…Türk Edebiyatının Dönemleri…
(Halk Edebiyatı)
Halk Edebiyatının Genel Özellikleri
Halk Edebiyatı, sözlü edebiyatın uzantısıdır. Halkın yarattığı sözlü eserlerden oluşur. Dil, biçim, konular, duyarlıklar bakımından halk kültürüne sıkı sıkıya bağlıdır. Türklerin Anadolu'ya geldikten sonra edebiyatları beş gruba ayrılmıştır. Arapca ve Farsçayı çok iyi bilen aydınların oluşturduğu “Yüksek Zümre Edebiyatı” ve İslam öncesinden gelen sözlü bir “Halk Edebiyatı“. Anadolu'ya göç eden Türkler arasında aynı ayrım devam etti. Medrese eğitimi gören aydın kesim Arap ve Fars edebiyatlarının tesirini devam ettirirken, halk yine saz şairleri aracılığıyla halk edebiyatını devam ettirdi. Dolayısı ile Anadolu Türk Edebiyatı iki grupta incelenmektedir. Bu gruplardan biri Halk Edebiyatı ‘dır.
Bu bölümden tam yararlanmak için aşağıdaki sayfalar size yardımcı olabilir:
|
Oğuz Türkleri Anadolu'ya dilleriyle, gelenekleriyle, geleneksel halk edebiyatlarıyla gelmişlerdir. Ozan dedikleri saz şairleri, Anadolu'nun gittikçe Türkleşen bölgelerinde, gezici şair olarak sazlarıyla şiirler söylüyorlardı.
1. İslamiyet'ten önceki edebiyatımızın İslam uygarlığı içindeki biçimidir. Bir anlamda sözlü edebiyat dönemimizin gelişmiş biçimi olarak düşünebiliriz.
2. Halk edebiyatı ürünleri yazılı değildir. Müzik eşliğinde sözlü olarak oluşur.
3. Divan edebiyatında olduğu gibi şiir yine egemen türdür.
4. Şiirlerde başlık yoktur, biçimiyle adlandırılır.
5. Nazım birimi dörtlüktür.
6. Ölçü, hece ölçüsüdür, En çok yedili, sekizli, on birli kalıplar kullanılmıştır.
7. Şiirlere genel olarak yarım uyak hakimdir.
8. Dil halkın konuştuğu günlük konuşma dilidir.
9. Halk edebiyatı gözleme dayalıdır. Benzetmeler somut kavramlardan yararlanılarak yapılır. Söyledikleri her şey gerçek yaşamdan alınmadır.
10. Şiirler çoğu zaman saz eşliğinde söylenir. Duruma göre şiir söyleyen aşıklar, şiirleri için bir ön hazırlık yapmazlar. Bu yüzden şiirlerinde derin bir anlam kusursuz bir biçim görülmez.
11. Aruz ölçüsü ile şiir yazanlar olmasına rağmen asıl ölçü hece ölçüsüdür.
12. Nazım birimi dörtlüktür. Ancak nadiren de olsa Türkü ve ninnilerde üçlü, beşli söyleyişler görülür.
13. Dili, halk dilidir. Bu dilin öz Türkçe olduğu söylenemez. Ancak halka mal olmamış sözcükler kullanılmamıştır.
14. Şiirler hazırlıksız söylenildiğinden daha çok yarım kafiye ve redif kullanılmıştır.
15. Nazım şekli olarak mani, koşma, varsağı, semai, destan v.s. kullanılmıştır.
16. Konu olarak aşık edebiyatında aşk, ölüm, hasret, ayrılık gibi duygusal konular, doğa sevgisi, yiğitlik, zamandan şikayet işlenmiştir. Tekke edebiyatında ise konu dindir.
17. Söyleyişlerde doğa ile iç içe olmaktan kaynaklanan bir somutluk hakimdir.
18. Halk şairlerinin hayat hikayeleri ve şiirleri cönk adı verilen eserlerde toplanır.
19. Özellikle 18. yüzyıldan itibaren halk şairleri, divan şairlerinden etkilenerek aruzun belirli kalıplarıyla şiirler yazmayı denemişlerdir. Hatta divan şiirinin mazmunlarını da kullanmışlardır. Bu durumun ortaya çıkmasında halk şairlerinin, aydınlar ve divan şairlerince hor görülmelerinin, değersiz ve güçsüz sayılmalarının etkisi de vardır.
|» “Halk Edebiyatı” Sayfasına Dön! « |
Not: İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
Edebiyat, Türk Edebiyatı, Divan Edebiyatı, Halk Edebiyatı, Tanzimat Edebiyatı, Milli Edebiyat, Servet-i Fünun, Fecr-i Ati, Edebiyat, Türkçe
Lütfen,örneklerin çoğsu karişmiş hem sıra bakımından ve anlam baımınıden Yazar ”Orkun Kutlu ” En yakın zamanda düzeltsin daha cok en önemli 5 yada 10 u sorulur önem bakımdan sıralarsanız daha iyi ve fazlasinada gerek kalmaz böylecede daha kolay ve akılda kalıcı şekilde öğrelinir.
Gerçekten çok harika bir site…
Bence çok güzel olmuş öğretmenimizin anlattıkları gibi bana çok yardımcı oldunuz size çok teşekkür ederim.
Bilgiciği gerçekten çok seviorum harika bir site valla…
Çok güzel yardımcı oldun tesekkur.
Çok ama çok güzel olmuş.Çok teşekkür ederim.
Çok güzel ve mutlaka herkes için gerekli bir yer. Burayı beğendim. Benden bir teşekkür kazandılar.
Çok güzel ve mutlaka herkes için gerekli bir site. Bu siteyi beğendim. Bana yardımcı oluyor herkesede mutlaka yardımcı oluyordur umarım.
Teşekkürler dersim sizin sayenizde güzel oldu sağolun. 🙂
gerçkten güzel site çağdaşa katlıyorum
,örneklerin çoğsu karişmiş hem sıra bakımından ve anlam baımınıden Yazar ”Orkun Kutlu ” En yakın zamanda düzeltsin daha cok en önemli 5 yada 10 u sorulur önem bakımdan sıralarsanız daha iyi ve fazlasinada gerek kalmaz böylecede daha kolay ve akılda kalıcı şekilde öğrelinir.
çok güzel olmuş
Muhtesem boyle siteleri gordukce gururlaniyorum
Ellerinize sağlık.
çok güzel olmuş gerçekten de bu ve bunun gibi siteler bizlere gerekli
güzel
gerçekten çok iyi bir site 🙂 istediğim her şeyi tam istediğim gibi buluyorum teşekkürler
Çok güzel olmuş
ALLAH razı olsun yardımcı oldu bana teşekkürler