Canlıda kalıtım ve çevrenin etkisi ile ortaya çıkan özelliklerdir.
Bir karakterin kalıtımından sorumlu olan DNA veya kromozom parçasıdır. Oğul döllerde ortaya çıkan karakterler anne ve babalardan aktarılan gen veya genlerin etkisiyle oluşturulur. Genler harşerle belirtilir. (A, B, b…)
Biri anneden diğeri babadan gelen, aynı karakterle ilgili genlere allel gen denir. Allel genler homolog kromozomlar üzerinde bulunur.
Biri anneden diğeri babadan gelen karşılıklı lokuslarında aynı karaktere etki eden genleri taşıyan kromozomlardır.
Hem homozigot hem de heterozigot durumdayken etkisini dış görünüşte gösteren gene baskın gen denir. Örneğin insanda kahverengi göz geni, yeşil göz genine baskındır.
Heterozigot durumda etkisini dış görünüşte göstermeyen yalnız homozigot durumda etkisini gösteren gene çekinik gen denir.
Örneğin
İnsanda düz saç geni çekiniktir.
Bir karakteri kontrol eden iki allel gen birbirinin aynı ise buna homozigot denir. AA, BB, cc
Bir karakteri kontrol eden allel genler birbirinden farklı ise buna heterozigot denir. Aa, BO
Bir canlıdaki genlerin tamamıdır. Aa, BB, Dd gibi.
Canlının dış görünüşüdür. Örneğin, kıvırcık saçlı bir insanda hem kıvırcık saç geni hem de düz saç geni bulunabilir. Fakat saç şekli kıvırcık görülür. Çünkü düz saç geni çekiniktir.
K : Kıvırcık saç geni
k : Düz saç geni
Farklı kromozomlar üzerinde bulunan genlerdir.
İki veya daha fazla gen aynı kromozom üzerinde bulunuyorsa bunlara bağlı gen denir.
Bağlı genler gametlere birlikte geçerler. Bu genler mayoz bölünme sırasında krossing–over ile birbirinden ayrılarak farklı gametlere gidebilirler. İki genin birbirine yakınlığı ne kadar fazla ise ayrılma ihtimali o kadar az, ne kadar uzak ise ayrılma ihtimali o kadar fazladır.
Monohibrit
Bir canlının tek bir karaktere etki eden heterozigot genleri bakımından incelenmesidir (Aa).
Dihibrit
Bir canlının iki karaktere etki eden heterozigot genleri bakımından incelenmesidir (AaBb).
Trihibrit
Bir canlının üç karaktere etki eden heterozigot genleri bakımından incelenmesidir (AaBbCc).
P (Parental) Çaprazlama
Anne baba çaprazlamasıdır.
F (Filia = Nesil)
Bir çaprazlama sonucu oluşan bireylerdir.