İletim Doku
- Bitki organları arasında organik ve inorganik madde taşınmasını sağlayan dokudur.
- İletim dokularına iletim borusu ya da iletim demeti denir.
İki çeşit iletim demeti vardır.
a. Odun Demetleri (Ksilem)
- Odun boruları oluşurken hücrelerin boyu uzar, sitoplazma ve çekirdeklerini kaybeder.
- Hücrelerin enine çeperleri erir. Çeperlerde odun özü birikir ve hücreler boru şeklini alır.
- Odun demetlerinde odun boruları (trake ve trakeit), parankima hücreleri ve destek hücreleri bulunur.
- Odun borularının hücreleri ölüdür.
- Kalın ve kısa olanlara trake, ince ve uzun olanlara trakeit denir.
- Sadece su ve mineral taşınır.
- Kökten yapraklara doğru tek yönlü taşıma yapar.
- Taşımada enerji harcanmaz.
- Taşımada terleme – kohezyon, kök osmotik basıncı ve kılcallık olayları etkilidir.
- Pasif taşıma gerçekleşir.
- Taşıma hızlıdır.
b. Soymuk Demetleri (Floem)
- Soymuk demetleri soymuk boruları, arkadaş hücreleri, kalburlu boru hücreleri, parankima ve destek hücrelerinden oluşur.
- Soymuk boruları oluşurken üst üste dizili hücrelerin boyu uzar, sitoplazma ve çekirdek kenara çekilir.
- Hücrelerin enine çeperleri kısmen erir ve kalburlu görünüm alır.
- Arkadaş hücreleri bol sitoplazmalıdır ve besin depo eder.
- Floem parankiması da besin depolar. Floem sklerankiması hücreleri desteklik görevi yapar.
- Soymuk borularında taşıma çift yönlüdür.
- Yapraklarda oluşan fotosentez ürünleri bitkinin alt kısımlarına, kökte sentezlenen azotlu organik maddeler bitkinin üst kısımlarına taşınır.
- Soymuk borusu hücreleri canlı olduğu için madde taşınmasında aktif taşıma ve difüzyon kuralları geçerlidir.
- Taşıma yavaştır.
NOT:Kapalı demetli bitkilerde şoem ile ksilem arasında kambiyum bulunmaz. Açık demetli bitkilerde şoem ile ksilem arasında kambiyum bulunur.
Çiçeksiz damarsız bitkilerde iletim demeti yoktur.
[biyoloji_2_ygs_lys]