…Türk Edebiyatının Dönemleri…
(Halk Edebiyatı)
Halk Edebiyatının Genel Özellikleri
Halk Edebiyatı, sözlü edebiyatın uzantısıdır. Halkın yarattığı sözlü eserlerden oluşur. Dil, biçim, konular, duyarlıklar bakımından halk kültürüne sıkı sıkıya bağlıdır. Türklerin Anadolu'ya geldikten sonra edebiyatları beş gruba ayrılmıştır. Arapca ve Farsçayı çok iyi bilen aydınların oluşturduğu “Yüksek Zümre Edebiyatı” ve İslam öncesinden gelen sözlü bir “Halk Edebiyatı“. Anadolu'ya göç eden Türkler arasında aynı ayrım devam etti. Medrese eğitimi gören aydın kesim Arap ve Fars edebiyatlarının tesirini devam ettirirken, halk yine saz şairleri aracılığıyla halk edebiyatını devam ettirdi. Dolayısı ile Anadolu Türk Edebiyatı iki grupta incelenmektedir. Bu gruplardan biri Halk Edebiyatı ‘dır.
Bu bölümden tam yararlanmak için aşağıdaki sayfalar size yardımcı olabilir:
|
Oğuz Türkleri Anadolu'ya dilleriyle, gelenekleriyle, geleneksel halk edebiyatlarıyla gelmişlerdir. Ozan dedikleri saz şairleri, Anadolu'nun gittikçe Türkleşen bölgelerinde, gezici şair olarak sazlarıyla şiirler söylüyorlardı.
1. İslamiyet'ten önceki edebiyatımızın İslam uygarlığı içindeki biçimidir. Bir anlamda sözlü edebiyat dönemimizin gelişmiş biçimi olarak düşünebiliriz.
2. Halk edebiyatı ürünleri yazılı değildir. Müzik eşliğinde sözlü olarak oluşur.
3. Divan edebiyatında olduğu gibi şiir yine egemen türdür.
4. Şiirlerde başlık yoktur, biçimiyle adlandırılır.
5. Nazım birimi dörtlüktür.
6. Ölçü, hece ölçüsüdür, En çok yedili, sekizli, on birli kalıplar kullanılmıştır.
7. Şiirlere genel olarak yarım uyak hakimdir.
8. Dil halkın konuştuğu günlük konuşma dilidir.
9. Halk edebiyatı gözleme dayalıdır. Benzetmeler somut kavramlardan yararlanılarak yapılır. Söyledikleri her şey gerçek yaşamdan alınmadır.
10. Şiirler çoğu zaman saz eşliğinde söylenir. Duruma göre şiir söyleyen aşıklar, şiirleri için bir ön hazırlık yapmazlar. Bu yüzden şiirlerinde derin bir anlam kusursuz bir biçim görülmez.
11. Aruz ölçüsü ile şiir yazanlar olmasına rağmen asıl ölçü hece ölçüsüdür.
12. Nazım birimi dörtlüktür. Ancak nadiren de olsa Türkü ve ninnilerde üçlü, beşli söyleyişler görülür.
13. Dili, halk dilidir. Bu dilin öz Türkçe olduğu söylenemez. Ancak halka mal olmamış sözcükler kullanılmamıştır.
14. Şiirler hazırlıksız söylenildiğinden daha çok yarım kafiye ve redif kullanılmıştır.
15. Nazım şekli olarak mani, koşma, varsağı, semai, destan v.s. kullanılmıştır.
16. Konu olarak Aşık edebiyatında aşk, ölüm, hasret, ayrılık gibi duygusal konular, doğa sevgisi, yiğitlik, zamandan şikayet işlenmiştir. Tekke edebiyatında ise konu dindir.
17. Söyleyişlerde doğa ile iç içe olmaktan kaynaklanan bir somutluk hakimdir.
18. Halk şairlerinin hayat hikayeleri ve şiirleri cönk adı verilen eserlerde toplanır.
19. Özellikle 18. yüzyıldan itibaren halk şairleri, divan şairlerinden etkilenerek aruzun belirli kalıplarıyla şiirler yazmayı denemişlerdir. Hatta divan şiirinin mazmunlarını da kullanmışlardır. Bu durumun ortaya çıkmasında halk şairlerinin, aydınlar ve divan şairlerince hor görülmelerinin, değersiz ve güçsüz sayılmalarının etkisi de vardır.
|» “Halk Edebiyatı” Sayfasına Dön! « |
Not: İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
Edebiyat, Türk Edebiyatı, Divan Edebiyatı, Halk Edebiyatı, Tanzimat Edebiyatı, Milli Edebiyat, Servet-i Fünun, Fecr-i Ati, Edebiyat, Türkçe
Site harika olmus ellerınıze saglık.
Çok yardımcı oldu edebiyat yazılıma çok teşekkür ederim herkese.
Güzel olmuş da daha kısa ve öz yapsanız daha güzel olurdu bence .
Ellerinize sağlık…
Çok guzel öss hazırlıgı ıcn kullandım. Çok da faydalandım ellernze saglık.
Gerçekten tebrikler harika bir site olmuş… Sınavlarıma çok yardımcı oldu. Ellerinize sağlık.
Gerçekten çok güzel bir site olmuş. İşime çok yaradı ve aradığım her şeyi buldum. Bu sitede emeği geçen herkese teşekkürler. Biz insanlara böyle yardımcı oldukları için.
Bu sitede edebiyatla ilgili aradıgım her şeyi buluyorum. Özelllikle halk edebiyatı aradıgım her sey var. Bunun için size cok tesekür ediyorum, ellerinize ve emeginize saglık.
Çok güzel olmuş. Tşkrler.
Çok güzel bir site bu siteyi hazırlayan herkese teşekkür ediyorum. Bütün konular çok açıkça belirtilmiş, ne ararsam var.
Bu sitede emeği geçenlere çok teşekkür ediyorum. Site işime çok yaradı.
Çok güzel çok faydalı bir site .Herkes’in işine yarıyacağından eminim ama kitap özetleri çok kısa .
Çok sağolun bu bilgi için. Emeğinize değmiş.
Çok güzel bir site çok işime yaradı diye düşünüyorum.
Güzel site aradıklarımı buldum tşk ederim.
Selam buradan herkese selam. Özellikte yazica koyunde bulunan halil amcaya selam suan beni izliyen herkese selam olsun boluya selam karadenizli hemserilerime selam. Çok güzel ve yararli bir site teşekkürler.
Ben hiç yararlanamadım doğru dürüst yapmamışlar ki.
Müthiş çok güzel bir site yapmışsınız elinize saglık.
Çok teşekür ederim Türkçe’ye göstermiş olduğunuz hassasiyetten dolayı.Bir milleti yok etmenin en iyi yolu önce o milletin dilini ve kültürünü yok etmektir.Bencede her Türk çocuğunun göstermesi gereken hassas bir konudur.
Gerçekten çok işime yaradı sağolun.