Geçmişten Geleceğe Türkiye'nin Jeopolitiği

• Türkiye'nin jeopolitiği Jeopolitik: Devletlerin coğrafi özellikleri ile siyasetleri arasındaki ilişkileri inceleyen bilimdir. Siyasi coğrafyanın önemli bir koludur. Türkiye, bulunduğu coğrafi konum nedeniyle siyasi, ekonomik ve kültürel açıdan dünyanın en önemli ülkelerinden biridir. Bu özelliğini ilk çağlardan bu yana korumakta ve artırarak sürdürmektedir.

ÖRNEK: Bir ülkenin coğrafi konumu, büyüklüğü, şekli, arazi yapısı, iklimi ve doğal kaynaklarının milletlerarası politikada oynadığı rol aşağıdaki bilim dallarından hangisinin oluşmasına neden olmuştur?
A) Tarih B) Jeopolitik C) Coğrafya D) Sosyoloji E) Arkeoloji

1995 ÖSS

ÇÖZÜM: Soru kökündeki tanım jeopolitiğindir.
Yanıt B

Türkiye'nin jeopolitiğini oluşturan unsurlar

1. Kıtalara Göre Durumu

• Üç eski kıtanın birbirine en çok yaklaştığı yerdedir.

2. Denizlere Göre Durumu

• Üç tarafı denizlerle çevrili yarımadalar (Anadolu, Trakya) ülkesidir.

3. Önemli Su Yollarına Göre Durumu

• Karadeniz çevresini, akdeniz çevresine ve okyanuslara bağlayan boğazlara sahiptir.

4. Yüzey Şekillerine Göre Durumu

• Dağlık engebeli bir ülkedir ve yükseltisi batıdan doğuya artmaktadır.

5. İklim Özelliklerine Göre Durumu

• İnsan yaşamına en uygun ılıman iklim kuşağında yer alır. Ayrıca iklim çeşitliliği fazladır.

6. Su Kaynaklarına Göre Durumu

• Üç tarafı denizlerle çevrilidir. Ayrıca göl, yeraltı suları ve akarsular açısından zengindir.

7. Kültürel ve sosyal Özelliklerine Göre Durumu

• Anadolu'da kurulmuş eski uygarlıkların mirasına sahiptir. Günümüzde çağdaş, laik ve demokratik yapısıyla örnek ülkedir.

8. Tarım Alanlarına ve Faaliyetlerine Göre Durumu

• Verimli tarım alanları, zengin su kaynakları ve iklim çeşitliliği ile önemli bir tarım ülkesidir.

9. Ulaşım ve Ticaret Yollarına Göre Durumu

• Üretim ve gereksinimleri farklı doğu ile batıyı, Karadeniz ile Akdeniz çevresini birbirine bağlayan ulaşım ve ticaret yolları üzerinde yer almaktadır.

Günümüzde Türkiye'nin Jeopolitik Konumu

• Balkanlar, kafkaslar ve Ortadoğu üçgeni arasındadır.
• hazar havzası ve Orta Asya petrol ve doğal gazının batıya ulaştırılması için belirlenen yollar üzerindedir.

• Bölgede barış ve istikrarın sağlanmasına yönelik girişimlerde önemli ağırlığa sahiptir.
• 1990'lı yıllarda ortaya çıkan köklü ve hızlı değişiklikler
• NATO içerisinde Türkiye'yi merkezi bir konuma getirmiştir. Bu durum jeostratejik önemini daha da artırmıştır.
• Türkiye, bulunduğu coğrafi konum nedeniyle birçok farklı ticari, ekonomik, askeri ve siyasi uluslararası kuruluşa üye olmuştur.