Hayvanlarda Destek ve Hareket

• Hayvanlarda destek ve hareket için kemik ve kas bütünlüğünün olması gerekir. Hayvan iskeleti birçok kemik veya kıkırdak yapının bir araya gelmesinden oluşur. bazı omurgasızlarda sadece kaslardan oluşur.
• Hayvanlar aleminde iskelet dış iskelet ve iç iskelet olarak iki grupta incelenir.

1. Dış İskelet

Hayvanlar tarafından salgılanan organik ve inorganik maddelerden oluşur.

• Vücudu dış etkilerden korur.
• Su kaybını önler.
• Büyümeyi sınırlandırır.
• Kaslar dış iskeletin, iç yüzeyine bağlanmıştır.
• Bütün kabuklu hayvanların (midye, yengeç, böcek vb.) iskeleti böyledir.
• Salgangoz ve midyede CaCO3'ten yapılıdır.
• Eklem bacaklılarda ise kitinden oluşmuştur.
• Büyüme dönemlerinde iskelet atılarak, yerine daha büyüğü yapılır. Buna kabuk değiştirme denir.

2. İç İskelet

• Vücudun iç kısmında bulunur.
• İç organlara bağlanma yüzeyi oluşturur.
• Büyümeyi sınırlandırmaz.
• Kaslar kemiklere dıştan bağlanır.
• Temel minarelleri depolar.
• Kan hücrelerini üretir.
• Gerçek iç iskelet omurgalılarda görülür.
• Süngerler, deniz yıldızlar gibi omurgasızlarda iç iskelet denilebilecek yapılar vardır.
• En basit iç iskelet tipi Amfiyoksüs denilen ilkel kordalıda görülür. Bu canlıda iskelet vücudan sırt tarafında uzanan notokord (iplik) şeklindedir.
• Köpek balığı ve vatoz balığında iç iskelet kemikleşmez,
• hayat boyu kıkırdaktır.

ÖRNEK: Hayvanların bazı yapısal özellikleri şunlardır:
I. Kasların iskelete dıştan bağlı olması
II. Vücudun kitin ile örtülü olması
III. Vücudun dıştan görünür şekilde segmentli olması
Bu özelliklerden eklembacaklılara ait olanlar aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) YalnızI B)I veII C)I ve III D) II ve III E) I, II ve III
1988 ÖYS

ÇÖZÜM: Eklem bacaklıların vücutları kitinle ile örtülü olup segmentli bir yapı gösterirler. Kaslar dış iskeletin iç yüzeyine bağlıdır.
Yanıt D

ÖRNEK: I. Büyümeyi sınırlandırır.
II. Fazla su kaybını engeller.
III. Tüm hayvanlarda bulunur.
Yukarıda verilen özelliklerden hangileri dış iskeletle ilgilidir?

A) YalnızI B)YalnızII C)I veII D) I ve III E) II ve III

ÇÖZÜM: Dış iskelet omurgalılarda görülmez. Bütün omurgalılarda gerçek bir iç iskelet bulunur. Yumuşakça ve eklem bacaklılarda bulunan dış iskelet su kaybını önler ve büyümeyi
sınırlar.
Yanıt C