Dalgaların Kırılması
- Bir dalga leğeninde şekil I dalgaların yandan görünüşü,şekil II ise üstten görünümüdür. Dalgaların hızı derin ortamdan sığ ortama geçerken azalır.
- Vderin > Vsığ, lderin > lsığ
- Periyodik düzlem dalgalar, derin ve sığ ortamları ayıran yüzeye paralel olduğunda dalgaların ilerleme doğrultusu değişmez, hızı ve dalga boyu değişir.
- Derin ve sığ ortamları ayıran yüzey düzlem dalgalara paralel değilse, dalgalar ortam değiştirdiğinde ilerleme doğrultusu değişir.
Mercek şeklindeki Ortamlarda Kırılma
- nsığ > nderin dir.
- Derin ortam içindeki mercek şeklinde sığ ortam, bulunan ortamda su dalgalarının hareketi ışığın hava ortamındaki cam mercekte kırılması gibidir.
- Sığ ortam içindeki mercek şeklinde derin ortam karakter değiştirir, ince kenarlı ise kalın kenarlı, kalın kenarlı ise ince kenarlı mercek gibi davranır.
- Aşağıdaki örnekler noktasal bir kaynaktan çıkan dairesel dalgaların mercek şeklinde ortamlardan nasıl geçtiğini göstermektedir.
Ayrılma
- Dalgaların frekansını arttırdığımızda hızları ve dalga boyları küçülür. Işıkta olduğu gibi frekans değiştikçe kırılma indisi de değişir. Kırılma indisi değiştiğinde kırılma açısıda değişir.
- Derin ortamda f1 frekansıyla gönderilen dalgalar i açısıyla gelip r1 açısıyla sığ ortama geçiyor.
- Ortamlar değiştirilmeden dalgaların frekansı arttırılıp f2 yapılırsa kırılma açısı büyüyerek r2 oluyor. Buna göre, su dalgalarında frekans arttıkça kırılma azalmakta, ışıkta (elektromagnetik dalgalar) ise frekans arttıkça kırılma artmaktadır.
- f2 > f1 fi r2 > r1 olur.
- Derin ortamdan sığ ortama gönderilen dalgaların frekansı arttırıldığında kırılma azalır. Buna dalga boyuna göre ayrılma denir. Frekans arttıkça kırılma azalır.
Kırınım
- Periyodik doğrusal dalgaların engeller arasındaki dar bir aralıktan geçerek dairesel olarak yayılmasına kırınım denir.
[fizik_2_ygs_lys]