Fenike ve İbrani Uygarlığı

a. Fenikeliler

• MÖ 1200 yıllarında siyasi teşkilatlanma kuran Fenikeliler, Suriye ve Lübnan kıyılarına yerleşerek kentler kurmuşlardır.
• Yaşadıkları bölgenin tarıma ve hayvancılığa uygun olmayışı, Fenikelileri denizciliğe yöneltmiştir.
• Ayrı kent devletleri hâlinde yaşayan Fenikelilerin en güçlü kent devletleri Sayda, Biblos (Sidon) ve Sur(Tir) idi.
• Akdeniz kıyılarında birçok koloni kuran Fenikeliler’in en ünlü ticaret kolonisi, Kuzey Afrika’daki Kartaca şehri idi.

Örnek:
– Eski Mısırlılar ilk takvimi bulmuşlar. Sonra Sezar ve daha sonra da Papa XIII. Gregor bu takvimi geliştirerek bugün kullanılan takvimi oluşturmuşlardır.
– Fenikeliler ilk alfabeyi bulmuşlar, sonra Yunanlılar ve daha sonra da Romalılar bu alfabeyi geliştirerek bugün kullandığımız Latin alfabesini oluşturmuşlardır.

Bu bilgiler, bugün yararlanmakta olduğumuz takvim ve alfabenin hangi şekilde geliştirilmiş olduğunu göstermektedir?

A) Din ve devlet adamlarının yardımlarıyla
B) Savaşlar sırasındaki kültür alışverişleriyle
C) Yeni buluşların ödüllendirilmesiyle
D) Değişik kişi ve toplumların katkılarıyla
E) Ulusların birbirleriyle yarışmalarıyla

Çözüm:
Mısırlıların bulduğu takvimi Sezar ve Papa XIII. Gregor’un geliştirmesi, Fenikelilerin bulduğu alfabeyi Yunanlıların ve Romalıların geliştirmesi takvim ve alfabenin gelişmesinde değişik kişi ve toplumların katkı yaptığını gösterir.
Yanıt D

b. İbraniler

• İbraniler, MÖ 1200 yıllarında Filistin’e gelerek yerleştiler.
• MÖ 1000 yıllarında Hz. Davut tarafından kurulan İbrani Krallığı’nın başkenti Kudüs oldu.
• İbraniler, Hz. Musa’ya inandıkları için Musevi adıylada anıldılar.
• İbraniler, en güçlü dönemlerini Hz. Süleyman zamanında yaşadılar. Hz. Süleyman’ın ölümünden sonra İbrani birliği bozuldu. İbraniler, İsrail ve Yahudi Devleti olmak üzere ikiye ayrıldılar.
• İsrail Devleti’ne Asurlular, Yahudi Devleti’ne Babilliler son verdiler. Babil Kralı Nabukadnezar, Yahudileri Babil’e sürdü.
• MS I. yüzyılda Kudüs’te büyük bir ayaklanma çıkardılar. Ayaklamanın bastırılmasından sonra Romalılar, Yahudileri ikinci kez yurtlarından sürgün ettiler.

Örnek:
Kudüs’ün aşağıdaki özelliklerinden hangisi, bu kentin hem Museviler hem Hristiyanlar, hem de Müslümanlarca kutsal sayılmasında başlıca etkendir?

A) Bu dinlere inanan insanların birlikte yaşadığı bir yer olması
B) Bu dinlerce önemli sayılan mabetlerin bulunması
C) Çeşitli uygarlıkların izlerini taşıması
D) Uzun süre ticaret merkezi olması
E) Önemli bir jeopolitik konumda bulunması

Çözüm:
Kudüs’un hem Museviler hem Hristiyanlar ve hem de Müslümanlarca kutsal sayılmasının nedeni bu dinlerce önemli sayılan mabetlerin burada bulunmasıdır.
Yanıt B