Felsefenin Anlamı ve Tanımı

 

Felsefe insanın bilme isteğinden doğmuştur. İnsanoğlu çoğu zaman pratik kaygıları kimi zaman da sırf bilme isteğinden, meraktan, anlamaya çalışmış, bilmek için çaba harçamıştır. Pratik kaygıları sorulan soruların dışında insan kendi yaşamı, çevresi, geçmişi ve geleceği ile ilgili sorulara da yanıt arar.

• Ben kimim?
• Neden varım?
• Niçin buradayım?
• Varlık nedir?
• Nasıl yaşamalı?
• Yaşamın amacı ne?
• İnsan nasıl bir dünyada yaşamalı?
• Bilgi nedir?
• Bilgimin sınırları var mıdır?

 

Bu sorular insan yaşamını pratik açıdan doğrudan değiştiriyor gibi görürse de, insanlar bu soruları sordu. Bunlara cevap aradı. Üstelik farklı coğrafyalarda, farklı zamanlarda, farklı insanlar bu sorulara birbirinden çok farklı cevaplar ürettiler.

Raphael “Atina Okulu”Bu sorular ilk olarak bilimin ilk meyvelerini verdiği yerde Mısır, Çin ve Hint medeniyetlerinde soruldu. Ama verilen soruların sorulma nedeni ya da cevaplar mistik–dinsel öğeler taşıyorlardı. Amaç yalnız bu konuları sistemli olarak bilmek değildi. Bu ilk olarak Eski Yunan toplumunda yapıldı. Yunan düşünürler hayatın anlamını çözebilmek için sorular sordular ve cevaplarında mitolojik unsurları mümkün olduğunda bir kenara bıraktılar. Amaçları yalnızca bilmekti. Bu yüzden bu çabaya bilgi sevgisi adı verildi.

Yunanca’da Phila yani “sevgi” ve Sophia yani “bilgi” (bilgelik) sözcüklerinden bugün kullandığımız felsefe sözcüğü türemiştir. İçerik olarak ise felsefe: insanı, yaşamı, evreni kısacası var olan her şeyi yalnızca biçim olarak değil, öz olarak da anlamak için yapılan, sistemli düzenli, birleştirici bir çalışmadır.

Ele aldıkları felsefi sorunlar benzer olmasına rağmen, filozoşar felsefe ile ilgili birçok tanımlar yapmışlardır. bu tanımlardan bazıları şunlardır.

• Felsefe bilginin bilgisi veya reşeksif bir düşünce faaliyetidir.

• Felsefe, insanın aklını ve düşünme yetisini kullanarak varolan hakkında soru sorup, cevap arama etkinliğidir.

• Felsefe; bütün varolanların temel ilkelerini ve ilk nedenlerini araştıran, düzenli, sistemli, birleştirici, eleştirici nitelikli bir düşünüş biçimidir.

 

Felsefi sorular herkesi ilgilendirmekle birlikte herkes filozof olamaz. Filozof herşeye merak ve hayret duygularıyla yönelir. Filozof varlığa bir yönüyle değil, bütün yönleriyle bakar. Sorulara akla dayanarak, tutarlı şekilde yanıtlar bulmaya çalışır.

Filizof esas, olarak; sistemli bir şekilde insan yaşamı ve genel olarak varlık hakkında parçaları değil bütünü araştı ran, özü, ilk nedenleri anlamak için sorular soran kişidir.

Filizof bu soruları sorarken akla ve mantık ilkelerine uygun cevaplar da üretmelidir. Fakat; öncelik varlığı anlamak için doğru soruları sormaktadır. Yani soru sormak önemli; ama bunun yanında akla ve mantığa uygun cevaplar bulunmak da gereklidir. Fakat her soru için farklı cevaplar gelebilir. Aynı zamanda her cevap yeni sorular da ortaya çıkarabilir. Dolayısıyla iki bin beş yüz yıllık felsefe tarihi dinamizmini kaybetmeden varlığını sürdürmektedir.