Eski Yunan Dini
(Dünya Dinleri)

Eski Yunan ‘da kaynağını Anadolu , Girit ve Mezopotomya’dan alan, Tanrıların çoğu doğu kökenli olan çok Tanrılı bir din anlayışı vardı. Yunan dininin oluşmasında destanların önemli rolü olmuştur. Hatta destanları yazan şairler bu dini şekillendirmişlerdir. Çünkü Yunan şairleri destanlarla birlikte eski Aka , Dor ve Anadolu Tanrılarının kendi Tanrılar dünyasına katmışlar, Bu Tanrıların ad görev ve nüfuz alanlarını belirlemişler bu Tanrıları insan biçiminde düşünüp göstermişlerdir. Buna göre bir kısmı erkek bir kısmı dişi olan bu Tanrılar insanlar gibi evlenen yiyip-içen ,çoluk – çocuk sahibi ve iyi – kötü olan ; ama insanlardan daha güçlü, güzel ve ölümsüz varlıklardı. Ölümsüzlükleri ise nektar adlı hayat suyunu içiyor olmalarından geliyordu.

Eski Yunanistan daki devlet örgütlenmesi anlayışı dine de yansımıştır. Yunan asillerin kralın etrafında toplanması gibi Tanrıların da baş Tanrı Zevs ( Zeus) in etrafında toplanarak Yunanistan’ın en yüksek dağı Olimpos ‘ da oturduklarına inanılıyordu. Başta gelen üç büyük Tanrı olan Tanrılar kıralı Zevs, denizler Tanrısı Poseidon ve yer altı ve ölüm Tanrısı Hades kardeştiler. Baş Tanrı Zevs ; Tanrıların ve insanların babası olan gök Tanrısı idi. Karısı Hera ; kadınların koruyucu olan, kadınlara evlenme ve doğum gibi konularda yardım eden bir Tanrıça idi. Güneş Tanrısı Apollon , kasırga, ateş ve savaş Tanrısı Ares , rüzgar Tanrısı Artemis , aynı zamanda bu iki baş Tanrının çocukları idi. Bu Tanrıların dışında zeka ve savaş Tanrıçası Demetir , şarap ve eğlence Tanrısı Diyonisos da önemli Tanrılardı. Deniz köpüğünden olduğuna inanılan güzellik ve aşk Tanrıçası Afrodit doğu dünyasından gelme bir Tanrıça idi. Büyük Tanrıların dışında bir de yarı – Tanrılar vardı. Şehrin kurucusu ve eski kahramanlara yarı-Tanrı gözüyle bakılırdı. Eski Yunan inanışlarına göre bunlar; genellikle bir Tanrı ile bir insanın çocuğu olarak dünyaya gelmiş kimselerdi ( Herkül / Herakles , Aşil vb.) ve Yunan kralları soylarını bu yarı Tanrılardan birine bağlamaya önem verirlerdi.

Eski Yunanlılar Tanrılarına kendi anlayışlarına göre ve istedikleri gibi ibadet ederlerdi. Yunanlılar Tanrılarını memnun etmek ve kötülüklerden korunmak için onlara ibadet ederler , kurban keserler, istediği yerde ve biçimde bunu yapabilirlerdi. Sadece büyük Tanrılar şerefine belli zamanlarda toplu oyunlar ve şenlikler düzenlenirdi. Bunun dışındaki en belirgin ibadet şekli saçı saçmak ve kurbandı. Tapınaklar ibadet yeri değildi ; buralarda sadece Tanrı heykelleri ve Tanrılarla ilgili kutsal eşyalar saklanır önünde de dini törenler yapılırdı.

Yunanlılar ayrıca bayramlarda ve dini törenlerinde Tanrıları şerefine araba yarışı ve spor karşılaşmalarıda düzenlerlerdi. Bu yarışmaların en büyüğü baş Tanrı Zevs – Zeus şerefine Olimpos dağı eteklerinde dört yılda bir düzenlenen ve ilki M.Ö. 776 da yapılan Olimpiyat Oyunları idi. Altı gün boyunca süren bu dini nitelikli spor yarışlarına çıplak olarak katılan gençler çeşitli dallarda yarışırlar birinci gelenin başına bir çelenk konur ve heykelinin yapılmasına izin verilir ve ülkesinde törenlerle karşılanır ve saygınlık kazanırdı.

Bu fon üzerinde gelişen Eski Yunan Dini’nin Özelliklerini şöyle sıralamak mümkündür

1) Bu dinde , din adamları sınıfı yoktur. Tanrıların eşyalarına ve heykellerine bakan rahipler birer devlet memuru olup doğu toplumlarındaki gibi ayrıcalıklı bir sınıf oluşturmuyorlardı.

2) Bu dinde bireyin giderek kişiler karşısında da alçalma duygusunu geliştiren (etek öpme , el bağlama gibi) Tanrılar karşısında alçalma anlayışı yoktur.

3) Bu dinde soru sormaksızın, tartışmaksızın, akıl yoluyla değil iman yoluyla inanılan dogmalar yoktur. Doğmaya karşı çıkılamadığı için düşünce bu noktada sınırlanmaktadır. Dolayısıyla bilim ve felsefe ile din çatışır. İşte dogmatik din anlayışının olmaması eski Yunan da bilim ve felsefenin daha kolay gelişmesine yardımcı olmuştur.

4) Dini yayma çabası, dini propaganda ve din uğruna fedakarlık yoktur.

5) Kutsal kitabı yoktur. Bu da temel bir çerçevenin olmamasına, dolayısıyla da dinsel yapıya ilişkin tüm düşüncelere açık olmasına ve onlardan etkilenmesine yol açmıştır.

6) Bugün ki anlamda günah kavramı yoktur. Sadece kusur işlemek söz konusudur.

Eski Yunanistan da tek Tanrı / vahdet inancı bazı aydınların kafasında yer edinip kabul görmekle birlikte halk arasında bu görüş yayılmadı.Zaman zaman bazı din devrimcileri, yeni inanç biçimleri (örneğin Hint inancından esinlenen Orfeus gibi ) ortaya attılarsa da fazla itibar görmemiştir.

|» “Dünya Dinleri” Sayfasına Dön! « |

Not: İçerik, “www.dunyadinleri.com”dan alıntılanarak derlenmiştir…

Dünya Dinleri, Bütün Dinler, Din, İslamiyet, Hristiyanlık, Alevilik, Sünnilik, Budizm, Musevilik