İnsan ve Doğa Etkileşimi

İnsanlar, ilk dönemlerden itibaren uzun bir süre doğal sistemin işleyişi içinde kalarak yaşamlarını sürdürmüşler ve bu sürece pek müdahale edememişlerdir. Yeryüzünü tanıdıkça ve yeryüzü hakkındaki bilgilerini artırdıkça doğal sistemlere müdahaleye başlamışlardır. Bu müdahale sanayi devrimi ile hız kazanmış ve günümüze kadar devam etmiştir.

Fransa ile İngiltere’yi birbirine bağlayan Manş tüneli yeryüzünün en uzun su altı tünelidir. Deniz yüzeyinin 91 metre altında ve 38 kilometre uzunluğundadır. Benzer bir tünel istanbul’un iki yakasını birleştirmek amacıyla İstanbul boğazında yapılmaktadır.

Mans_Tuneli

Kuraklığın etkili olduğu bölgelerde tarımsal su talebi, büyük ölçekli sulama projelerinin yapılmasını gerekli kılmaktadır.

Örneğin;

Sulama projesi sayesinde Kalifornia’da eskiden çöl alanı olan Central Valley verimli bir tarım alanına dönüşmüş, turunçgiller yetiştirilmeye başlanmış, hayvanlar için verimli otlak alanları oluşturulmuştur.
Ülkemizde kuraklığın etkili olduğu Güneydoğu Anadolu bölgesinde tarımsal verim ve üretimi artırmak amacıyla Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamında Dicle ve Fırat üzerinde barajlar yapılmakta ve tarım alanları sulanmaktadır.

Valley_Projesi

Libya’daki Büyük yapay nehir projesi’ne 1984 yılında başlanmıştır. Projeyle güneydeki çöl bölgesinin yeraltı sularının, kuzeyde yeralan sahil kesimindeki tarımsal alanlara taşınması amaçlanmıştır.

İsviçre’nin yarıdan çoğunu kaplayan ve yükseltileri 4000 metreyi geçen Alp dağları güneybatı–kuzeydoğu doğrultusunda uzanan iki sıradan oluşur. Bu iki dağ sırası arasında ren ve Rhone ırmaklarının oluşturduğu bir oluk sistemi vardır.
Alplerin elverişli kesimlerinde akarsulardan elde edilen enerji sayesinde sanayi bu oluk boyunca gelişmiştir. Bu oluk aynı zamanda ulaşım bakımından da önemlidir.
İsviçreliler, Alpler’in olumsuz coğrafi şartlarına rağmen uzun tüneller ve viyadükler yaparak bu alanları değerlendirmeyi bilmişlerdir. Bu durum İsviçre Alplerinde kış turizmininde gelişmesine katkı sağlamıştır.

Hollanda kıyıları büyük bir bölümünün deniz seviyesinde veya deniz seviyesinin altında olmasından dolayı fırtınalar ve deniz seviyesindeki yükselmeler nedeniyle kıyı taşkınları ve su baskınlarına uğramaktadır. ülkenin kıyı bölgeleri taşkınlara ve su baskınlarına karşı doğal ve yapay birimlerden oluşan kıyı koruma sistemi ile korunmaktadır.
Hollanda kıyılarında yaşayan insanlar bu nedenle, arazi ıslahı ile denizden toprak kazanma, taşkın koruma sahaları oluşturma, kıyı setlerinin yapımı ve deniz seviyesi kontrolü alanlarında çalışmalar yapmışlardır.
Kıyı alanındaki yerleşmeler; barajlar, kanallar ve setler sayesinde dünyadaki en kapsamlı kıyı koruma sistemiyle korunmaktadır.
Japonya’da Hollanda gibi kıyı bölgelerinin doldurulmasıyla toprak kazanan ülkelerden biridir. Nagoya hava alanı denizin doldurulmasıyla yapılmıştır.

Geleceğimiz Daha Sıcak ve Kurak Olabilir
Yerkürenin oluşumundan bu yana jeolojik devirler boyunca iklim koşullarında sürekli bir değişim yaşanmıştır. Bu değişimlerin büyük ölçekli olması sıcaklık ve yağışlarda da değişmelere yol açmıştır.
21. yüzyılda küresel iklim değişmeleri öncekilere göre daha kuvvetli ve daha kısa zaman diliminde gerçekleşecektir.
Atmosferdeki karbondioksit, metan ve diazotmonoksit gibi gazların oranında artışlar sonucu küresel ısınmanın ortaya çıkması beklenmektedir. Yüksek sıcaklıklar kara ve deniz buzullarında azalmaya, şiddetli tropikal fırtına sayısında da artışa yol açacaktır.

Küresel ısınmanın doğal bir sonucu olarak buzullar eriyecektir.
Deniz seviyesinde yükselmeler meydana gelecektir.
Yerleşim alanları ve verimli delta ovaları deniz sularının altında kalacaktır.
Tuzlu suların, tatlı sulara karışması sonucu içme ve sulama suyu elde etmek zorlaşacaktır.
Kıyılardaki bitki ve hayvan türleri yok olacaktır.
Okyanus sularının sıcaklık ve tuzluluk oranları değişecek, bunun sonucunda okyanus akıntıları yavaşlayacak,kıyılarda iklim değişiklikleri yaşanacaktır.
Küresel ısınma ve aşırı kuraklık sonucu;
Tarım alanları daralacak, tarımsal verim ve üretim azalacaktır.
Akarsu ve göllerin seviyelerinde alçalmalar görülecek, tatlı su bulmak zorlaşacaktır.
Bitki ve hayvan türlerinin yaşam alanları daralacak, birçok tür ortadan kalkacaktır.
Deniz seviyeleri yükselecek, alçak yerler deniz sularının altında kalacak, yeni kıyı çizgileri oluşacaktır.
Orman alanlarında daralma olacak, orman yangınları artacaktır.
Aşırı ısınma ve kuraklık insan sağlığını olumsuz etkileyecektir.

Küresel ısınmanın ortaya çıkaracağı tehlikelerin dışında birde yerin derinlerinden gelebilecek süper volkanik patlamalar ve bunun neden olabileceği değişimler de yaşanabilir.
Süper volkanlar, bilinen volkanik patlamalardan yüzlerce kat daha güçlü doğa olaylarıdır. Bu volkanlar küresel çapta etkili olmaktadır. Etkisi yıllarca sürmekte küresel iklim değişiklikleri yaşanmaktadır.

Aranıyor!..