1. Yardımcı fiilleri ‘do' ve ‘does' dır.Burada asıl vurgulanması gereken düz cümlelerde bu yardımcı fiillerin görünmemesidir.
Aşağıda hangi öznelerle hangi yardımcı fiillerin kullanılması gerektiği yazılmaktadır.
‘Do' yardımcı fiilinin kullanıldığı cümlelerde esas fiil hiç değişmez,aynen yazılır.
Ancak;
‘Does' yardımcı fiilinin kullanıldığı cümlelerde ise fiil aşağıdaki şekillerde değişikliğe uğrar.
a. -s :Genel kural olarak tüm fiiller sonuna –s takısı alarak geniş zamanda cümle oluşturur.
Play – plays swim-swims
Listen – listens speak – speaks
b. -es: Sonu –ch, –sh, –o, –x, –s, –z ve –ss ile biten fiiller ‘does' yardımcı fiiliyle kullanıldığında –es alır.
Watch – watches wash – washes
Go – goes kiss – kisses
c. Sonu sessiz harf+y ile biten fiiller –does yardımcı fiili aldığında ‘y' düşer ve fiil –ies alır.
Study – studies şy – şies
Cry – cries
d. 'Have' fiili ise bütün kuralların dışında ‘has' şekline dönüşür.
e. 'be' fiili de geniş zamanda kullanılır ve şahıslara göre ‘am, is, are' şeklinde çekimlenir. Bunların olumsuzu ve sorusu önceki konularda anlatıldığı gibidir. Kendileri de yarımcı fiil olduğu için ‘do-does' yardımcı fiilleri onları etkilemez.
NOT:
Edatla yazılan fiiller ‘s' takısı alırken edat değil ana fiil ‘s' takısı alır.
Get on – gets on take off – takes off
activity Exercise
Add ‘s'
1. live 2. sleep
3. finish 4. have shower
5. stay 6. get up
7. try 8. teach
9. type 10. make
Answers:
1. lives 2. sleeps 3. finishes 4. has shower 5. stays
6. gets up 7. tries 8. teaches 9. types 10. makes
2. Bu zamanda olumsuz cümle yapmak için özneden sonra yardımcı fiiller ‘don't' ya da ‘doesn't' şeklinde yazılır. Fiil esas şekline döner. Bu bilgi özellikle ‘does' yardımcı fiili için önemlidir. Çünkü does ortaya çıktıktan sonra fiil yukardaki takıların hiçbirini almamalıdır.
My friends listen to classical music.
(-) My friends don't listen to classical music.
Aslı likes chocolate ice-cream.
(-) Aslı doesn't like chocolate ice-cream.
*Olumlu cümlede ‘likes' olan fiilin ‘does' ortaya çıktıktan sonra esas fiil haline geldiğine dikkat ediniz.
My father goes work on Sundays.
(-) My father doesn't work on Sundays.
3. Bu zamanda soru cümlesi yapmak için yardımcı fiiller başa alınır. Fiil esas şekline döner.
The children do their homework between three and five o'clock.
(?) Do the children do their homework between three and five o'clock?
James has free time at the weekend.
(?) Does James have free time at the weekend?
Mrs. Çiçek cooks pizza on Sundays.
(?)Does Mrs. Çiçek cook pizza on Sundays?
SHORT ANSWERS
Yes,I/you/we/they do.
No, I/you/we/they don't.
Yes,he/she/it does.
No, he/she/it doesn't.
Activity Exercise
Negative and questions
1. Sandra watches TV in the evenings.
(-)
(?)
2. English teachers teach English.
(-)
(?)
3.
A secretary types letters and reports.
(-)
(?)
4. Our friends play tennis at the court
everyday.
(-)
(?)
5.
A greengrocer sells fruit and vegetables.
(-)
(?)
6. Ann and Pat study Geography at the
university.
(-)
(?)
7. My parents live in Los Angeles.
(-)
(?)
8. Our house has a terrace.
(-)
(?)
9.
They work at a hospital in New York.
(-)
(?)
10. English lesson starts at two o'clock.
(-)
(?)
11.
A firefighter saves people's lives.
(–)
(?)
12. The children like going fishing.
(–)
(?)
13.
Anurse helps ill people in the hospital.
14.
He drives carefully.
(–)
(?)
15.
Parrots imitate human sounds.
(–)
(?)
Answers:
1. (-) Sandra doesn't watch TV in the evenings.
(?) Does Sandra watch TV in the evenings?
2. (-) English teachers don't teach English.
(?) Do English teachers teach English?
3. (-) A secretary doesn't type letters and reports.
(?) Does a secretary type letters and reports?
4. (-) Our friends don't play tennis at the court everyday.
(?) Do your friends play tennis at the court everyday?
5. (-) A greengrocer doesn't sell fruit and vegetables.
(?)Does a greengrocer sell fruit and vegetables?
6. (-) Ann and Pat don't study Geography at the university.
(?) Do Ann and Pat study Geography at the university?
7. (-) My parents don't live in Los Angeles.
(?) Do your parents live in Los Angeles?
8. (-) Our house doesn't have a terrace.
(?) Does your house have a terrace?
9. (-) They don't work at a hospital in New York.
(?) Do they work at a hospital in New York?
10. (-) English lesson doesn't start at two o'clock.
(?) Does English lesson start at two o'clock?