Felsefeye Giriş Çözümlü Örnek Sorular

 

Örnek 1:Bir bilimsel bilgi ürettiğini iddia eden kifli, iddiasını, bilimle uğraflan baflka kiflilerin de gerçekleştirebileceği gözlem ve deneylere veya onaylayacağı mantıksal çıkarımlara dayanarak belgelemekle yükümlüdür. Bilim çevrelerinin yeterince belgelenmiş saymadığı hiçbir iddia, bilimsel bilgi olarak kabul edilmez.

Bu parçaya dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine varılabilir?

A) Bilimsel bilgi olgulara dayalı, tekrarlanabilir ve nesnel ölçütlerle denetlenebilir niteliktedir.
B) Bilim, insanın, çevresinde olanları anlama ve açıklama ihtiyacından doğmuştur.
C) Bilim genelleyicidir; tek tek olgularla değil, aynı türden olguların ortak yönleriyle ilgilenir.
D) Bilimsel bilgi, olaylar arasındaki ilişkileri açıklayarak bu olayların kontrol edilebilmesini sağlar.
E) Bilimsel bilgiler doğru olarak kabul edilen birtakım temel varsayımlara dayanır.

Çözüm:Sorudaki açıklamalarda ortaya konan bilimsel bilgilere aynı alanda çalışan başka bilim araştırmacıları tarafından da gözlem, deney gibi yollarla ulaşılması gerektiği vurgulanmıştır. Bu da bilimsel bilginin olgulara dayanan, başka bilim araştırmacıları tarafından da aynı sonuçların tekrarlanabildiği, tarafsız ve ölçülebilir nitelikte olduğunu doğrulamaktadır.
Yanıt A

 

 

Örnek 2:Güzellik;

– Plotinos’a göre tanrısal aklın evrendeki ışıması,
– Hegel’e göre mutlak ruhun nesnede yansımasıdır.

Buna göre, bu iki filozofun güzellik anlayışı aşağıdakilerden hangisiyle nitelenebilir?

A) Hazzı öne çıkaran estetik tavırlardır.
B) fiüpheci görüşlerdir.
C) İdealist görüşlerdir.
D) Değerlerin zamanla değiştiğini savunan görüşlerdir.
E) Estetik nesnelerin yararına önem veren yaklaşımlardır.

Çözüm:Her iki görüş de idealist anlayışı ortaya koymaktadır. İdeal olanın nesnede ya da evrende somut olarak görünmesi olarak nitelendirilmektedir.
Yanıt C

 

 

Örnek 3:
– Bir toplumbilimci, değerleri veya insanlar arasındaki ilişkileri incelerken bireyleri belli bir biçimde davranmaya yöneltmez. Sadece, olanı olduğu gibi ele alır.
– Kepler Yasaları, gezegenlerin nasıl hareket etmesi gerektiğini değil, nasıl hareket ettiğini belirtir.

Bu iki durum, bilimsel bilginin hangi özelliğine örnektir?

A) Evrensel olması
B) Var olan durumu betimlemesi
C) Mantık ilkelerine dayanması
D) Birikimli olarak ilerlemesi
E) Olayların denetim altına alınması olanak vermesi

Çözüm:Toplumbilim ve doğa bilim, konularında açıklamalarında olması gerekenleri değil, olanları belirtip ele alır. Var olanı olduğu gibi inceler. Bu durum bilimsel bilginin var olan durumu olduğu gibi betimlemesi, tanımlamasıdır.
Yanıt B

 

 

 

Örnek 5:Filozof, bir temele oturtulmuş ama sonuna kadar geliştirilmemiş bir düşünceden işe başlar ve bu düşünce üzerine çalışmaya devam ederse, bu ışığın ilk kıvılcımlarını borçlu olduğu düşünürün ulaştığı yerden daha ileri gider.

Bu parçada aşağıdaki yargılardan hangisini destekler?

A) Filozof, işine önyargısız ve eskimiş genellemelerden arınarak başlamalıdır.
B) Filozof, felsefi soruşturmaya başlarken, sorulabilecek tüm soruları öncelikle kendisine sormalıdır.
C) Filozof, yaşadığı çağın ele alınmamış temel sorunları ndan yola çıkmalıdır.
D) Felsefe etkinliği, filozoşarın kendi aralarındaki tartışmalarla gelişir.
E) Filozoşar felsefi düşünce birikiminden beslenir ve bu birikime katkıda bulunur.

Çözüm:Soruda verilen açıklamalara bakıldığında felsefi bilginin, daha önceki filozoşarın düşünce sistemlerinden etkilenerek geliştiği görüşünün vurgulandığı görülmektedir. Filozoşar kendi felsefi sistemlerini ortaya koyarken ya kendilerinden önceki bir filozofun eksiklerini tamamlar ya da ona karşı bir görüş geliştirerek düşüncelerini oluştururlar.
Yanıt E

 

 

 

Örnek 6:Felsefe yapmanın koşullarından ilki, aklımızı kurcalayan her soruyu dile getirme cesareti göstermek; diğeri de herkesçe doğal kabul edilen şeyleri tekrar göz önüne getirmek ve onlara sorun muamelesi etmektir. Ve nihayetinde, felsefe yapabilmek için avare olmalıdır. Bir hedefin peşinde koşuyor ve istem tarafından yönlendiriliyor olmamalı yani hiçbir şey onun dikkatini dağıtmamalı, kendini öğrenmeye vermelidir.

Bu parçaya göre, aşağıdakilerden hangisi felsefe yapmanın koşulları arasında yer almaz?

A) Özgürce soru sorabilme
B) Olaylara herkesten farklı bakabilme
C) Sorularını cesaretle dile getirebilme
D) Yönlendirmelere açık olabilme
E) Saplantılardan uzak durabilme

Çözüm:Filozofun en önemli özelliği, onun bağımsız olmasıdır. Sorularını oluştururken ve bu soruları yanıtlarken her türlü koşullanmadan arınmış, tarafsız bir biçimde hareket eder. Parçada ifade edilen filozofun bu özelliğine ters düşen seçenek D’dir.
Yanıt D

 

 

 

Örnek 7:Başkalarının dertlerini inceleyip kendi dertlerini bilmeyen bilginlerle, çalgılarını akort etmesini bilip de yaşayışlarını akort etmeyi bilmeyen müzikçilerle, adaletten söz etmeyi öğrenip adaletli davranmayanlarla alay edermiş Kral Dionysius.

Bu parçada Kral Dionysius’un alay ettiği belirtilen kişilerin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bilgilerinin yetersizliği
B) Olaylara farklı açılardan bakmamaları
C) Bildiklerini yaşama uyarlamamaları
D) Öznel olmaları
E) Olduklarından farklı görünmeleri

Çözüm:Parçada sözü edilen insanların ortak özellikleri, verilen örneklerden hareketle, bildiklerini yaşaması uyarlanmamalarıdır.