İnsanda Destek ve Hareket
- İnsanların dik durması ve aktif hareket etmesi destek ve hareket sistemi ile sağlanır. Hareketler kas, kemik ve eklemin birlikte çalışmasıyla gerçekleşir.
- İskelet iç organları korur.
Kemiğin Yapısı
Kemik dokusu, kemik hücreleri ve ara maddeden oluşur. Kemiğin yapısında % 25 su, % 45 tuz ve % 30 organik madde bulunur. İki çeşit kemik doku vardır.
a. sıkı kemik doku
- Kemiklerde dış yüzeyde bulunur. Bu dokuda kan damarları ve sinirlerin içine girip çıktığı havers ve wolkman kanalları bulunur. Havers kanalları uzun kemiklerin eksenine paralel uzanır. Osteositler, ihtiyaç duydukları besinleri uzantılarıyla havers kanallarından alırlar. Volkman kanalları havers kanallarını birbirine bağlar.
b. Süngerimsi Kemik doku
- Uzun kemiklerin uçlarında, kısa ve yassı kemiklerin iç kısmında bulunur. Gözeneklidir, yapısında kırmızı kemik iliği bulunur. Havers kanal sistemi yoktur.
- Her iki kemik dokusunun üzerinde de periost (kemik zarı) bulunur. Periosta kemiğin enine büyümesini ve yenilenmesini sağlar.
1. Uzun Kemik
Kol ve bacaklarda bulunur.
- Dış kısımda periost bulunur. Baş kısmında sıkı kemik dokusu,süngerimsi kemik doku bulunur. Gövde kısmı tamamen sıkı kemik dokudur.
- Kemiğin ortasında sarı kemik iliği bulunur. Sarı ilik yağ depolar.
- Süngerimsi kemik dokuda bulunan kırmızı kemik iliği ise kan hücreleri üretir.
- Kemiklerin baş kısmındaki kıkırdak doku, hareket sırasında kemiklerin aşınmasını önler. Kemiğin boyuna büyümesini sağlar.
2. Yassı Kemik
- Dıştan içe periost, sıkı ve süngerimsi kemik doku ile kırmızı kemik iliği bulunur. Sarı ilik ve kemik kanalı bulunmaz.
Örnek
Göğüs kemiği, kaburgalar, kalça, diz kapağı ve kafatası kemikleri verilebilir.
3. Kısa Kemik
- Boyları ile enleri hemen hemen birbirine eşittir. Yapısında kemik doku ve süngerimsi kemik doku bulunur. Sarı ilik kanalı bulunmaz.
Örnek
El, ayak bilek kemikleri verilebilir.
4. Düzensiz fiekilleri Kemikler
Sıkı kemik doku ve süngerimsi kemik doku bulunur. Sarı kemik iliği bulunmaz.
Örnek
Omurlar ve yüz kemikleri.
