Erime ve Donma Sıcaklığı

• Katı maddenin sıvı hale geçmeye başladığı sıcaklığa erime sıcaklığı, sıvı haldeki maddenin katı hale geçmeye başladığı sıcaklığa donma sıcaklığı denir. Maddeler için ayırt edici özelliktir.
• Bir madde için;
• Erime sıcaklığı = Donma sıcaklığı

Erime ısısı

Katı bir maddenin 1 gramının erimesi için maddeye verilmesi gereken ısıya maddenin erime ısısı denir. Le ile gösterilir. Maddeler için ayırt edici bir özelliktir. Birimi cal/g dır.

Donma ısısı

Sıvı bir maddenin 1 gramının donması için vermesi gereken ısıya donma ısısı denir.
Bir madde için;
Erime ısısı = Donma ısısı
Erime ve donma sırasında sıcaklık değişmediğinden m kütleli cismi eritmek ya da dondurmak için maddeye verilecek ya da maddeden alınacak ısı miktarı Q ise,
Q = m.Le dır.
m: Maddenin kütlesi
Le: Erime ısısı

Erime ve Donma Sıcaklığına Etki Eden Faktörler

1. Basıncın Etkisi

• Basıncın maddeleri sıkıştıran bir etkisi vardır.
• Maddelerin sıcaklığı arttığında genel olarak hacimleri artar.
• İstisna olarak bazı sıcaklık değerleri arasında ısıtılırken hacmi azalabilen üç madde vardır. Bunlar su, antimon ve bizmut dur.
• Katının sıvı hale geçmesi için moleküllerinin birbirinden uzaklaşması gereklidir. Sıcaklık arttığında hacmi artan maddelerde basıncın artması moleküllerin birbirinden uzaklaşmalarını engelleyecek bir etki gösterdiğinden basıncın artması erimeyi zorlaştırır. Örneğin; 3°C de eriyen madde 6°C de eriyebilir. Ya da – 5°C de eriyen bir madde –1 °C de eriyebilir.

Sıcaklık arttığında hacmi azalan maddeler erime sırasında hacmi azalan maddelerdir. Basınç maddenin hacmini azaltıcı bir etki gösterdiği için erimeyi kolaylaştırır. Örneğin; 10°C de eriyen bir madde 4°C eriyebilir. Ya da 0°C de eriyen bir madde – 2°C sıcaklıkta eriyebilir.

2. Safsızlığın Etkisi

• Saf bir sıvının içine tuz veya şeker gibi yabancı madde katarak saşık derecesini azaltırsak sıvının erime ve donma sıcaklığını değiştiririz.
• Suyun içine tuz atılırsa donma sıcaklığı 0°C yerine, 0°C nin altına iner.
• Kışın yollara tuz atılması sıfırın altındaki sıcaklıklarda suyun donmadan sıvı halde kalması içindir.
• Arabaların radyotörlerindeki suyun donmaması içinde antifiriz denilen katkılar kullanılır.