Frig – Phryg Dini
(Dünya Dinleri)
Başkent Gordion olan Phryg ülkesi Ankara, Afyon ve Eskişehir’in tümünü, Konya, Isparta ve Burdur illerinin kuzey, Kütahya’nın ise doğu bölümünü kapsamaktaydı
Doğuda Kappadokia (Doğu kaynaklarında Tabal ve Kaşku ülkeleri), sonraları Galatia, güneyde Lykaonia, Pisidia; batıda Lydia, Karia; kuzeyde de Bithynia ve Paphlagonia bölgeleri ile çevriliydi.
M.Ö. 1100 e kadar giden geçmişe sahip olan Frigya medeniyeti M.S. 676 yılında yıkılarak tarih sahnesinden çekilmişlerdir.
M.Ö. 8. yüzyılda hüküm sürmüş olan ve adları birkaç yüzyıl geç Grek kaynaklarında anılan iki Phryg kralının adı bilinmektedir. Bunlar Gordios ve Midas’tır
Midas, yazılı belgelere göre Assur kralı II. Sargon (721-705) ile Kargamışlı Pisiri, Queli Uriqqi, Taballı Ambaris, Atunalı Kurti’nin çağdaşıdır
Midas’ın doğu kralları ile ilişkisi, onun Assur kayıtlarındaki Muşkili Mita olabileceği önerisi kabul edildiğinde geçerlilik kazanır.
PHRYG DİNİ ve TANRILARI
Phryglerin en ünlü Tanrıçası ilk kez 6. yy yazıtlarında “Matar” (Anne) veya “Mother” biçiminde kaydedilmiştir. Birkaç yazıtta “Kübileya” (dağların) sıfatı ile birlikte anılır. Tanrıça Greklere ve Romalılara bu sıfatından dönüşen “Kybele” veya “Cybele” olarak geçmiştir. İsmi Hellenistik Çağ’da Kybebe biçiminde yaygındı. Tanrıça’nın Pessinus’ta kendini hadım eden Attis adında genç bir sevgilisi ve törenlerine eşlik eden Gallos adında hadım rahipleri vardı. M.Ö. 204 yılında Romalılar Magna Matar’ı Pessinus’tan alıp Roma’ya kent koruyucu Tanrıçası olarak götürmüşlerdir.
Doğrudan ilişki kurulamasa da doğurganlığı ve bereketi temsil ettiğine inanılan Ana Tanrıça anlayışı Anadolu’da Neolitik Çağ’a kadar uzar. Phryg Ana Tanrıçası ile sembolleri ve tapınımı benzeşen bir diğer Tanrıça Geç Hititlerin Kubaba‘sı idi. M.Ö. II. binyılın ortalarından beri bilinen Tanrıça, I. binyılda özellikle Kargamış’ta ön plana çıkmış; Kilikia ve Sardes’te de tapınım görmüştür.
Phrygler de Urartular gibi yüksek kayalıklara kapı benzeri kutsal anıtlar yapmışlar ve Tanrıçayı burada kutsamışlardır.
Phryglerde ayrıca Güneş Tanrısı Sabazios ve Ay Tanrısı Men önemli Tanrılar arasındadır.
PHRYGLERDE ÖLÜ GÖMME
Phrygler ölülerini tepe görünümündeki tümülüslere, kaya mezarlarına ve toprak mezarlara gömerlerdi. Lydialar’ın tümülüslerinden mezar odasının ahşap oluşu ile ayrılan Phryg tümülüsleri, Gordion yakınlarında çok sayıda, Ankara’da (20 kadar tümülüs) Anıtkabir ve ODTÜ kampüsü çevresinde, Dinar-Afyon, Lykia/ Elmalı’da, Tyna’da, Niğde/ Bor, Ulukışla yakınında saptanmış ve incelenmiştir. Tepenin yüksekliği, gömülen kişinin sosyal statüsünü göstermekteydi. İçlerinde çoğu zaman zengin mezar armağanları da bulunmaktaydı. Kaya mezarlarından bir kısmının cephesi ise Afyon/ Arslantaş mezarında olduğu gibi süslüydü.
|» “Dünya Dinleri” Sayfasına Dön! « |
Not: İçerik, “www.dunyadinleri.com”dan alıntılanarak derlenmiştir…
Dünya Dinleri, Bütün Dinler, Din, İslamiyet, Hristiyanlık, Alevilik, Sünnilik, Budizm, Musevilik