Fiiller, kalıcı kavram ya da varlıkları karşılamaz. Bunlar hareketleri, oluşları, durumları karşılar. Mastar halinde bir hareketin adı olurlar: “yürümek, olmak, düşünmek vs.”
Bir oluşu, bir durumu veya bir kılışı kip ve kişiye bağlayarak anlatan sözcüklere denir.
Pratik olarak ismi fiilden ayırmak için –me, -ma olumsuzluk ekini ya da –mak ,-mek mastar ekini kullanırız.Eğer bir kelimenin sonuna –ma ,-me olumsuzluk ekini ya da –mak ,-mek mastar ekini getirebiliyorsak o kelime fiil demektir.Getiremiyorsak o kelime isim soylu bir kelimedir.
Örnek: Geldi——— gelmedi ,gelmek
Örnek: Oturmuş—— oturmamış, oturmak
Örnek: Söylüyorum———- söylemiyorum, söylemek
Görüldüğü gibi yukarıdaki kelimelere –ma,-me ve –mak,-mek getirebilmekteyiz. Öyleyse bu kelimeler fiildir.
Örnek: Kitap——— kitapma , kitapmak
Yukarıdaki ‘kitap' sözcüğüne ise bu ekleri getiremiyoruz.Öyleyse bu kelime isimdir.
Fiiller, anlattıkları hareketin niteliğine göre değişik özellikler gösterir.Bunları üç grupta inceleyebiliriz:a)Kılış fiilleri b)Durum fiilleri c)Oluş fiilleri.
Bunları birbirinden ayırt etmek için pratik olarak şu bilgiyi kullanabiliriz.: Eğer bir fiil geçişli ise (yani ‘neyi', ‘kimi' sorularını sorabiliyorsak) kılış fiilidir.
Örnek: Kırmak ,atmak , dikmek, içmek, ezmek,delmek,yolmak,dizmek…
Görüldüğü gibi yukarıdaki fiillere ‘neyi kırmak?, neyi atmak…'sorularını yöneltebiliyoruz. Öyleyse bu fiiller geçişlidir ve geçişli olduğu için de kılış fiilidir. Fiil, öznenin kendi iradesi dışında geçirdiği değişimi anlatıyorsa ve bir hareket bildirmiyorsa o fiil oluş fiilidir.
Örnek: Sararmak ,Yaşlanmak,Uzamak, Paslanmak,büyümek,solmak,acıkmak…
Görüldüğü gibi yukarıdaki fiiller geçişli olmadığı için kılış fiili olamaz.Bir hareket olmadığı için ve eylem öznenin kendi isteği dışında gerçekleştiği için bu fiiller oluş fiilidir. Fiil, öznenin kendi iradesinde yani kendi isteği ile gerçekleşiyorsa ve fiil bir hareket ifade ediyorsa o fiil durum fiilidir.
Örnek: Yürümek, oturmak, gitmek, çıkmak,ağlamak…
Görüldüğü gibi yukarıdaki fiiller , bir hareket bildirmektedir ve bu hareket kişinin kendi isteğiyle gerçekleşmektedir bu yüzden yukarıdaki fiiller durum fiilleridir.
Not: Durum fiilleri de oluş fiilleri de geçişsiz fiillerdir.
Görüldüğü gibi yukarıdaki fiiller , bir hareket bildirmektedir ve bu hareket kişinin kendi isteğiyle gerçekleşmektedir bu yüzden yukarıdaki fiiller durum fiilleridir.
Not: Durum fiilleri de oluş fiilleri de geçişsiz fiillerdir.
|» Sözcük Türleri Sayfasına Dön! « |
Not: İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
Ya süper bir site.
Kim yapmışsa ellerine sağlık. Süper olmuş. Çok İyi Anlatmış. Bravo
süper miş yav
çok güzelmiş siteyi buluvermiş 😛
site güzel ama insan mastar ekinin ne demek olduğunu açıklar ya!
yaaa gerçekten süper harika söleyecek kelime bulamadım
bence bu sitenin hazırlanması çok iyi olmuş ama bazı bilgiler yazılmamış eksik hiç beyenmedim dersimide bulamadım daha iyi olabilirdi dahada gayret gösteriniz lütfen
bu siteyi kim yapmışsa allah ondan razı olsun.çok yararlı bir site.herkese öneririm
harika bir site olmuş dönem ödevimi burdan yaptım ellerinize sağlık
yaaa çok güzell hiç birşey anlamıyordu artık anlıyorum
Ya aradıgımı bulamıyorum ya daha acıklayıcı ve aradıgımı bulabildigim bir site istiyorum
valla ya sağ olun cok işime yaradı tesekkur ederim
çok güzel bir site olmuş fakat basit ve türemiş fiilleri bulamadım eklemenizi rica ederim
güzel olmuş tebrıkler ornekler harika…
harika bir yer
Aradığım şeyi bulamıyorum.
çok güzel de ben soruda bulmayı umuyordum olsun buda güzel ama soru olsaydı belki daha güzel olabilirdi
Soru da koysanız güzel olacakmış.
bu siteyi hazırlayana çok teşekkür ederim cok yararlı bir site bütün derslerimi buradan cıkarır oldum
çok güzel olmuş ellerinize sağlık