Tanzimat edebiyatının kurucularındandır.
Agâh Efendi ile birlikte ilk özel gazete Tercüman-ı Ahval'i çıkarmıştır.
İlk töre komedisi ve ilk tiyatro eseri Şair Evlenmesi'ni yazmıştır.
Tercüman-ı Ahval Mukaddimesinde ilk defa noktalama işaretlerini kullanmıştır.
Tasvir-i Efkâr gazetesini çıkarmıştır.
Durub-ı Emsal-i Osmaniye adlı eseri ilk atasözleri sözlüğü ona aittir.
Kamus-ı Osmaniye adlı sözlük İbrahim Şinasi aittir.
La Fontain'in bazı çevirilerini yaptığı eseri Tercüme-i Manzume'dir.
Şiirlerini Müntehabat-ı Eşar adlı eserde toplamıştır.
Dilde sadeleşme hareketini başlatmıştır.
Halk, vatan ve millet gibi kavramları ilk defa İbrahim Şinasi kullanmıştır.
Türk edebiyatının Batılılaşmasında öncülük etmiştir.
Eserleri
- Tiyatro: Şair Evlenmesi
- Şiir: Müntehabat-I Eşar, Tercüme-i Manzume
- Derleme: Durub-ı Emsali Osmaniye
- Sözlük: Kamus-ı Osmani
- Gazete: Tercüman-ı Ahval, Tasvir-i Efkâr
Önceleri Doğu kültürü ile eserler yazmış daha sonra Batı edebiyatına yönelmiştir.
Eski Divan şiirini Tanzimat Döneminde devam ettiren tek sanatçıdır.
Eserlerinde insan, hayat, kâinat gibi temaları işlemiştir.
Toplumsal eserlerde yolsuzluk, rüşvet, adaletsizlik gibi konuları ele almıştır.
Eserlerindeki bazı sözler atasözü niteliğindeki özlü bir üsluba sahiptir.
Ali Paşa'ya Zafername adlı hicviye yazmıştır.
Moliere'in Tartüffe adlı eserini hece ölçüsüyle Türkçeye çevirmiştir.
Şiir ve İnşa makalesinde halk dilini ve halk şiirini savunmuştur.
Harabat adlı divan şiiri antolojisinde klasik edebiyatı yüceltmiştir.
Eserleri
- Şiir: Eş'ar-ı Ziya, Zafername, Terci-i Bend, Terkib-i Bend
- Mülakat: Rüya
- Anı: Defter-i Amal
- Antoloji: Harabat
- Düz Yazı: Veraseti Saltanat-ı Seniyye Hakkında Mektup, Şiir ve İnşa
- Makaleler: Arz-ı Hal, Veraset Mektupları
Şinasi ile birlikte Paris'te Tasvir-i Efkâr gazetesini çıkarmıştır.
Sahnelenen ilk tiyatro eseri Vatan Yahut Silistre Namık Kemal'e aittir.
Gazeteci, şair, fikir adamı ve muharrirdir.
Osmanlıcılık düşüncesini savunmuştur.
Ziya Paşa'nın yazmış olduğu Harabat adlı esere karşı Tahrib-i Harabat ve Takip adlı eserleri ile eskiye karşı yeniyi savunmuştur.
“Sanat toplum içindir.” anlayışını benimsemiştir.
Romantizm akımının etkisinde kalmıştır.
Türk edebiyatında hürriyet kavramını ilk defa Namık Kemal kullanmıştır.
Vatan, hürriyet, hukuk ve eğitim konularında Tanzimat döneminde en çok yazan sanatçıdır.
Vatan şairi olarak bilinir.
En ünlü eseri Hürriyet Kasidesi'dir.
Sosyal konularda Zavallı Çocuk, Akif Bey ve Kara Bela eserlerini yazmıştır.
Tarihsel konularda Vatan Yahut Silistre ve Celaleddin Harzemşah oyunlarını kaleme almıştır.
İlk edebi Roman İntibah Namık Kemal'e aittir.
İlk tarihi roman Cezmi Namık Kemal tarafından yazılmıştır.
Eserleri
- Roman: İntibah, Cezmi
- Eleştiri: Tahrib-i Harabat, Takip, Renan Müdafaanamesi
- Tiyatro: Vatan Yahut Silistre, Celaleddin Harzemşah, Gülnihal, Akif Bey, Zavallı Çocuk, Karabela
- Tarih: Osmanlı Tarihi, İslam Tarihi, Kanije Muhasarası
- Düz Yazı: Devr-i İstila, Barika-i Zafer, Evrak-ı Perişan
Tercüman-ı Hakikat gazetesini kurmuştur.
“Sanat toplum içindir.” görüşünü savunmuştur.
Halkı aydınlatmak için yazdığı eserleri sonucunda Hace-i Evvel (ilk öğretmen) olarak anılmaktadır.
Halka okuma zevkini aşılamıştır.
Tarih, felsefe, fen, ziraat, iktisat ve edebiyat konularında birçok eser yazmıştır.
Eserlerinde halkın anlayabileceği bir dil kullanmış ve edebi kaygı taşımamıştır.
Diğer lakabı yazı makinesidir; birçok konuda 200'e yakın eser yazmıştır.
Batı taklitçiliği, evlilik, kızların eğitimi gibi toplumsal konularla ilgilenmiştir.
Günlük hayatı hikâye ve romanlarına taşımıştır.
Yeniçeriler adlı eseri, ilk tarihi roman denemesidir.
Letaif-i Rivayet adlı hikâye serisi Batılı anlamdaki hikâyenin öncüsü kabul edilir.
Roman ve hikâyelerinde anlatım tekniği bakımından kusurludur.
Romanlarını bir öğretmen edasıyla yazmış ve kimi zaman ansiklopedik bilgiler vermiştir.
Eserlerindeki karakterler tek yönlüdür, ya iyidir ya kötü.
Halka okuma yazma alışkanlığı kazandırmıştır.
Tuna, İbret, Devir, Bedir, Ceride-i Askeriyye, Basiret, Tercüman-ı Hakikat gazetelerinde yazarlık yapmıştır.
Eserleri
- Roman: Hasan Mellah, Hüseyin Fellah, Felatun Bey'le Rakım Efendi, Paris'te Bir Türk, Henüz On Yedi Yaşında, Dürdane Hanım, Müşahedat, Ahmet Metin ve Şirzat, Jöntürk, Acayib-i Âlem, Voltaire 20 Yaşında, Dünyaya İkinci Geliş
- Hikâye: Kıssadan Hisse, Letaif-İ Rivayat
- Tiyatro: Açıkbaş, Ahz-ı Far, Çengi, Çerkez Özdenler
- Gezi: Avrupa'da Bir Cevelan
- Gazete: Bedir, Devir, Tercüman-ı Hakikat
Sırat ve Hadika gazetelerinde yazarlık yapmış Tercüman-ı Şark gazetesini çıkarmıştır.
Galatasaray Spor Kulübü'nün kurucusu Ali Sami Yen'in babasıdır.
Sabah gazetesinin kurucusu ve yazarıdır.
Sözlük ve ansiklopedi alanında yaptığı çalışmalarla tanınmaktadır.
Yazmış olduğu Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat adlı roman Türk harfleriyle yazılan ilk Türkçe roman olarak kabul edilir.
Robinson Crusoe ve Sefiller adlı romanları Şemsettin Sami Türkçeye çevirmiştir.
İlk Türkçe – Fransızca sözlük olan Kamus-ı Fransevi, Şemsettin Sami tarafından yazılmıştır.
İkinci Abdülhamit'ten iftihar madalyası almıştır.
Kamus'ul Alam adlı ansiklopedi ile en popüler yazar olmuştur.
Bugüne kadar yazılmış en geniş kapsamlı Arapça – Türkçe sözlük olan Kamus-ı Arabi Şemsettin Sami'ye aittir.
İlk Türkçe sözlük Kamus-ı Türki, Şemseddin Sami tarafından yazılmıştır.
Kutadgu Bilig ve Orhun Abideleri'nin izahlı çevirisini yaptığı çalışmalarla Türk kültürüne büyük katkı yapmıştır.
Eserleri
- Roman: Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat
- Sözlük: Kamus-ı Fransevi, Kamus'ul Alam, Kamus-ı Arabi, Kamus-ı Türki
- Çeviri: Robinson Crusoe, Sefiller, Şeytanın Yadigârları
- Tiyatro: Besa yahut Ahde Vefa, Seydi Yahya, Gave
Tanzimat döneminin en aydın sanatçılarından biridir.
Çevirileri ile ünlüdür.
Moliere'in 16 eserini Türk edebiyatına kazandırmıştır. Moliere'den çevirdiği zor nikâh ve zoraki takip Türk tiyatrosunda sahnelenen ilk oyunlardandır.
Türk tiyatrosunu geliştirmiş ve halka tiyatroyu sevdirmiştir.
Sahneleme teknikleri üzerine çalışmış ve bir tiyatro kurmuştur.
Bursa Valiliği ve Milli Eğitim Bakanlığı yapmış, ders kitapları hazırlamıştır.
Milli değerler ve Türkçülük akımı Ahmet Vefik Paşa ile başlamıştır.
Lehçe-i Osmaniye adlı Anadolu Türkçesine ait ilk sözlüğü yazmıştır.
Ebulgazi Bahadır Han Şecere-i Türk adlı eserini Çağataycadan Osmanlıcaya çevirmiştir.
Müntehabat-ı Durub-ı Emsal adlı atasözleri derlemesini kaleme almıştır.
Fezleke-i Tarih-i Osmani adlı eseri ile Türk tarihinin Osmanlı'dan önce başladığını dile getirmiştir.
Eserleri
- Sözlük: Lehçe-i Osmani
- Atasözü ve Deyimler: Müntehabat-ı Durub-ı Emsal
- Tarih: Hikmet-i Tarih, Fezleke-i Tarih-i Osmani, Şecere-i Türki
- Çeviri: İnfial-i Aşk, Dudu Kuşları, Kocalar Mektebi, Tartüffe, Okumuş Kadınlar
- Adapte: Zoraki Nikâh, Zoraki Tabip, Tabibi Aşk, Dekbazlık, Merala, Azarya
Milli Eğitim Bakanlığı yapmıştır.
Tasvir-i Efkâr gazetesini yönetmiştir.
Edebiyatın her alanında 30'a yakın eser yazmıştır.
“Sanat sanat içindir” anlayışını kabul etmiştir ve sanatı güzellik olarak tarif etmiştir.
Süslü ve ağır bir dil kullanmıştır.
Eserlerinde söyleyiş güzelliğine, inceliğe ve ahengi önem vermiştir.
Yazmış olduğu Araba Sevdası, Türk edebiyatında ilk realist (gerçekçi) roman kabul edilir.
Şiirlerinde “kulak için kafiye” anlayışını benimsemiştir.
Eski ile yeni tartışmasında eskiyi savunan Muallim Naci'yi zemzeme ve Takdir-i Elhan adlı eserlerinde eleştirmiştir.
Ahmet İhsan Tokgöz ile birlikte Serveti Fünun dergisini çıkarmıştır ve Serveti Fünun akımına öncülük etmiştir.
İlk edebi bilgiler kitabı Talim-i Edebiyat Recaizade Mahmut Ekrem tarafından yazılmıştır.
Üstat-ı Ekrem namı ile bilinir.
Eserleri
- Roman: Araba Sevdası
- Hikâye: Muhsin Bey Yahut Şairliğin Hazin Bir Neticesi, Şems, Saime
- Tiyatro: Afife Anjelik, Çok Bilen Çok Yanılır, Vuslat Yahut Süreksiz Sevinç, Görev Çağrısı, Atalar Yahut Amerikan Vahşileri
- Şiir: Nağme-i Seher, Yadigâr-ı Esbap, Zemzeme, Neferin
- Eleştiri: Takdir-i Elhan
- Diğer Eserleri: Tefekkür, Pejmürde, Nejat Ekrem
- Düzyazı: Talim-i Edebiyat
Tanzimat döneminde en gerçekçi yenileşme hareketine yürütmüştür.
Türk şiirini Batılı anlayışa kavuşturmuştur.
Eski şiir geleneğini şekil ve içerik yönünden yıkmıştır.
Batılı nazım şekillerini başarı ile kullanmıştır.
Modern edebiyatın kurucusu sayılan Abdülhak Hamit Tarhan “sanat sanat içindir” anlayışını benimsemiş ve romantizm akımından etkilenmiştir.
Türk edebiyatında “Şair-i Azam” sıfatı ile bilinir.
Edebiyatımızda aruz ölçüsüyle yazılan ilk tiyatro eseri Ezber, Abdülhak Hamit Tarhan aittir.
Neşterden adlı eserin Türk edebiyatında hece ölçüsüyle yazılan ilk tiyatro eseridir.
Sahra adlı eseri Türk edebiyatındaki ilk pastoral şiirdir.
Eşi Fatma Hanım'ın ölümü üzerine ünlü Makber adlı şiiri yazmıştır.
Metafizik, ölüm, vatan, millet, doğa temalarını epik ve lirik bir üslupla kaleme almıştır.
Salon edebiyatının kurucusu sayılır.
Tezatlar şairi olarak bilinir.
Eserleri
- Şiir: Sahra, Makber, Ölü, Halce, Baladan Bir Ses, Validem, İlham-ı Vatan, Tayflar Geçidi, Ruhlar, Garami, Arizler amik, Bir Sefilinin Hasbihalinden, Bunlar Odur, Divaneliklerim Yahut Belde
- Tiyatro: İçli Kız, Sabur Sebat, Dürter-i Hindu, Nazif'e Yahut Ferda-i Hamiyet, Tarık Yahut Endülüs Fethi, Ezber, zeynep, Macera-yı Aşk, İlhan, Tarhan, Yadigârı Harb
Şura-yı Ümmet gazetesi yazarıdır.
Elçilik yapmış, konakta yetişmiş kültürlü bir aydındır.
“Sanat sanat içindir” anlayışını benimser.
Edebiyatın birçok alanında eserler yazmış; şiirde romantizm, roman ve öyküde realizmin akımını benimsemiştir.
İkdam ve Servet-i Fünun dergilerinde yazılar yazmıştır.
Sergüzeşt ilk realist roman sayılır.
Küçük Şeyler adlı hikâye eseri Tanzimat döneminin ilk hikâye kitaplarındandır.
Eserleri
- Roman: Sergüzeşt
- Öykü: Küçük Şeyler
- Tiyatro: Şiir (Aslan)
- Mektup: İclal
Ahmet Mithat Efendi'nin kızı ile evli olan Muallim Naci, adını Tercüman-ı Hakikat gazetesindeki yazılarıyla duyurmuştur.
Eski-yeni tartışmalarında eskiyi savunmuştur.
Mecmua-i Muallim dergisini çıkarmıştır.
Divan Edebiyatı geleneğini sürdürerek göz için kafiye anlayışını benimsemiştir.
Saadet gazetesindeki makaleleri ile Recaizade Mahmut Ekrem'e eleştirilerde bulunmuştur.
Bu eleştirilerini Demodeme adlı kitapta toplamıştır.
Eserleri
- Şiir: Ateşpare, Firuzan, Şerare, Sümbüle, Yadigâr-ı Naci, Terkib-i Bend-i Muallim Naci
- Eleştiri: Demodeme, Muallim, Yazmış Bulundum
- Anı: Ömer'in Çocukluğu, Medrese Hatıraları
- Tiyatro: Eder, Musa Bin Ebu'm Gazi Yahut Hamiyet
- Mektup: Muhaberat ve Muhaverat, Şöyle Böyle, Mektuplarım
- Edebiyat Tarihi: Osmanlı Şairleri
- Sözlük: Lügat-i Naci
Türk edebiyatında realist ve natüralist akımın ilk temsilcilerinden sayılır.
Hazine-i evrak, Tercüman-ı Hakikat, Servet-i Fünun gibi birçok gazetede yazıları yayınlanmıştır.
şairiyat adlı makalesinde şiirle ilgili düşüncelerini anlatmıştır.
Köy konulu ilk natüralist roman Karabibik, Nabizade Nazım'a aittir.
Zehra adlı eseri hem natüralist hem de psikolojik bir eserdir.
Eserleri
- Roman: Karabibik, Zehra
- Şiir: Heves Ettim, Mini Mini Yahut Yine Heves, Hala Güzel, Haspa
- Öykü: Yadigârlarım, Zavallı Kız, Bir Hatıra, Sevda
tevfik fikret ( 1867 – 1915 )
Aruzu Türkçeye ustalıkla uygulayan şairlerindendir.
Türk şiirinde Batılılaşma hareketinin dönüm noktalarından biridir.
Türk şiirini geleneksellikten kurtarmıştır.
Batı şiirindeki son nazım biçimini ilk kullanan şairdir.
Şiirde parnasizmden etkilenmiştir.
Önceleri bireysel konularda yazan Tevfik Fikret, daha sonra toplumsal konulara yönelmiştir.
Şiirlerinde vatan, adalet, hürriyet gibi kavramları kullanmıştır.
Eserleri
- Rübab-ı Şikeste, Haluk'un Defteri, Rübab'ın Cevabı, Şermin, Tarih-i Kadim
Muallim Naci'nin tesiriyle divan şiiri tarzında eserler verdi.
Recaizade Mahmut Ekrem ve Abdülhak Hamit Tarhan'ın etkisiyle Servet-i Fünun'da Batı tarzında şiirler yazdı.
Parnasizmden ve sembolizm etkisi ile şiirler yazdı.
Tüm şiirlerini aruz ölçüsüyle kaleme almıştır.
Şiiri ahenkli bir resme benzetir. Elhan-ı Şita bu şiirlerinden biridir.
“Sanat, sanat içindir” görüşünü savunmuştur.
nesir türünde ise nükteli yazılar yazmıştır.
Şiirde de nesirde de süslü anlatıma önem verir.
Atasözü niteliğinde yazmış olduğu Tiryaki Sözleri adlı eser 100 Temel Eser arasındadır.
Eserleri
- Şiir: Damat, Seçme Şiirleri, Bütün Şiirler
- Tiyatro: Körebe
- Düzyazı: Hac Yolunda, Avrupa Mektupları, Evrakı Eyyam, Nesr-i Harp, Nesr-i Sulh, Tiryaki Sözleri, William Shakespeare
Servet-i Fünun ile birlikte Türk edebiyatının en önemli roman ve hikâye yazarlarından biridir.
Türk romancılığının babası olarak nitelendirilir.
Realizm ve natüralizm etkisi ile birlikte romanlarında romantizm de geniş yer tutar.
Güçlü bir hikâye tekniğine sahiptir.
Romanlarında ağır ve süslü bir dil kullanır.
Servet-i Fünun döneminin en büyük sanatçısı ve artistik nesrin kurucusudur.
Romanlarında gözlem büyük yer tutar.
Batılı anlamda Türk romancılığının asıl gelişimi Halit Ziya Uşaklıgil ile başlar.
Roman ve hikâyelerin de olaylar “köşk, yalı konak, saray” gibi yerlerde geçer.
Halit Ziya Uşaklıgil mensur şiirinin batılı anlamdaki ilk temsilcisidir. Mensur Şiirler ve Mezardan Sesler adlı iki eseri bu türde yazılmıştır.
Eserleri
- Roman: Nemide, Bir Ölünün Defteri, Ferdi ve Şürekâsı, Mai ve Siyah, Aşk-ı Memnu, Kırık Hayatlar, Sefile
- Öykü: Bir Muhtıranın Son Yaprakları, Küçük Fıkralar, Bir Yazın Tarihi, Solgun Demet, Hikâye-i Sevda, Hepsinden Acı, Aşka Dair, Kadın Pençesi
- Anı: 40 Yıl, Acı Bir Hikâye, Saray ve Ötesi
Halit Ziya Uşaklıgil'den sonra Servet-i Fünun edebiyatının en güçlü romancısı Mehmet Rauf tur.
Türk edebiyatının ilk psikolojik romanı Eylül, Mehmet Rauf'a aittir.
Hikâye ve romanlarında romantizm etkisi görülür.
Servet-i Fünun atmosferine uygun olarak romanları hüsran ve hayal kırıklığı ile biter.
İnsan ruhunun derinliklerini ve psikolojik durumları başarıyla işlemiştir.
Günlük siyasi çekişmeler ve sosyal hayat ile ilgilenmemiştir.
Eserleri
- Roman: Eylül, Ferda-yık Garam, Bir Gün, Genç Kız Kalbi, Karanfil ve Yasemin, Böğürtlen, Define, Son Yıldız, Kan Damlası
- Öykü: İhtizar, Son Emel, Hanımlar Arasında, Bir Aşkın Tarihi, Üç Hikâye, Kadın İsterse, Eski Aşk Geceleri
- Oyun: Ferdi Ve Şürekâsı, Pençe, Yağmurdan Doluya
- Mensur Şiir: Siyah İnciler
Edebi eserlerin yanında eleştirmendir.
Eski edebiyatın karşısında yeni edebiyatı yani Batı'yı savunmuştur. Birçok sanatçı ile eski yeni tartışmasına girmiştir.
Eserlerini realist bir üslupla ve gözleme dayanarak oluşturmuştur.
“Sanat için sanat” görüşünü kabul eder.
Servet-i Fünun dergisini yönetmiştir.
Eserleri
- Roman: Nadide, Hayal İçinde
- Hikâye: Hayat-ı Muhayyel, Hayatı Hakikiye Sahneleri, Niçin Aldatırlarmış
- Anı: Edebi Hatıralar, Siyasi Anılar
- Tenkit: Kavgalarım
Namık Kemal‘in etkisinde kalmıştır.
Eserlerini sosyal temalar içerisinde işlemiştir.
Milli duyguları eserlerine yansıtmıştır.
Aruz vezninde vazgeçmemiştir.
Sadeleşme ve Türkçülük akımının karşısında yer almıştır.
Eserleri
- Şiir: Gizli Figanlar, Firak-ı Irak, Malta Geceleri
Önce Servet-i Fünun daha sonra Yeni Lisan ve Türkçülük akımları içerisinde yer almıştır.
Milli konularda sade bir dil kullanmıştır.
Türkçülük akımı etkisinde yazdığı yazıları Çağlayanlar adlı eserinde toplamıştır. Çağlayanlar şiir kitabı MEB 100 Temel eser arasındadır.
Türkçülük hareketinin kurucuları arasındadır.
Eserleri
- Hikâye: Haristan ve Gülistan, Çağlayanlar
- Roman: Gönül Hanım
- Düz Yazı: Hazine-i Fünun, Dersaadet, İnci, Yeni İnci
Ali Ekrem Bolayır, Hüseyin Suat Yalçın, Hüseyin Siret Özsever Faik Ali Ozansoy, Ahmet Şuayip, Saffet Nezihi, Celal Sahir Erozan Servet-i Fünun edebiyatının diğer sanatçılarıdır.
Türk edebiyatının en tanınmış yazarlarındandır.
Abdülhak Hamit Tarhan, Şeyh Galip, Tevfik Fikret gibi ünlü sanatçıların etkisinde kalmıştır.
Resimli Kitap, Serveti Fünun, Cevap, Dergâh, Yeni Mecmua, Yeni Türk, Aşiyan gibi dergilerde yazmıştır.
Şiir hakkındaki görüşlerini Şiir Hakkında Bazı Mülahazalar başlığı ile anlatmıştır.
Şiirde Empresyonizm (izlenimcilik) akımının etkisinde kalmıştır.
Kendi iç dünyasında yaşadığı izlenimlerim şiirleri vasıtasıyla dış dünyaya yansıtmıştır.
Şiirlerinde anne, hastalık, ölüm, gece, çocukluk ve hatıralar temaları sıkça işlenmiştir.
Ahmet Haşim'in en belirgin özelliği karamsarlıktır.
Şiiri bir musiki gibi telakki etmiş ve kelimeleri bir ahenk içerisinde bir araya getirmiştir.
Aruz ölçüsünü kullanan Ahmet Haşim Arapça ve Farsça sözcüklere süslü bir dille kullanmıştır.
Fecr-i Ati Topluluğu'nun en önemli sanatçısıdır.
Eserleri
- Şiir: Göl Saatleri, Piyale
- Makale fıkra: Gurabahane-i Laklakan, Bize Göre
- Gezi: Frankfurt Seyahatnamesi
Fecr-i Ati edebiyatının diğer önemli sanatçıları Emin Bülent Serdaroğlu ve Tahsin Nahit'tir.
Modern öykücülüğün Türk edebiyatındaki en büyük temsilcisidir.
Genç Kalemler dergisinde 1911 yılında yayınladığı Yeni Lisan başlıklı yazısı ile tanınmıştır.
Türkçenin Arapça ve Farsçanın esaretinden kurtulması gerektiğini savunmuştur.
Ali Canip Yöntem ve Ziya Gökalp ile Milli Edebiyat akımının öncüsüdür.
Kişisel tecrübelerine ve tarihsel olaylar ile halk geleneklerine dayanarak öyküler yazmıştır.
Pembe İncili Kaftan, Kaşağı, Diyet, Beyaz Lale en ünlü öyküleridir.
Maupassant tarzı yani olay hikâyesi yazmıştır.
Eserlerini günlük konuşma dili ile sade ve halk lisanına yakın bir şekilde yazmıştır.
Türk edebiyatının millileşmesi için çalışmıştır.
Hikâye dışında diğer türler ve de eserleri vardır.
Eserleri
- Öykü: Yüksek Ökçeler, Gizli Mabet, Bahar Ve Kelebekler, Beyaz Lale, Asilzadeler, Başını Vermeyen Şehit, Bomba, Diyet, İlk Düşen Ak, Falaka, Forsa, Pembe İncili Kaftan, Perili Köşk, Zeytin Ekmek
- Roman: Ashap-ı Kehfimiz, Efruz Bey, Yalnız Efe
“Sanat toplum içindir” anlayışıyla yazmıştır.
Türk edebiyatı içerisinde Türkçülük akımını başlatan kişilerin başında gelir.
Eserlerini sade ve günlük konuşma dili ile yazmıştır.
Şairliğinin yanında fikir adamlığı ile öne çıkmıştır.
Yeni Hayat adlı kitabı ile Türkçülük akımının idealini ve çerçevesini çizmiştir.
Ziya Gökalp'in savunduğu düşünceler Yeni Türk Devleti'nin kurulmasında kanun niteliği taşımıştır.
Ziya Gökalp'in Altın Işık kitabı MEB 100 Temel Eser içerisinde yer almaktadır.
Türk mitolojisine dikkat çekilmesi Ziya Gökalp ile başlar.
Şiirleri didaktik (öğretici) niteliktedir.
Yıkılan Osmanlı Devleti'ne yeni bir arayış olarak Türkçülük akımını geliştirmiştir.
Türkçülük akımına yönelik olarak Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak adlı kitabını yazmıştır.
Eserleri
- Şiir: Kızılelma, Yeni Hayat, Altınışık Düzyazı: Türkleşmek İslamlaşmak Muasırlaşmak, Türkçülüğün Esasları, Türk Töresi, Doğruyol, Türk Medeniyet Tarihi
Yeni Mecmua ve Genç Kalemler dergisinde başyazarlık yapmıştır.
Türkçülük ve Milli Edebiyat akımının önde gelen isimlerindendir.
Türkçülük akımı karşısında yer alan birçok edebiyatçı ile tartışmalara girmiştir.
Türk dilinin sadeleşmesi için çalışmıştır.
Ziya Gökalp ve Ömer Seyfettin ile birlikte Milli Edebiyatın lider kadrosundadır.
Eserleri
- Şiir: Geçtiğim Yol
- Düz Yazı: Milli Edebiyat ve Cenap Beyle Münakaşalarım, Epope, Türk Edebiyatı Antolojisi, Ömer Seyfettin'in Hayatı ve Eserleri, Edebi Nevi İlerle Mesleklere Dair Malumat
Türkçülük ve milli edebiyat akımının önde gelen isimlerindendir.
Şiirlerini hece ölçüsüyle yazmıştır.
Halk şiiri tarzında sade ve günlük dil kullanmıştır.
Coşkulu ve hamasi bir üslubu vardır.
Türk şairi olarak tanınır.
Şiirleri içerik yönünden heyecan ve ideal barındırırken teknik yönden zayıftır.
Eserleri
- Şiir: Türkçe Şiirler, Türk Sazı, Ey Türk Uyan, Tan Sesleri, Ordunun Destanı, Dicle Önünde, Hasta Bakıcı Hanımlar, Turan'a Doğru, Zafer Yolunda, İsyan ve Dua, Aydın Kızları
Türk edebiyatındaki gür sesli hatiplerden biridir.
Türkçülük akımının en şiddetli savunucularındandır.
Milli mücadele döneminde hitabet ile halkı yetkilendirilmiştir.
Tanrıöver soyadı Atatürk tarafından verilmiştir.
Önce Fecr-i Ati daha sonra milli edebiyat içerisinde yer almıştır
Eserleri
- Düz yazı: Dağ Yolu, Günebakan
Dünyaca ünlü bir kitaplığa sahiptir.
Önce Fecr-i Ati içinde yer alan Köprülü daha sonra Türkçülük akımı üyesi olmuştur.
Edebiyat Tarihi çalışmaları ile tanınır.
Edebi kişiliğinden çok bilim adamları öne çıkmıştır.
Türk edebiyat ve uygarlık tarihinin incelenmesinde büyük katkı sağlamıştır.
Türk tarihini modern bir anlayışla tetkik etmiştir.
Eserleri
- Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, Türk Edebiyatı Tarihi, Türkiye Tarihi, Bugünkü Edebiyat, Azeri Edebiyatına Ait Tetkikler, Milli Edebiyat Cereyanının İlk Mübeşşirleri ve Divanı Türki Basit, Divan Edebiyatı Antolojisi, Türk Saz Şairleri
Türkçülük akımının önde gelen isimlerindendir.
Türk Tarih Kurumunu kuran bilim adamları arasında yer alır.
Siyasi tarih profesörüdür.
Üç Tarz-ı Siyaset adlı kitabı Türkçülüğün başyapıtı olarak kabul edilir.
Eserleri
- Mevkufiyet Hatıraları, Rusya'daki Türk Tatar Müslümanların Şimdiki Vaziyeti ve Emelleri, Osmanlı İmparatorluğu'nun Dağılma Devri, Türk Yıllığı, Üç Tarz-ı Siyaset
Çocuk Bahçesi ve Genç Kalemler dergisinde yazmıştır.
Sade bir dille Milli Edebiyat Akımına ait görüşlerini anlatmıştır.
60'tan fazla eseri vardır.
Öykülerinde realist bir yaklaşım sergilemiştir.
Romanlarını halka mesaj vermek için yazmıştır.
Eserleri
- Roman: Bu Toprağın Kızları, Dikmen Yıldızı, Odun Kokusu, Tank – Tango, İki Süngü Arasında, Çapkın Kız, Yaldız, Ben Öldürmedim Ünlem Kokain, Aysel, Üvey Ana, Aşkın Temizliği, Zekeriya Sofrası, Giderayak, Yayla Kızı
- Hikâye: Türk Kalbi, Türk'ün Kitabı, Muhterem Katil, Kurbağacık, Hayattan Hikâyeler, Meçhul Asker
- Şiir: Bozgun, Çocuk Kalbi, Türk Duygusu
Türk edebiyatının en ünlü kadın romancılardandır.
Eserlerinde romantizm ve realizm etkisi görülür.
Aşk, kadın ve milli mücadele temaları üzerine eserler yazmıştır.
Türkçülük, milliyetçilik ve memleketçilik konularını işlemiştir.
Eserlerinde kadınlar güçlü yönleri ile ön plandadır.
Kahramanlarının erkek gözüyle anlatır.
Romanları teknik ve dil olarak zayıftır.
İlk dönem romanlarında aşk konularını işleyen Halide Edip Adıvar 2. dönemde Milli Mücadele ve Kurtuluş Savaşı temalarını işlemiştir.
3. dönemde ise toplum ve talebi üzerine eserler vermiştir.
Gözleme dayanan hikâye ve romanlarını realist bir üslupla oluşturmuştur.
Eserleri
- Roman: Raik'in Annesi, Seviye Talip Handan, Yeni Turan, Son Eseri, Mev'ud Hüküm, Ateşten Gömlek, Kalp Ağrısı, Vurun Kahpeye, Zeyno'nun Oğlu, Sinekli Bakkal, Yolpalas Cinayeti, Tatarcık, Sonsuz Panayır, Döner Ayna, Akile Hanım Sokağı, Sevda Sokağı, Çaresiz
- Hikâye: Harap Mabetler, Dağa Çıkan Kurt, İzmir'den Bursa'ya, Kubbede Kalan Hoş Sada
- Anı: Mor Salkımlı Ev, Türk'ün Ateşle İmtihanı
- Tiyatro: Kenan Çobanları, Maske ve Ruh
Türk edebiyatının en önemli romancılarındandır.
Önce Serveti Fünun ve Fecr-i Ati'de, daha sonra Milli Edebiyatta yer almıştır.
Romanlarında yaşadığı toplumun sorunlarına değinmiştir.
Tanzimat'tan Cumhuriyete kadar olan Türk toplumunun geçirdiği aşamaları eserlerine yansıtmıştır.
Romanlarında realist bir üslup ele almış, gözleme dayalı eserler yazmıştır.
Romanları teknik bakımdan diğer milli edebiyat sanatçılarından sağlamdır.
Maupassant tarzı ile öykülerini yazmıştır.
En ünlü romanı Yaban, Kurtuluş Savaşı yıllarını anlatmaktadır.
Romanın yanında tiyatro, anı, mensur şiir, hikâye gibi türlerde de yazmıştır
Eserleri
- Roman: Kiralık Konak, Nur Baba, Hüküm Gecesi, Sodom ve Gomore, Yaban, Ankara, Bir Sürgün, Panorama, Hep O Şarkı
- Hikâye: Bir Serencam, Rahmet, Milli Savaş Hikâyeleri
- Anı: Zoraki Diplomat, Anamın Kitabı, Vatan Yolunda, Politikada 45 Yıl, Gençlik ve Edebiyat Hatıraları
- Mensur Şiir: Erenlerin Bağından, Okun Ucundan
Hem Milli Edebiyatın hem de Türk edebiyatının en ünlü roman yazarlarındandır.
Çalıkuşu romanı Türk edebiyatında önemli bir yere sahiptir.
Romanlarında yaşadığı toplumun sosyolojik ve psikolojik durumunu yansıtmıştır.
Realist bir üslupla yazdığı romanlarında Anadolu halkının gerçek yaşamını ortaya koymuştur.
Hikâyede Maupassant tarzını benimsemiş bir olay öykücüsüdür.
Eserlerini sade ancak zengin bir kelime hazinesi ile oluşturmuştur.
Eserleri
- Roman: Çalıkuşu, Gizli El, Damga, Dudaktan Kalbe, Akşam Güneşi, Bir Kadın Düşmanı, Yeşil Gece, Acımak, Yaprak Dökümü, Kızılcık Dalları, Gökyüzü, Eski Hastalık, Ateş Gecesi, Değirmen, Miskinler Tekkesi, Kavak Yelleri, Harabelerin Çiçeği, Son Sığınak, Kan Davası
- Hikâye: Gençlik ve Güzellik, Eski Ahbap, Tanrı Misafiri, Sönmüş Yıldızlar, Leyla ile Mecnun
- Oyun: Hançer, Eski Rüya, Ümidin Güneşi, İhtiyar Serseri, Eski Şarkı, Balıkesir Muhasebecisi, Tanrıdağı Ziyafeti
- Gezi Yazısı: Anadolu Notları
Önceleri Milli Mücadele aleyhine yazılar yazdı, daha sonra Yeni Lisan ve Milli Edebiyat akımını benimsedi.
Hikâye ve roman yazarı olarak önemli bir yere sahiptir.
Roman tekniği ve anlatımı bakımından güçlüdür.
Anılarını ve bazı eserlerini gözleme dayandırarak gerçek yaşantısından aktarmıştır.
Memleket Hikâyeleri ve Gurbet Hikâyeleri en bilinen anı eserleridir.
Romanlarında toplumun geçirdiği sosyal siyasal ekonomik değişimleri aktarır.
Geniş bir ansiklopedik bilgiye sahip olan Refik Halit Karay, eserlerinde bunu hissettirir.
Kirpi takma ismi ile yazılar yazmıştır.
Eserleri
- Roman: İstanbul'un İçyüzü, Yezid'in Kızı, Çete, Sürgün, Anahtar, Bu Bizim, Yeraltında Dünya Var, Dişi Örümcek, Bugünün Saraylısı, İki Bin Yılının Sevgilisi, İki İsimli Kadın, Kadınlar Tekkesi, Karlı
- Dağdaki Ateş, Dört Yapraklı Yonca, Sonuncu Kadeh, Yerini Seven Fidan, Ekmek Elden Su Gölden, Ayın On Dördü, Yüzden Bahçe
- Öykü: Memleket Hikâyeleri, Gurbet Hikâyeleri
- Mizah: Sakın Aldanma İnanma Kanma, Kirpinin Dedikleri, Ago Paşa'nın Hatıraları, Guguklu Saat, Ay Peşinde
Sırat-ı Müstakim ve Sebilürreşad dergilerinde yazmıştır.
İslam Birliği düşüncesini savunur.
Geniş bir Arap ve İran kültürüne sahiptir.
Aruz veznini Türkçeye en iyi uygulayan şairlerden biridir.
Sanat toplum içindir görüşünü savunur.
Meydan şairi olarak bilinir.
Şiirlerini gözleme ve tasvire dayandırır.
Manzum hikâye alanında en başarılı sanatçılardan biridir.
Küfe ve Seyfi Baba adlı manzum hikâyeleri bu türün en başarılı örnekleridir.
Lirik ve didaktik bir şairdir.
İstiklal Marşı ve Çanakkale Şehitlerine adlı şiirleri en bilinen eserleridir.
Şiirlerini Safahat adlı kitabında toplamıştır.
İstiklal Marşı Safahat'ta yer almaz.
Safahatın İçeriği Şöyledir: 1. Kitap Safahat, 2. Kitap Süleymaniye Kürsüsünde, 3. Kitap Hakkın Sesleri, 4. Kitap Fatih Kürsüsünde, 5. Kitap Hatıralar, 6. Kitap Asım, 7. Kitap Gölgeler
Aruz vezni ile şiirler yazmıştır.
Divan şiiri ile modern şiir arasında bir köprü mesabesindedir.
Şiirlerinde Türk tarihine sıkça temas eder.
Şiirlerinde toplum ruhunu ve Türk tarihini yansıtır.
Türk şiirindeki neo-klasik akımın temsilcilerindendir.
Şiirlerinde ahenk ve ritim ön plandadır.
Şiirlerini öz şiir anlayışı ile yazar.
Batı taklitçiliğine şiddetle karşı çıkar.
Kültürel değerleri, musikiyi, ulusal halk zevkini dile getirir.
Parnasizmin etkisinde kalmıştır.
Sadece Ok şiirini hece ölçüsüyle yazmıştır.
Tarih, Osmanlı, sonsuzluk, aşk, tabiat, deniz, ölüm, rindlik en sık işlediği temalardandır.
Akıncı, Sessiz Gemi, Mohaç Türküsü, Endülüs'te Raks şiirleri en bilinen eserleridir.
Birçok şiiri bestelenmiştir; bunlar arasında Aziz İstanbul en bilinenidir.
Eserleri
- Şiir: Kendi Gök Kubbemiz, Eski Şiirin Rüzgârıyla, Rubailer ve Hayat'ın Rubailerini Türkçe Söyleyiş, Bitmemiş Şiirler
- Düzyazı: Aziz İstanbul, Eğil Dağlar, Siyasi Hikâyeler, Siyasi ve Edebi Portreler, Edebiyata Dair, Mektuplar, Makaleler
Serveti Fünun dönemindeki bağımsız sanatçılardandır.
Natüralizm akımının etkisinde gözlem ve deneye dayalı romanlar yazmıştır.
Eserlerinde sosyal eleştiri yapar ve mizah unsurları kullanır.
İstanbul'un kenar mahallelerini, sıradan halk kesimlerini anlatır.
Sokağın anahtarını elinde tutan yazar olarak anılmaktadır.
Çok sayıda eseri vardır.
Eserleri
- Roman: Şık, İffet, Mürebbiye, Metres, Tesadüf, Şıpsevdi, Nimetşinas, Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç, Gulyabani, Sevda Peşinde, Hakka Sığındık, Efsuncu Baba, Meyhanede Hanımlar, Mezarından Kalkan Şehit, Kesikbaş
- Öykü: Kadınlar Vaizi, Namusla Açlık Meselesi, Tünelden İlk Çıkış, Gönül Ticareti, Melek Sanmıştım Şeytanı
Gazeteci yazardır.
Eserlerinden toplumun her kesiminden insanları, kültürleri ve inançları kendi özgün üslubuyla ve orijinal şive ve konuşmalarıyla aktarır.
İstanbul ağzı ve konuşma dili ile romanlarını yazan Ahmet Rasim, gözleme önem verir.
Servet-i Fünun edebiyatının karşısında yer alıp sosyal fayda ilkesini benimsemiştir.
İstanbul'un bütün gelenek ve göreneklerini eserlerinde yansıtır.
Asıl ünü romanlarından ziyade gazetelerde yazmış olduğu deneme, fıkra, makale, sohbet, gezi yazısı ve hatıra türündeki eserleriyle ortaya çıkmıştır.
Eserleri
- Fıkra Ve Makale: Makalat ve Musahabat, Tarih ve Muharrir, Şehir Mektupları, Eşkâl-i Zaman, Gülüp Ağladıklarım, Muharrir Bu Ya
- Anı: Gecelerim, Muharrir Şair Edip, Falaka
- Roman ve Hikâye: İlk Sevgi, Afife, O Çehre, İki Günahkâr, Bir Sefilenin Evrak-ı Metrukesi
Fransızca, İbranice, İngilizce, İspanyolca, Farsça , , Ermenice ve Arapça bilmektedir.
Felsefe, edebiyat, Tıp ve folklor ile ilgilenmiştir.
Gelibolu'daki saz ve tekke şairlerinin etkisi ile şiirler yazdı.
Şiirlerini heceyi savunmasına rağmen aruz vezniyle yazdı.
Aşk, anı, vatan hasreti, tabiat, gurbet temalarını işledi.
Eserleri
- Şiir: Serab-ı Ömrüm
- Düz Yazı: Felsefe Dersleri, Mufassal Kamus-u-ı Felsefe
Şiirde imge estetik ve müzikal bir kaygı taşımıştır.
Türk edebiyatının en güçlü sanatçılarından biridir.
Zaman kavramı ve Ahmet Hamdi Tanpınar Türk edebiyatında birlikte anılır.
Bursa'da Zaman şiiri en çok bilinen eseridir.
Eserlerinde kişilerin iç dünyasını ve benliklerini sergilemiştir.
Bilinçaltı Ahmet Hamdi Tanpınar'ın eserlerindeki önemli bir temadır.
Hikâye ve romanlarında toplumsal meselelere karakterler üzerinden temas eder.
Saatleri Ayarlama Enstitüsü ve Sahnenin Dışındakiler bu türden eserlerdir.
Huzur romanında eski ile yeni yaşam tarzları arasında yaşanan çatışmaları dile getirmiştir.
Edebiyattan başka tarih konularına da ilgi duymuştur.
En ünlü denemesi Beş Şehir adlı eseridir.
Eserleri
- Öykü: Abdullah Efendi'nin Rüyaları, Yaz Yağmuru
- Şiir: Şiirler
- Roman: Mahur Beste, Huzur, Sahnenin Dışındakiler, Saatleri Ayarlama Enstitüsü, Aydaki Kadın
- Deneme: Beş Şehir, Edebiyat Üzerine Makaleler, Yaşadığım Gibi
- İnceleme: Tevfik Fikret, Namık Kemal, Yahya Kemal, 19 Asır Türk Edebiyatı Tarihi
Açık anlaşılır ve temiz dili ile şiirler yazmıştır.
Ahmet Hamdi Tanpınar ve Necip Fazıl Kısakürek ile beraber Fransız şiirinde etkilenmiştir.
35 yaş şiiri en meşhur eseridir.
Şiirde ölçü ye kelimelere ve kafiyeye büyük önem vermiştir.
Ölüm ve yalnızlık şairde öne çıkan temalardır. Bununla beraber yaşama sevinci eserlerinde kendisini hissettirir.
Yaşadığı iç bunalımları çocukluğu, kırgınlıkları ve özlemlerini şiiri yansıtır.
Eserleri
- Şiir: Ömrümde Sükût, 35 yaş, Düşten Güzel, Sonrası
Şiirde ahenk ve üslubu çok önem vermiştir.
Ses ve Şiir dili Ahmet Muhip Dıranas için büyük önem taşır.
Modern Fransız sembolist derinden etkilenmiştir.
Ölçü ve ayağa sıkı sıkıya bağlı kalan Ahmet Muhip Dıranas Anadolu, memleket, aşk, doğa ve tarih temalarını işlemiştir.
Eserleri
- Şiir: şiirler
- Oyun: Gölgeler, O Böyle İstemezdi
Türk edebiyatında sultan'u-ş şuara unvanını alan birkaç şairden biridir.
Mistik şair olarak da bilinir.
Şiirin yanında tarih eleştiri, biyografi, öykü ve roman gibi birçok türde eser vermiştir.
Türk edebiyatındaki bütün şiir dönemlerine hâkim olan Necip Fazıl Kısakürek, şiiri iç ve dış yapısıyla bir bütün olarak oluşturmuştur.
Şiirlerinde ve diğer eserlerinde insanın iç bunalımlarını, burunlarını, çıkmazlarını ve düşünce dünyasını irdelenmiştir.
Bütün şiirlerini çile adlı eserinde toplamıştır.
Büyük Doğu dergisini hayatı boyunca çıkarmıştır.
Eserleri
- Şiir: Örümcek Ağı, Kaldırımlar, Ben ve Ötesi, Sonsuzluk Kervanı, Çile
- Öykü: Hikâyelerim
- Roman: Aynadaki Yalan Oyun: Tohum, Bir Adam Yaratmak, Künye, Namı Diğer Parmaksız Salih, Reis Bey, Abdülhamid Han,
Daha önce Servet-i Fünun'da yazan Ziya Osman Saba Yedi Meşaleciler topluluğuna katılmıştır.
Grubun en bilinen sanatçısıdır.
Lirik ve içten söyleyişi ile yazdığı şiirleri açık ve sade bir dille ifade eder.
Çocukluk anıları yaşam, geçmişe duyulan özlem en çok işlediği temalardır.
Hem hece ölçüsüyle hem de klasik nazım biçimleri ile yazmıştır.
Eserleri
- Şiir: Sebil Ve Güvercinler, Geçen Zaman, Nefes Almak
- Hikâye: Mesut İnsanlar Fotoğrafhanesi, Değişen İstanbul Yedi Meşale
Grubunun Diğer Sanatçıları; Yaşar Nabi Nayır, Vasfi Mahir Kocatürk, Sabri Esat Siyavuşgil, Cevdet Kudret Solok, Kenan Hulusi Koray Ve Muammer Lütfi Bahşi'dir
Şeyh Bedrettin Destanı ile tanınmıştır.
Rus şair Mayakovski'den etkilenmiş ve gelecekçilik akımını benimsemiştir.
Kuvay-ı Milliye Destanı ve Memleketimden İnsan Manzaraları adlı eserleri ile tanınmıştır.
Hece ölçüsünün kalıplarını kırarak kendi tarzı ile özgün şiirler oluşturmuştur.
İlk şiir kitabı 835 satır ile şairliği duyulmuştur.
Ölçüsüz hecesiz ve geleneksel şiir kalıplarının dışında bir şiir anlayışı geliştirmiştir.
Düşüncelerini sarsıcı ve canlı bir dile sahiptir.
Şairliğinin yanında öykü, oyun ve mektup gibi türlerde de eserler vermiştir.
Eserleri
- Şiir: Güneşi İçenlerin Türküsü, 835 Satır, Kuvay-ı Milliye, Yatar Bursa Kalesi'nde, Memleketimden İnsan Manzaraları, Yeni Şiirler, La Fontaine'den Masallar
- Oyun: Kafatası, Ferhat İle Şirin Yusuf İle Men ofis, Demokles'in Kılıcı, Kadınların İsyanı
- Öykü: Hikâyeler, Çeviri Hikâyeler
- Roman: Kan Konuşmaz, Yeşil Elmalar, Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim
- Masal: Masallar Mektup Nazım İle Piraye, Cezaevinden Mehmet Fuat'a Mektuplar
Toplumcu şiir akımının önde gelen sanatçılarındandır.
Birçok dergi ve gazetede şiirleri yayınlanmıştır.
Önceleri ölçülü ve uyaklı şiirler yazan Rıfat Ilgaz daha sonra serbest nazıma dönmüştür.
Eserlerinde toplumun geride kalmış kesimlerini, işçilerin öğrencilerin mahkûmların esnafların sorunlarını dile getirmiştir.
Türk edebiyatında sosyalist hikâye yazarlarının öncüsü durumundadır.
Eserlerinde siyasi, ideolojik ve mizahi bir üslupla Yalın ve sade bir anlatımla oluşturmuştur.
Türk mizah eserlerinin baş eserlerinden birisi olan Hababam Sınıfı Rıfat Ilgaz a aittir.
Karadeniz Kıyıcığında adlı romanı ile yöresel ve toplumsal gerçekler arasındaki ilişkiyi, Bizim Koğuş isimli eserinde hastanelerdeki sorunları, Yıldız Karayel eserinde ise kırsal kesimin sorunlarını işlemiştir.
Eserleri
- Şiir: Yarenlik, Sınıf, Yaşadıkça, Devam, Üsküdar'da Sabah Oldu, Soluk Soluğa
- Roman: Hababam Sınıfı, Karartma Geceleri, Pijamalı Var, Karadeniz'in Kıyıcığında, Sarı Yazma, Yıldız Karayel, Halime Kaptan, Meşrutiyet Kıraathanesi, Apartman Çocukları, Hoca Nasrettin ve Çömezleri
- Hikâye: Radarın Anahtarı, Donkişot İstanbul'da, Nerede O Eski Usturalar, Saksağanın Kuyruğu, Garibin Horozu
- Anı: Yokuş Yukarı, Bizde Yaşadık, Kırk Yıl Önce Kırk Yıl Sonra
1940-1950 yılları arasında beraber, inkılapçı gençlik, Meydan, Militan, Kaynak gibi birçok mecmuada şiirleri yayınlandı.
Toplumcu Gerçekçi akımının en usta şairlerindendir.
Lirik epik ve koçaklama tarzında kendi üslubuyla şiirler yazmıştır.
Kendine özgü üslubu ve ezgiye yatkın anlatışı ile Türk edebiyatındaki usta şairler arasında yerini almıştır.
Eserlerinde emekçi ve ezilen halkın duygularını dile getirmiştir.
Birçok şiiri bestelenmiş olan Ahmet Arif'in en ünlü şiiri Hasretinden Prangalar Eskittim adlı eseridir.
Eserleri
- Şiir: Hasretinden Prangalar Eskittim, Yurdum Benim Şahdamarım
Çocuk Hastalıkları Uzmanı olan Ceyhun Atıf Kansu Ülkü, Millet ve İstanbul
Dergilerinde şiirlerini yayımlamıştır.
Halk şiiri tarzında yazan Ceyhun Atuf Kansu destansı bir üsluba sahiptir.
Halkın özlemlerini, duygu ve sevinçlerini şiirlerinde yansıtmıştır.
Hoşgörü, insanlık sevgisi, ulusal bağımsızlık ve dua şiirlerinde sıkça işlediği temalardır.
Vakit, Ulus Varlık ve Seçilmiş Hikâyeler adlı dergilerde öyküleri çocuk dergisinde İsyan Masalları yayınlanmıştır.
Ayrıca Varlık, Yön, Papirüs, Türk Dili gibi ünlü dergilerde şiirleri yayınlanmıştır.
Eserleri
- Atatürk ve Kurtuluş Savaşı, Atatürkçü Olmak, Bir Kasabadan Resimler, Güneş Salkımı, Halk Albümü, Halk Önderi Atatürk, Sakarya Meydan Savaşı
Toplumcu Gerçekçi Şiirin Diğer Önemli Sanatçıları: Ercüment Behzat Lav, Hasan İzzettin Dinamo Cahit Irgat, Muharrem Niyazi Akıncıoğlu, A. Kadir, Fethi Giray, Enver Gökçe, Ömer Faruk Toprak, Şükran Kurdakul, Hasan Hüseyin, Mehmet Başarandır.
İlk şiirlerini 1. Dünya Savaşı sırasında aruz ölçüsüyle yazmıştır.
Şarkın Sultanları adlı şiir kitabı aruz ölçüsüyle yazdığı tek kitabıdır.
Daha sonra Dinle Neyden adlı şiir kitabını tamamı ile hece ölçüsüyle yazmıştır.
Hece ölçüsünü sıradanlıktan kurtarıp yeni bir tarz ve zengin bir üsluba çevirmiştir.
Türkçeyi en güzel kullanan şairlerden biri olarak kabul edilir.
Aşk, hasret, tabiat, ölüm, kahramanlık, milli tarih ve Anadolu en çok işlediği temalardır.
İç Anadolu'da öğretmenlik yaptığı sıralarda Anadolu gerçeğini şiirlerine yansıtmıştır.
Anadolu'daki izlenimlerini Han Duvarları adlı şiirinde dile getirmiştir.
Çoban Çeşmesi ve Akarsu şiirleri ile Anadolu insanının tarihsel macerasını anlatmıştır.
Manzum tiyatro türünde Canavar adlı piyes yazmıştır.
En bilinen eserleri Han Duvarları, Dinle Neyden, Çoban Çeşmesi ve Sanat adlı şiiridir.
Eserleri
- Şiir: Çoban Çeşmesi, Suda Halkalar, Bir Ömür Böyle Geçti, Şarkın Sultanları, Gönülden Gönülle, Grinle Neyden, Akıncı Türküleri, Zindan Duvarları, Han Duvarları
Beş Hececiler Şiir akımının diğer sanatçıları: Orhan Seyfi Orhon, Halit Fahri Ozansoy Enis Behiç Koryürek, Yusuf Ziya Ortaç'tır.
İlk şiirlerinde aruz kullanan şair, daha sonra hece ölçüsüne dönmüştür.
Yurt sevgisi, gurbet, aşk, milli kurtuluş konularında şiirler yazmıştır.
Büyük Mecmua, Dergâh, Varlık, Kalem ve Oluş dergilerinde şiirleri yayınlanmıştır.
İçten, ince ve safi bir üslubu vardır.
Millî Mücadele Döneminde yazdığı birçok şiir marş ve şarkı olarak seslendirilmiştir.
En bilinen şiirleri arasında Bingöl Çobanlarına, Kimsesizlik, Gurbet, İrşat, Hicret adlı eserleri vardır.
Eserleri
- Şiir: Kemalettin Kamu, Hayatı, Şahsiyeti ve Şiirleri adlı kitap ile yayımlanmıştır.
Milli ve manevi duyguların yüksek bir söyleyiş ile seslendirmiştir.
Adana'nın kurtuluş gününde yazdığı Bayrak şiiri ile bayrak şairi olarak anılmıştır.
Şiire aruzla başlamış ve rubai türünde çok fazla şiir yazmıştır.
Rubailerini 5 ayrı kitapta yayımlamıştır.
Sonraları hece ölçüsü ve serbest tarzda da şiirler yazmıştır.
Türklüğü, Türk tarihini, milli ve manevi duyguları yoğun bir şekilde işlemiştir.
Eserleri
- Şiir: Heykeltıraş, Ayetler, Bir Bayrak Rüzgâr Bekliyor, Kubbe-i Hadra, Kökler ve Dallar, Dualar ve Âminler, Rubaiye-i Arif
Edebiyata şiirle başlamış, Dergâh ve milli Mecmua gibi dergilerde yazmıştır.
Hece ölçüsüyle şiirler yazan Ahmet Kutsi Tecer halk edebiyatı motiflerini kullanmıştır.
Memleket ve milli şiirleri ile bilinir.
Şiirlerinde bir ezgi havası da hâkimdir.
Âşık Veysel Şatıroğlu'nu Türk edebiyatına kazandırmıştır.
Batıya özenenlere eleştirmiş tamamen yerli edebiyatı savunmuştur.
Folklor ve halk edebiyatı alanında çalışmalar yapmıştır.
Eserleri
- Şiir: Şiirler
- Tiyatro: Koçyiğit Köroğlu, Köşe Başı, Satılık Ev, Bir Pazar Günü
Güzelleme ve koçaklama tarzında hece ölçüsüyle şiirler yazmıştır.
En ünlü şiiri Bu Vatan Kimin adlı eseridir.
Edebiyat tarihi ile ilgili inceleme ve araştırma çalışmalarında bulunmuştur.
Türk Dili, Nesil, Türk Folklor Araştırmaları, Tarih ve Toplum gibi dergilerde yazı ve eleştirileri yayımlanmıştır.
Eleştirileri Destursuz Bağa Girenler adlı kitapta toplanmıştır.
Eserleri
- Şiir: Birkaç Şiir
- Eleştiri: Destursuz Bağa Girenler
- Diğer eserleri: Dede Korkut, Türklerde Karagöz, Bugünkü Dille Dede Korkut Masalları, Kâbus Name, Kâtip Çelebi.
Ulusal ve milli duyguları işlemiştir.
Dur Yolcu diye başlayan Bir Yolcuya adlı şiiri ile ün kazanmıştır.
Önceleri aruz ölçüsüyle yazmış daha sonra heceye dönmüştür.
Eserleri
- Şiir: Çakıl Taşları, Bir Yudum Daha
Cumhuriyet döneminde milli edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren diğer şairler ise Zeki Ömer Defne, Ömer Bedrettin Uşaklı, Şukufe Nihal ve Behçet Kemal Çağlar'dır.
Türk edebiyatında serbest şiirin öncüsü kabul edilir.
Aruz ve hece ölçüsüyle şiirler yazmış, daha sonra serbest ölçüye dönmüştür.
Şiir anlayışını, çıkardığı Garip adlı şiir kitabının önsözünde dile getirmiş ve eski edebiyata ağır eleştirilerde bulunmuştur.
Şiirlerinde sıradan vatandaşın ve sokaktaki halkın duygularını dile getirmiştir.
Yaşama sevinci, gündelik hayat ve basit duygular Orhan Veli'nin işlediği konular arasındadır.
Birçok Batılı sanatçıdan çeviri yapmıştır.
La Fontaine Masalları yapmış olduğu çevirilerden en bilinenindir.
Nasrettin Hoca Hikâyeleri adlı kitabında fıkraları şiirsel bir dille anlatmıştır.
Türk şiirinde o güne kadar beğenilmeyen konulara temas etmiştir.
Şiirlerini günlük konuşma diliyle ve sade bir üslupla yazmıştır.
Eserleri
- Şiir: Garip, Vazgeçemediğim, Destan Gibi, Yenisi, Karşı, Bütün Şiirleri
- Düz yazı: La Fontaine'nin Masalları, Nasrettin Hoca Hikâyeleri, Orhan Veli Nesir Yazıları, Denize Doğru Garip Hareketinin
Garip Akımının Diğer Önemli Sanatçıları Oktay Rıfat Horozcu Ve Melih Cevdet Anday'dır.
Adını Türk edebiyatında yavaşlayan Ömür adlı şiiri ile duyurmuştur.
Varlık, Kültür Haftası, Aile, İnkılapçı Gençlik, Yeditepe ve Türk Dili dergilerinde şiirleri yayımlanmıştır.
Türkçe'nin ses bayrağı olarak anılmaktadır.
Önceleri ölçülü ve uyaklı şiirler yazarak Faruk Nafiz, Necip Fazıl ve Ahmet Hamdi Tanpınar gibi şairlerin izinden gitmiştir.
Daha sonra kendi özgün çizgisini oluşturmuş ve Türk şiirine yeni bir soluk getirmiştir.
70'in üzerinde kitabı olan Fazıl Hüsnü Dağlarca Türk edebiyatının en üretken şairleri arasındadır.
Kendine özgü hayaller ve semboller dünyasına sahiptir.
Çocuk ve Allah kitabı ile Türk edebiyatının en tanınmış şairleri arasına girmiştir.
Toplumsal gerçekleri kendi kurduğu simge, hayal ve mecazlarla anlatmıştır.
Türk edebiyatında tarz olarak en benzersiz sanatçılardan birisidir.
Çocuk şiirleri ile bilinmektedir.
Şiir üzerine çok fazla ödül almıştır.
Epik şiir tarzında Kurtuluş Savaşı ile ilgili yazdığı destansı şiirleri ile Türk edebiyatında önemli bir yere sahiptir.
Eserleri
- Şiir: Çocuk ve Allah, Havaya Çizilen Dünya, Üç Şehitler Destanı, Toprak Ana, İstiklal Savaşı Samsun'dan Ankara'ya, İstanbul Fetih Destanı, Türk Olmak, Çanakkale Destanı, 19 Mayıs Destanı, Malazgirt Ulumaması, Kınalı Kuzu Ağıtı, Çukurova Konaklaması, Yunus Emre'de Olmak.
İkinci Yeni akımının etkisinde imgesel şiirler yazdı.
Gelenek ile çağdaş tarz arasında kendine özgü bir biçim ve içerik sergiledi.
Yalnızlık, hüzün, kaçış ve ölüm en çok işlediği temalardır.
İkinci Yeni anlayışının modern edebiyattaki en belirgin sanatçılarındandır.
Eski şiirimize, tasavvuf ve mitolojiye göndermeler yapmıştır.
İrfan Külyutmaz ismi ile mizahi yazılar yazmıştır.
Eserleri
- Şiir: Bakış Kuşu, Bedrettin Üzerine Şiirler, Doğuş Şiirleri, Yaz Şiirleri, Gizemli Şiirler, Zaman Şiirleri, Hüzün ki En Çok Yakışandır Bize, Gülün Ustası Yoktur, Erguvan Şiirleri, Küller ve Zaman
İlk şiirleri Serveti Fonun dergisinde yayınlanmıştır.
Şiirlerinde insan ve toplum ilişkilerini işlemiştir.
Taşlama ve mizah eserlerinde rastlanan diğer unsurlardır.
Sevgi, ayrılık, ölüm en çok işlediği temalar dur.
Şiirin bir mesaj vermesi gerektiği düşüncesine karşıdır.
Eserleri
- Şiir: Şakacı, Dünya Kaçtı Gözüme, Bir Kapı Önünde, Yumuşaklıklar Değil, Çiçekleri Yemeyin, Yuvarlağın Köşeleri
Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şiir Akımının Diğer Sanatçıları Behçet Necati İl, Asa Halet Çelebi, Cahit Küleği, Necati Cumali'dir.
İlk şiirlerini Divan şiirinin etkisiyle yazmıştır.
Birinci ve İkinci Yeni şiir akımlarına karşı duruşu ile bilinir.
Toplumcu gerçekçi anlayışla daha yakındır.
Şiiri tamamen toplumsal ideoloji ve mesaj verme aracı olarak kullanılmasına karşıdır.
Şiirlerinde imla kurallarının bütünü ile reddetmiş ve kendine özgü bir imla oluşturulmuştur.
Şiirlerinde büyük harf kullanmamıştır.
Şiirlerinde imge zenginliği, belli bir ses düzeni ve coşkulu bir anlatım kendisini hissettirir.
Batılı Latince kelimelerin şiirlerine dikkat çekmeye çalışmış ve karmaşık bir dünyada yaşıyoruz imajı vermiştir.
Şiirlerinde sinema tekniğini kullanarak toplumun resmini çekmiştir.
Sisler Bulvarı adlı kitabında ülke insanına dair yoksulluk, mutsuzluk ve özdeyişleri karamsar bir dille anlatmıştır.
Şiirlerinin yanında çok fazla roman da yazmıştır.
Kurtlar Sofrası adlı romanında Atatürk dönemi yayın dünyasını anlatmıştır.
Sinema eleştirmenliği ve senaryo yazarlığı da yapmıştır.
Eserleri
- Şiir: Var, Sisler Bulvarı, Yağmur Kaçağı, Ben Sana Mecburum, Bela Çiçeği, Yasak Sevişmek, Tutku'nun Günlüğü, Elde Var Hüzün, Korkunun Krallığı, Ayrılık Sevdaya Dâhil
- Roman: Sokaktaki Adam, Zincir Eğer Birbirine Benzemez, Kurtlar Sofrası, Bıçağın Ucu, Sırtlan Payı, Der Saadet'te Sabah Ezanları, Gezi, Kira
- Deneme-Eleştiri: Abbas Yolcu, Hangi Edebiyat, Batının Deli Gömleği, Ulusal Kültür Savaşı Mavi
Akımının Diğer Sanatçıları Ferit Edgü ve Ahmet Oktay'dır.
Hisar dergisinin kurucusu ve Hisarcıları bir araya gelen sanatçıdır.
Sonbahar duyguları adlı şiiri ile Türk edebiyatında tanınır.
Çınaraltı, Çağrı, Ilgaz, Türk Yurdu ve Hisar dergilerinde şiirleri yayımlanmıştır.
Şiirlerinde geleneğe bağlılık, Türk edebiyatında manevi yönelişin gerekliliği milli değerler ve sağduyu konuları öne çıkmaktadır.
Aruz ve hece ile şiirler yazmıştır.
Bir Yeni Dünya kurmuşum adlı şiiri ile bilinir.
Eserleri
- Şiir: Güneş Renginde Kadehlerle, Gerçek Hayali Aştı, Bir Yeni Dünya Kurmuşum, Zaman Perdesi
Gezi inceleme ve deneme gibi birçok türde eserleri olmasına rağmen şairliği ile bilinir.
Anadolu sanatçısıdır.
Anadolu'nun ve insanının özlemlerini, acılarını, duygularını dile getirir.
Günlük konuşma dili ile sade ve doğal bir üslupla yazar.
Eserlerinde milli ve manevi duyguları seslendirir.
Eserleri ve yapmış olduğu televizyon programları ile birçok ödüle layık görülmüştür.
Eserleri
- Şiir: Yalnızlık, Duka, Seninle, Harman
- Gezi: Üsküp'ten Kosova'ya, Türkistan
Hisarcılar akımının diğer önemli sanatçıları Munis Faik Ozansoy, İlhan Geçer, Gültekin Samanoğlu, Mustafa Necati Karaer, Niyazi Yıldırım Gençosmanoğlu, Halide Nusret Zorluğuna ve Bekir Sıtkı Erdoğan'dır.
İkinci Yeni şiirinin önde gelen sanatçı ve kurucularındandır.
Şiirde anlamsızlık görüşünü benimsemiştir.
Sürükleyici bir dili ve coşku dolu bir üslubu vardır.
Şiirin alanlarını genişletmiştir.
Şiirde cinselliği kullanan şairlerin başında gelir şiirlerinde iğneleme ve ironi yoğun bir yer tutar.
Dil ve kelime oyunlarına yer verir.
Şiirlerinin yanında deneme ve düz yazıları da vardır.
Eserleri
- Şiir: Üvercinka, Göçebe, Beni Öp Sonra Doğur Beni, Sevda Sözleri, Sıcak Nal, Güz Bitiği, Sevda Sözleri
- Düz Yazı: Şapkam Dolu Çiçekle, Günübirlik, Aydınlık Yazıları, Papirüsten Başyazılar
- Antoloji: 100 Aşk Şiiri
İkinci Yeni şiirinin en özgün örneklerini vermiştir.
“Masada Masaymış Ha” şiiri ile tanınır, dergisini çıkarmıştır.
Yer Çekimli Karanfil adlı kitabı ile İkinci Yeni şiirinin tanınmasında etkili olmuştur.
Bireyin yalnızlığı ve yabancıların getirdiği sonsuzu arayış çabasını işlemiştir.
Şiirde konuşma dilinin rahatlığını sonuna kadar kullanmıştır.
Eserleri
- Şiir: İkindi Üstü, Dirlik Düzenlik, Yer Çekimli Karanfil, Umutsuzlar Parkı, Petrol, Sonrası Kalır, Şairin Seyir Defteri, İlkyaz Şikâyetçileri
İkinci Yeni şiirinin en uzun süre yaşayan ve en güçlü şairi sayılır.
İlk dönem şiirlerinde anne, sevgi, çocuk ve ölüm gibi temaları işlemiştir.
İkinci Yeni şiirini İslam düşüncesi ile bağdaştıran şairdir.
İkinci Yeni şiirine metafizik kavramını o sokmuştur.
Modern sanatın İslam'a uygun olduğunu düşünür.
Batı şiirini ve geleneksel Türk edebiyatına iyi tahlil etmiş.
Biçimde Batı alanında İslam düşüncesini şiirlerinde yansıtmıştır.
En bilinen şiiri Mona Rosa modern bir Leyla ile Mecnun şiiri kabul edilir.
Eserleri
- Şiir: Körfez, Şahdamarı, Sesler, Hızır'la Kırk Saat, Taha'nın Kitabı, Gül Muştusu, Zamana Adanmış Sözler, Leyla İle Mecnun
İkinci Yeni Hareketinin Diğer Şairleri: İlhan Berk, Turgut Uyar, Ece Ayhan, Ülkü Tamer, Metin Eloğlu, Turgay Gönenç, Özdemir İnce, Ahmet Oktay, Kemal Özer, Engin Günce, Ercüment Uçarı ve Nihat Ziyalın'dır.
1970'lerin ortalarına kadar devrimci sol çizgide eserler veren İsmet Özel 1970'lerin ortasından sonra İslami bir çizgiye yönelmiştir.
İkinci Yeni şiirinin özümsemek de birlikte şiirlerinde toplumsal bir başkaldırı ve isyan sezilir.
Şiir hayatında İkinci Yeni, Toplumcu Şiir ve İslami dünya görüşü olmak üzere 3 devre bulunur.
Eserleri
- Şiir: Geceleyin Bir Koşu, Evet İsyan, Cinayetler Kitabı, Celladıma Gülümserken, Erbay'ın, Bir Yusuf Masalı
- Deneme: 3 Mesele, Şiir Okuma Kılavuzu, Zor Zamanda Konuşmak, Bakanlar ve Görenler
Çeşitli edebiyat kültür ve siyaset dergilerinde yazılar yazmıştır.
Şiirlerinde müstehcen ve argo sözcüklere sık yer verdiği için kovuşturmaya uğramıştır.
Kendine özgü bir dili üslubu ve lirizmi vardır.
Sevgi Duvarı adlı şiiri ile tanınmıştır.
Şiirlerinde bireyi, toplumu ve siyasal yönetimi mizahi bir dille eleştirir.
Doğa, insanlar, olaylar ve kavramlar, heyecanlar ve duyumlar Can Yücel'in işlediği konulardandır.
Eserleri
- Şiir: Yazma, Sevgi Duvarı, Bir Siyasinin Şiirleri, Kısa Devre, Kuzgunun Yavrusu
İkinci Yeni Sonrası Toplumcu Şiirin Diğer Temsilcileri Şunlardır: Ataol Behramoğlu, Süreyya Berfe, Metin Demirtaş, Özkan Mert, Metin Eloğlu, Gülten Akın, İlhan Demir Aslan, Refik Durbaş, Metin Altıok, Ali Püsküllüoğlu, Eray Canberk, Özdemir İnce, Şennur Sezer, Talat Sait Halman, Osman Türkay, Nihat Behram ve Ahmet Telli.
Şiirlerinde en çok işlediği şehir Mardin'dir.
Folkloru ve mitolojiyi şiire taşımıştır.
Edebiyat dünyasına katıldığı şiir yarışmalarındaki başarılarıyla tanınmıştır.
Eserleri
- Şiir: Osmanlıya Dair Hikâye, Kum Saati, Yaz Sinemaları, Eski Kırkbeşlikler, Mırıldandıklarım, Mürekkep Balığı.
Diriliş, yönelişler, Yedi iklim, Bir de Dergâh, Kaçkar ve Hece gibi dergilerde yazmıştır.
Mistik metafizik bir şiir anlayışına sahiptir.
Âşık, ölüm, çocuk, medeniyet, şehir şiirlerinde sıkça kullandığı temalardır.
Eserleri
- Şiir: İntihar İlacı, Balkon Çıkmazında Efendilik Tarihi, İlk Sözler, Kaçak Yolcu, Karşılama Töreni
Tuğrul Tanyol, Haydar Ergülen, Enver Ercan, İhsan Deniz, Şavkar Altınel, Yaşar Miraç, Adnan Özer, Hüseyin Ferhat, Lale Müldür, Vural Bahadır Bayrıl, Osman Hakan, Ahmet Erhan, Nevzat Çelik, Metin Cengiz, Küçük İskender, Sunay Akın, Metin Celal, Arif Ay, Ali Günüvar.
Varlık dergisindeki yazıları ile edebiyat dünyasında tanınmıştır.
Eserlerinde aydınların halkı küçük görmesini ve köy şehir kavramlarını işlemiştir.
Dil ve anlatımında soyut ögeler değil gerçekçi ve gözlemci bir bakış açısı sezilir.
Psikolojik ve toplumsal tahlillerde başarılıdır.
Kendi hayatından ve sizinle diye gerçeklerden yola çıkmıştır.
İlk yazdığı Kuyucaklı Yusuf adlı romanı ile bilinir.
En çok okunan diğer eserlerin İçimizdeki Şeytan ve Kürk Mantolu Madonna adlı romanlarıdır.
Eserleri
- Roman: Kuyucaklı Yusuf, İçimizdeki Şeytan, Kürk Mantolu Madonna
Toplumsal gerçekçi edebiyatının önde gelen yazarlarındandır.
Geçimini roman yazarak temin etmiştir.
Eserlerinde köy kent ilişkisi, emekçi ve patron arasındaki mücadeleler, toplumdaki haksızlıklar konu edilmiştir.
Baba Evi, Avare Yıllar ve Cemile adlı üç romanı yazarın çocukluk ve gençlik yıllarını anlatır.
27 roman ve çok sayıda hikâye yazmıştır.
Eserleri
- Roman: Baba evi, Avare yıllar, Murtaza, Cemile, Bereketli Topraklar Üzerinde, Devlet Kuşu, Dünya Evi, Hanımın Çiftliği, Eskici ve Oğulları, kanlı Topraklar, Kaçak
- Hikâye: Ekmek Kavgası, Sarhoşlar, Çamaşırcının Kızı, Kardeş Payı, Mahalle Kavgası
Edebiyata şiirle başladı, Göl İnsanları adlı uzun hikâyesi ile tanındı.
Türk edebiyatının en üretken yazarlarındandır.
Eserlerinde köy ve köylü sorunları, yakın tarih, töre ve inançlarla birlikte toplumsal yaşantılar en sık işlediği konulardır.
Eserleri
- Roman: Sağır Dere, Esir Şehrin İnsanları, Kör Duman, Rahmet Yolları Kesti, Esir Şehrin Mahpusu, Yorgun Savaşçı, Devlet Ana, Kurt Kanunu, Yol Ayrımı
İlk hikâye kitabı Sarı Sıcak, ilk romanı İnce Memed'dir.
İnce Memed romanı ile edebiyat dünyasında tanınmıştır.
30'dan fazla eseri vardır.
Eserlerinde Cumhuriyet dönemi ve ilerleyen tarihlerdeki Çukurova, Toroslar ve Anadolu insanının içinde bulunduğu meselelere ışık tutmuş, dile getirmiştir.
Kırsal kesimde yaşanan bozuk toprak düzeni, töre cinayetleri, halkın sömürülüşü gibi konuları sıkça işlemiştir.
Bireyin ruh çözümlemesinde başarılıdır.
Yalın, akıcı ve sürükleyici bir dili vardır.
Eserlerinde halk dilini ve yerel söyleyişleri kullanmıştır.
Üç Anadolu Efsanesi, Ağrı Dağı Efsanesi, Binboğalar Efsanesi gibi eserleri destansı mahiyette yazılmış tır.
Eserleri
- Roman: Beyaz Mendil, İnce Mehmet, namus düşmanı, Alageyik, Yer Demir Gök Bakır, Üç Anadolu Efsanesi, Binboğalar Efsanesi, Ölmez Otu, Ağrı Dağı Efsanesi, Çakırcalı Efe, Yağmurcuk kuşu
- Hikâye: Sarı Sıcak, Bütün Hikâyeler
[ad3]
Eserlerinde deniz atmosferinden ve deniz kenarında yaşayan insanlardan söz etmiştir.
Balıkçılar, balıkçılık, deniz edebiyatı, deniz insanlarının duyguları olmak üzere denize dair her şeyi eserlerinde işlemiştir.
Sınıf çatışması, ezilen insanlar ve başkaldırı temas ettiği diğer konulardır.
Roman tekniği bakımından kusurludur.
Eserleri
- Öykü: Merhaba Akdeniz, Ege'nin Diri, Yaşasın Deniz, Gülen Ada, Çiçeklerin Düğünü
- Roman: Aganta Burkina Borinada, Bulamaç, Deniz Gurbetçileri, Ötelerin Çocuğu, Turgut Reis, Uluç Reis
- Anı: Mavi Sürgün
Roman ve Hikâyede Diğer Toplumcu Sanatçılar Şunlardır: Sadri Ertem, Fakir Baykurt, Kemal bil başar, Samim Kocagöz, Faik Baysal, Aziz Nesin, Dursun Akçam, Talip Apaydın, Muzaffer buyrukçu, Tahsin Yücel, Cevdet Kudret, Orhan Duru.
Geçimini yazmış olduğu eserler ile sağlamıştır.
Server Bedi takma adıyla gazete yazıları ve hikâyeler yazmıştır.
Türk edebiyatının en güçlü kalemlerinden birisidir.
Felsefe ve psikoloji hâkimdir.
Batılı Roman tekniğini çok iyi kavramıştır.
Eserlerinde psikolojik tahlil önemli yer tutar en bilinen eserleri Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Fatih Harbiye ve Matmazel Noraliya'nın Koltuğu romanlardır.
Romanlarında ruhsal çözümlemeleri, hastalık, tartışma, ümit acı, sevinç ve kararsızlıklar ile bunalımlar geniş yer tutar.
Doğu Batı çatışması ve bu iki kültür arasında kalan Türk insanını eleştirel bir gözle işlemiştir.
Eserleri
- Roman: Gençliğimiz, Şimşek, Sözde Kızlar, Mahşer, Bir Akşamdı, Canan, Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Fatih Harbiye, Bir Tereddütün Romanı, Matmazel Noraliya'nın Koltuğu, Yalnızız, Biz İnsanlar
Hikâyelerinden ve romanlarında Aşk, kişinin içine düştüğü yalnızlık ve boşluk, hüzün, kader, sonsuzluk duygusu gibi temaları işlemiştir.
Köy ve kasaba hayatını orta sınıf insanları üzerinden anlatmıştır.
Kişilerin iç dünyasını çözümleme çabası başarılıdır.
Eserlerinde yaşadığı dönemi ve Kurtuluş Savaşı'nı işlemiştir.
Küçük Ağa adlı eseri en tanınmış romanıdır.
Eserleri
- Öykü: Oğlumuz, Yarın Diye Bir Şey Yoktur, İki Uyku Arasında, Hikâyeler
- Roman: siyah Kehribar, Küçük Ağa, Küçük Ağa Ankara'da, İbiş'in Rüyası, firavun imanı, Gençliğim Eyvah, Osmancık, Yağmur Beklerken
İstanbul ve İstanbul yaşantısı üzerinde yazdığı yazılar ile tanınmıştır.
İlk romanı Aşk Budur adlı eseridir.
Eslerinde geleneksel tasavvufa bağlı mistik görüş ağır basmaktadır.
Tasavvufu tarihsel bir süreçte geçmişten geleceğe yönelen bir çizgide işlemiştir.
Geçmişe duyduğu özlemi anlattığı Roman İbrahim Efendi Konağı'dır.
Eserleri
- Roman: İbrahim Efendi Konağı, Aşk Budur, Batmayan Gün, Mabette Bir Gece, Son Menzil, Yolcu Nereye Gidiyorsun.
Sanat hayatına şiir ve resim yaparak başlamıştır.
Hareket, düşünce, Hisar, Türk Edebiyatı ve yönelişler dergisinde yazılar yazmıştır.
Dergâh dergisini kurmuş ve yönetmiştir.
Eserlerinde Anadolu, birey ve toplum ilişkisi, köy ve kasaba yaşantıları, köy kent çelişkisi sıkça işlediği konulardır.
Son dönem eserlerinden insanlar üzerinde hâkim olan hırsı, ticari endişeler ve zengin olma hevesi geniş yer tutar.
Türk edebiyatında Uzun Hikâye ekolünü Mustafa Kutlu başlatmıştır.
Eserlerinde dili oldukça sade, yalın ve kimi zaman da yerel halk diliyle kullanmıştır.
Uzun Hikâye adlı eseri televizyon dizisi olarak uyarlanmıştır.
Eserleri
- Hikâye: Ortadaki Adam, Yokuşa Akan Sular, Yoksulluk İçimizde Ya Tahammül Ya Sefer, Bu Böyledir, Hüzün ve Tesadüf, Uzun Hikâye, Beyhude Ömrüm.
Eserlerinde İstanbul yaşantısı, Rumelihisarı, Büyükada, Çamlıca gibi mekânlar sıkça yer tutar.
Dili anlaşılır ve akıcıdır okta İstanbul'daki eğlence hayatı mesire yerleri, başıboş ve dengesiz insanları konu edilmiştir.
Eserleri
- Roman: Fahim Bey Ve Biz, Çamlıca'daki Eniştemiz, Ali Nizami Beyin Alafrangalığı Ve Şeyhliği Anı Deneme: Boğaziçi Mehtapları, Boğaziçi Yalıları, Geçmiş Zaman Köşkleri
Öykülerini sanat kaygısından ve yapmacıktan uzak bir dille yazmıştır.
O sebeple konuşma dili ağır basmaktadır.
Deniz, doğa, balıkçı kahvesi, kasaba insanları Sait Faik'in en çok işlediği konulardır.
Çehov tarzı hikâyenin öncü isimlerindendir. İnsan ve toplum, sınıf ayrılıkları, işçi işveren ilişkileri, yoksulluk ve zenginlik, toplumdaki dengesizlikler işlediği temalardır.
Eserlerini gözleme dayalı ve gerçekçi bir üslupla yazmıştır.
Hiçbir edebi anlayışın etkisinde kalmamıştır.
Eserleri
- Hikâye: Semaver, Sarnıç, Şahmerdan, Lüzumsuz Adam, Mahalle Kahvesi, Havada Bulut, Kumpanya, Kayıp Aranıyor, Son Kuşlar, Alemdağ'da Var Bir Yılan, Tüneldeki Çocuk
- Roman: Medar-ı Maişet Motoru, Kayıp Aranıyor
1970'li yıllarda Yeditepe dergisinde yazdığı yazılar ile edebiyat dünyasına girmiştir.
Hançer, Cevdet Bey ve Oğulları adlı romanlarıyla Türkiye'de, Beyaz Kale romanı ile uluslararası alanda güne kavuşmuştur.
Türk edebiyatının en çok tartışılan yazarlarından biridir.
Post modern romancılık anlayışının içinde yer alan bir sanatçıdır.
Eserlerinde düşünce özgürlüğü, demokrasi ve insan hakları gibi konuları işlemiştir.
Kar isimli kitabı ile 2006 yılında Nobel Edebiyat ödülünü almıştır.
Eserleri
- Roman: Cevdet Bey ve Oğulları, Sessiz Ev, Beyaz Kale, Kara Kitap, Yeni Hayat, Benim Adım Kırmızı, Kar, Masumiyet Müzesi
Cumhuriyet döneminin en ünlü roman ve öykü yazarlarındandır.
tutunamayanlar adlı romanı ile TRT roman ödülü kazanmıştır.
Batılı post modern romanın Türk romanına uyarlayan kişidir.
Bireyin iç dünyasındaki konuşmaları, bilinç akışı ve düşlerini değişik söyleyişler ile romanlarına yansıtmıştır.
Eserleri
- Roman: Tutunamayanlar, Tehlikeli Oyunlar, Bir Bilim Adamının Romanı
- Hikâye: Korkuyu Beklerken
Varlık dergisinde yazmaya başladı.
Yedi güzel adamdan biri olarak kabul edilir.
Eserlerinde Anadolu insanını, köyü, kasabayı ve şehri ayrıntılı bir şekilde tasvir etmiştir.
Düz yazılarında hikâye ve romanlarında şiirsel bir atmosfer sezilir.
Bazı hikayeleri televizyon filmi olarak uyarlanmıştır.
TBMM tarafından üstün hizmet ödülüne layık görülmüştür.
Cumhurbaşkanlığı kültür ve sanat kurulu üyesidir
Eserleri
- Roman: Gül Yetiştiren Adam
- Hikâye: Hastalar Ve Işıklar, Çözülme, Çok Sesli Bir Ölüm, Çarpılmışlar, Denize Açılan Kapı, Kuyu, Ansızın Yola Çıkmak
Modernizmi esas alan diğer sanatçılar şunlardır: Haldun Taner, Yusuf Atılgan, Bilge Karasu, Nezihe Meriç, Attila İlhan, Adalet Ağaoğlu, Ferit Edgü, Vüsat Bener, Pınar Kür, Latife Tekin, İnci Aral, Mustafa Mirasoğlu, Hulki Aktunç
Türk edebiyatının öncü yazarlarındandır.
Hikayelerinden yozlaşmış insanları ikiyüzlü ve dengesiz kişilikleri işlemiştir.
Toplumun aksayan yönlerini eleştirel bir dil ile anlatmıştır.
Eserlerinde hiciv ve mizah bir aradadır.
Türk tiyatrosunun kilometre taşlarından biridir Keşanlı Ali Destanı Türk tiyatrosundaki epik tiyatronun ilk örneğidir.
Fazilet Eczanesi ve Huzur Çıkmazı adlı oyunları da Türk edebiyatında en bilinen eserleridir.
Eserleri
- Öykü: Yaşasın Demokrasi Şişhane'ye Yağmur Yağıyordu, On İkiye Bir Var, Sançho'nun Sabah Yürüyüşü
- Oyun: Fazilet Eczanesi, Lütfen Dokunmayın, Huzur Çıkmazı, Astronot Niyazi, Aşk u Sevda, Ay Işığında Şamata, Hayırdır İnşallah, Keşanlı Ali Destanı, Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım
Kişi toplum çatışmalarını eserlerinde sıkça işlemiştir.
Nesil uyuşmazlıkları, aile hayatı sanatçının işlediği diğer konulardır.
Eserleri
- Oyun: Ah Şu Gençler, Töre, Fehim Paşa Konağı, Hastane, Karagöz'ün Dönüşü, Şu Çılgın Türkler, Üç Destan
- Roman: Korkma İnsancık Korkma, Atatürk Yeniden Samsun'da, Şu Çılgın Türkler, Diriliş Çanakkale, Cumhuriyet Türk Mucizesi
Göstermeye Bağlı Edebi Metin Yazan Diğer Sanatçılar Şunlardır: Muhsin Ertuğrul, Orhan Asena, Recep Bilginer, Refik Erduran, Turan Oflazoğlu, Güngör Dilmen, Cahit Atay, Cevat Fehmi Başkurt, Nazım Kurşunlu, Sabahattin Kudret Aksal, Başar Sabuncu, İsmet Küntay, Sabahattin Engin, Selahattin Batu, Mustafa Necati Sepetçioğlu, Vasıf Öngören, Nezihe Araz, Muzaffer İzgi, Tuncer Cücenoğlu
Deneme türündeki yazılarıyla bilinmektedir.
Modern anlamda denemenin ilk örneklerini vermiştir.
Türk edebiyatında çeviri, deneme, eleştiri ve günlük türünde yazıları ile tanınmıştır.
Yazılarını konuşma dili ile yazmıştır.
Eski edebiyatı sert bir şekilde eleştirir.
Eserleri
- Deneme Eleştiri Söyleşi: Günlerin Getirdiği, Sözden Söze, Karalama Defteri, Ararken, Diyelim, Söz Arasında, Okuruma Mektuplar, Günce
İlk yazılarını Servet-i Fünun dergisinde yayınlanmıştır.
Daha sonra milli edebiyat akımının etkisinde kalmıştır.
Türk edebiyatında anı türünde başarılı eserler vermiştir.
Atatürk'ün bana anlattıkları, Çankaya ve Atatürk neydi eserleri bu türdedir.
Harf inkılabının önderlerindendir.
Eserleri
- Anı: Ateş Ve Güneş, Zeytin Dağı, Atatürk'ün Bana Anlattıkları, Mustafa Kemal'in Mütareke Defteri, Çankaya, Atatürk'ün Hatıraları, Atatürk Ne İdi
- Gezi: Faşist Roma, Kaybolmuş Makedonya, Denizaşırı, Bizim Akdeniz, Tuna Kıyıları
Felsefe ve sosyoloji alanında yazılar yazmıştır.
Bilim, ahlak, toplum ve eğitim gibi birçok geniş alanda kitapları vardır.
Hareket dergisini ömrünün sonuna kadar çıkarmaya devam etmiştir.
Eserleri
- Deneme İnceleme: Garbın İlim Zihniyeti Ve Ahlak Görüşü, Mehmet Akif, Türkiye'nin Maarif Davası, Yarınki Türkiye, Varoluş Felsefesi, İslam Ve İnsan, İradenin Davası, Devlet ve Demokrasi, Kültür ve Medeniyet, Mevlâna ve Tasavvuf
İnsan, Yücel, 20. Asır, Yeni İnsan, Türk Edebiyatı, Doğuş ve Edebiyat dergilerinde yazılar yazmıştır.
Hisar dergisinde denemeleri yayınlanmıştır.
Fransızcadan çok sayıda tercüme yapmıştır.
Doğu ve Batı medeniyeti üzerine inceleme ve araştırmalarda bulunmuştur.
Dil ve kültür üzerine kitaplar yazmıştır.
Geniş bir genel kültüre ve kelime hazinesi ne sahiptir.
Yüzlerce makale yazmıştır.
Eserleri
- Deneme İnceleme: Umran'dan Uygarlığa, Kırk Ambar, Bir Dünyanın Eşiğinde, Bu Ülke, Mağaradakiler, Işık Doğudan Gelir, Kültürden İrfan'a, Jurnal
Öğretici Metinler Alanında Yazmış Olan Diğer Türk Sanatçılar Şunlardır: Sabahattin Eyüboğlu, Suut Kemal Yetkin, Mehmet Kaplan, Adnan Binyazar, Salah Birsel, Mehmet Fuat, Nihat Sami Banarlı, Nihat Sırrı Örük, İsmail Habip Sevük, Nedim Gürsel, Buket Uzuner, Ruşen Eşref Ünaydın, Ercüment Ekrem Talu, Oktay Akbal, Şevket Rado, Burhan Felek, Çetin Altan
Çehov tarzı öykücülüğün temsilcilerindendir.
Yaşama sevinci, kuvvet, ümit ve neşe işlediği konular arasındadır.
Kişileri basit ve gerçekçi olarak işlemiştir.
Eserleri
- Roman: Ayaşlı Ve Kiracıları, Miras, Vassaf Bey Öykü: Bir Kucak Çiçek, Gövdeli Mehmet, İhtiyar Çilingir, Kelepir, Mendil Altında, Otlakçı, Kızıma Mektuplar, Ev Ona Yakıştı
Toplumsal gerçekçi edebiyatın temsilcilerindendir.
Yılkı Atı adlı romanı ile tanınmıştır.
Romanların daha şiirsel ve akıcı bir dil kullanmıştır.
Eserlerinde köy edebiyatı, Anadolu insanının sorunlarını işlemiştir.
Eserleri
- Roman: Yılkı Atı, Çello, Can Şenliği, Dik Bayır, Tarla Başı Salkım Saçak, El Eli Yur El de Yüzü
Papirüs, Yeni Edebiyat, Yeni Dergi, Türk Dili, Türkiye Defteri, Milliyet Sanat gibi birçok dergide yazılar yazmıştır.
Cumartesi Yalnızlığı adlı öyküsü ile tanınmıştır.
Pastırma Yazı ve Bir Denizin Eteklerinde adlı kitapları da yazarın diğer bilinen eserleridir.
Eserleri
- Roman: Destan Gönüller, Her Gece Bodrum, Cehennem Kraliçesi, Bir Akşam Alacası, Hayal ve Istırap, Hepsi Alev
- Öykü: Cumartesi Yalnızlığı, Pastırma Yazı, Dostlukların Son Günü, Bir Deniz'in Eteklerinde, Eski Defterde Solmuş Çiçekler, Son Yaz Akşamı
Üslubundaki akıcılık ve yalınlıkla birlikte işlediği konular açısından Türk edebiyatında genç okuyucular arasında büyük bir yer tutmuştur.
Bir Tatlı Huzur romanı ile tanınmıştır.
Birçok edebiyat ödülü kazanmıştır.
2001 yılında Erzincan Valisi Recep Yazıcıoğlu'nun hayatını anlattığı Köprü ve Nefes Nefese isimli romanı büyük ilgi görmüştür.
Eserleri
- Öykü: Güneşe Dön Yüzünü, Geniş Zamanlar, Foto Sabah Resimleri
- Roman: Bir Tatlı Huzur, Adı Aylin, Sevdalinka, Füreya, Nefes Nefese, Gece Sesleri, Köprü
Son Dönem Türk Edebiyatının Diğer Önemli Yazarları: Fahri Celalettin Göktulga, Mahmut Yesari, Ali Mümtaz Arolat, İbrahim Alaattin Gövsa, Neyzen Tevfik, Mithat Cemal Kuntay, Eflatun Cem Güney, Pertev Naili Boratav, Ali Fuat Başgil, Sevinç Çokum, Dilaver Cebeci, Orhan Hançerlioğlu, Bahaeddin Öz Kişi, Cahide Uçuk, San Oktay Anar, Leyla Erbil, Ali İhsan Toptaş, Elif Şafak, Mehmet Niyazi, Cahit Zarifoğlu, Erdem Beyazıt, Ümit Yaşar Oğuzcan, İbrahim Zeki Burdurlu, Naki Tezel, Mehmet Önder, Emine Işınsu Dur.