İnternette Bilgi Kirliliği

Herkesin duygu ve düşüncelerini özgürce paylaşabildiği bir ortamdır internet. Bu özgürlük, aslında toplumlarda demokrasinin hakkıyla benimsenmesinde etkili olmaktadır. Çünkü farklı görüşler ve her türlü alanda derlenmiş bilgiler paylaşılabilir bu ortamda. Böylece ilgi ve bilgi alanlarına göre, sonu gelmez bir ansiklopedi oluşur sanal ağlar üzerinde. Aradığımız, ilgilendiğimiz nice konular hakkında hem bilgi sahibi kişilerin paylaştığı yazı ve belgelerden hem de milyonlarca insanın ilgilendiğimiz konu hakkındaki düşüncelerinden yararlanabiliriz.

Doğru ve yerinde kullanıldığında çok etkili bir bilgi kaynağı olarak karşımıza çıkan internet, ne yazık ki bu konuda duyarlı olmayan  insanların kaynağı ve doğruluğu belli olmayan her türlü bilgiyi paylaşma gayreti içine girmesi, internette doğru bilgiyi bulmanın çok zor hâle gelmesine neden olmaktadır.Bir yanda ilgilendiği alan ile ilgili onlarca kaynaktan beslenen ve nesnel bir tutumla insanları bilgilendirmeye çalışan kişiler bulunuyorken; diğer yanda sazan misali her türlü söylentiyi doğruluğu kanıtlanmış bir bilgi gibi sunmak isteyen bilgi yoksunları bulunuyor. Bu durum, sanal ortamda büyük bir karmaşa ve erişim sorunu oluşturuyor.

Sanal ortamda herhangi bir konuda araştırma yaparken, doğru arama sözcüklerini kullanmak önemlidir. Bazen aradığımız şeyin ne olduğunun güncel medyada ve bilim dallarında nasıl adlandırıldığını bilmediğimiz için, bilgisayarın başında kıvranır dururuz. Google bu konuda bize kolaylık sağlayan yenilikler yapıyor olsa da, hâlâ aradığımız bilgi ve belgeye ulaşmakta sıkıntı çekiyoruz. Bunun kişisel yeterliğin ötesindeki nedeni ise, internetteki bilgi kirliliğinin hat safhaya ulaşmış olmasıdır.

İnternetteki özgürlüğün, insanlara sınırsız paylaşma imkânı tanıdığı bir ortamda kuşkusuz ki bilgiye ulaşmanın kolaylaşması gerekir. Fakat bu paylaşımların sistemli ve doğru kaynaklardan yapılmaması nedeniyle, bilgiye ulaşmak bazen insanı çığrından çıkaran bir işkenceye dönüşebiliyor. Örneğin google‘un görseller bölümünde “bilgi kirliliği” anahtar sözcükleriyle bir arama yaptığımızda karşımıza konu ile pek de alakası olmayan görseller  çıkıyor. İbrahim Tatlıses'e 11 kurşun sıkıldığı, Münevver Karabulut'un kaç yerinden bıçaklandığı, yalıtım malzemeleri, Bülent Arınç, Sırrı Sakık, Bin Ladin, elma kurdu, klozet ve depremlerle ilgili görseller…

Araştırma ödevi yapmak için bilgisayarın başına geçen öğrenciler, aradıkları konu ile ilgili doğru düzgün bir bilgi kaynağı, yazı veya görsel bulabilmek için akla karayı seçiyorlar. Açılmayan adresler, ücretsiz sayfalara açılıp terk edilmiş günceler ve reklamların arasında kaybolmuş birkaç satır yazıdan ibaret siteler! Bunların yanında, sırf ziyaretçi çekmek için kendi sayfasıyla alakası olmadığı hâlde çok aranan sözcüklerde hile ile ilk sıralara gelmeye çalışan bilgi düşmanları… Tüm bunlar bir araya gelince, yüzyılımızın en büyük gelişme gösteren ürünü olan internet, resmen bir bilgi çöplüğü hâline geliyor.

İnsanlarımızın internetten yararlanırken seçici olmaları, gereksiz kaynakları ilgililere şikâyet etmeleri ve gerekirse bir filtre kullanarak bilgi deryası olması gereken interneti çöplüğe dönüştüren zararlı siteleri engellemesi gerekir. Bunlarla mücadele etmek, bilime ve teknolojinin gelişmesine büyük bir destek sağlayacaktır. Bu bilgi alanı, tüm insanlığın ürünü olduğu için, koruyup geliştirmek de hepimizin görevidir.

Orkun KUTLU