İç Anadolu Bölgesi
- Konum: Güneydoğu Anadolu Bölgesi hariç diğer bölgelerle komşu olan İç Anadolu yurdumuzun orta kesiminde yer alır.
1. Bölgenin Fiziki Özellikleri
a. Bölgenin Yeryüzü Şekilleri
- Yüksek olduğu halde etrafı dağlarla çevrili çukur bir havza görünümünde olan bölge alan bakımından en büyük ikinci bölgedir.
- Bölgenin önemli bir kısmı yükseltisi 1000-2000 m arasında olan platolardan meydana gelir.
- Plato ve ovalar arasında sıradağlar ve sönmüş volkanik dağlar yer alır.
b. İklim
- Etrafı dağlarla çevrili olan bölgeye deniz etkisi giremediğinden karasal iklim hakimdir.
- Ülkemizin en kurak yerleri arasında bulunan bölgede en çok yağış ilkbaharda düşer.
- Türkiye’nin en az yağış alan yeri olan bölgede bitki örtüsü bozkırdır.
UYARI: Bölgedeki bozkır alanları çevresindeki ormanların tahrip edilmesi sonucunda genişlemiştir. Bu tür yerlere antropojen step denir.
c. Akarsu ve Göller
- Akarsularını denize ulaştıramayan bölge kapalı havza özelliği taşır. (Konya – Tuz gölü çevresi)
- Derinliği 5-10 m arasında değişen Tuz Gölü Türkiye’nin en büyük 2. gölüdür.
- Bölgede Kızılırmak üzerinde Hirfanlı, Kesikköprü,Sakarya üzerinde Sarıyer ve Porsuk üzerinde Porsuk barajları yer alır.
2. Bölgenin Nüfus Özellikleri
- Nüfus miktarı bakımından Türkiye’de ikinci olan bölgenin yoğunluğu azdır. (alanı geniş)
- Büyük şehirlerin çevresi ve ovalar daha yoğun nüfuslu iken Tuz Gölü ve çevresi seyrek nüfusludur.
- Başlıca kentleri; Ankara, Konya, Kayseri, Eskişehir, Sivas, Yozgat, Kırıkkale, Nevşehir, Aksaray, Niğde, Karaman, Kırşehir’dir.
ÖRNEK: Yukarı Kızılırmak Bölümü İç Anadolu Bölgesinin nüfus yoğunluğu en az olan bölümüdür.
Aşağıdakilerden hangisi bu durumun bir nedeni olmaz?
A) Yükseltinin fazla olması
B) İklimin sert olması
C) Endüstrinin yetersiz olması
D) Yüzölçümünün küçük olması
E) Tarım alanlarının sınırlı olması
1993 ÖYS
ÇÖZÜM: Yukarı Kızılırmak Bölümü Doğu Anadolu’ya komşu olan küçük bir bölümdür. Burası dağlıktır. Sivas ilinin yer aldığı bu bölüm, iklimi ve yer şekilleri nedeniyle fazla gelişme
gösterememiştir.
Yanıt D
3. Ekonomik Etkinlikleri
a. Tarım
- Ekonomisi genelde tarım ve hayvancılığa dayanır.
- Arazi makinalı tarıma uygun olmasına rağmen yağış azlığından dolayı tarımsal verim düşüktür.
- Topraklarının önemli bir kısmı nadasa bırakılır.
- Düzlüklerin ve bozkırların geniş yer kaplamasından dolayı küçükbaş hayvancılığın (koyun ve tiftik keçisi) en fazla yapıldığı bölgedir.
b. Yeraltı Zenginlikleri ve Endüstri
- Tuz: Tuz Gölü
- Kayatuzu, jlps: Çankırı
- Civa: Konya (Sarayönü)
- Demir: Sivas, Kayseri
- Bor: Eskişehir
- Lületaşı: Eskişehir
- Krom: Eskişehir
Endüstri daha çok Yukarı Sakarya’da toplanmıştır.
Eskişehir’de lokomotif fabrikaları, Kırıkkale’de silah, demirçelik ve petrol rafinerisi yer almaktadır.
4. Bölgenin Bölümleri
1. Yukarı Sakarya Bölümü
2. Orta Kızılırmak Bölümü
3. Yukarı Kızılırmak Bölümü
4. Konya Bölümü
1. Yukarı Sakarya Bölümü
- Marmara ve Ege bölgelerinden gelen yolların üzerinde yer aldığından sanayileşme ve şehirleşmenin fazla olduğu en gelişmiş bölümüdür.
- Ankara ve Eskişehir en gelişmiş merkezleridir.
- Ekonomisi tarım (buğday, şekerpancarı) ve hayvancılığa dayanır.
2. Orta Kızılırmak Bölümü
- İç Anadolunun en geniş bölümüdür.
- Kızılırmak bu bölümün sınırlarında geniş bir yay çizer.
- En büyük merkezi Kayseri’dir.
- Bölümün güneyindeki Kapodokya Yöresi (Ürgüp-
- Göreme) peribacaları ve yeraltı mağaralarıyla ünlü ve önemli bir turizm merkezidir.
3. Yukarı Kızılırmak Bölümü
- İç Anadolu Bölgesi’nin en küçük bölümüdür.
- Doğu Anadolu’ya komşu olan bölümde engebe ve yükselti fazladır.
- Yükseltinin artması iklimin sertleşmesini sağlar.
- Tarım alanlarının az olduğu bölümde Sivas en önemli merkezdir.
- Ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanır.
4. Konya Bölümü
- İç Anadolu’nun en az yağış alan yeridir.
- Nüfus daha çok dağlardan inen akarsu boylarında toplanmıştır.
- En önemli merkezi Konya’dır.
- Un ve unlu mamüller sanayinin geliştiği bölümde buğday, arpa ve şekerpancarı yetiştirilen en önemli ürünlerdir.
İç Anadolu Bölgesi’nin Genel Özellikleri
- Türkiye’de platoların en çok olduğu bölgedir.
- Doğu Anadolu’dan sonra volkan dağlarının en fazla olduğu bölgedir.
- En az yağış alan bölgedir.
- Marmara’dan sonra yerşekillerinin en sade olduğu bölgedir.
- Rüzgar erozyonunun en çok görüldüğü bölgedir.
- Kır nüfusunda toplu yerleşmelerin en çok görüldüğü bölgedir.
- Buğday ve şekerpancarının en çok üretildiği bölgedir.
- Tuz ve çimentonun en fazla üretildiği bölgedir.
- Lületaşının ve Marmara’dan sonra bor mineralinin (Eskişehir) en çok çıkarıldığı bölgedir.
- Dünya’da ve Türkiye’de peribacalarının en çok oluştuğu bölgedir.
- Türkiye’de kerpiç evlerin en yaygın olduğu bölgedir.