Gece gökyüzüne baktığımızda birçok gök cismini (Ay, yıldızlar, gezegenler) görebilirken çevremizdeki nesneleri eğer sokak lambaları yoksa zor seçeriz. Gün­düz bir ormanda ağaçların arasından ya da sabah evimizin perceresinin arasın­dan sızan güneş ışığını görebiliriz.

El feneri ve araba farlarından çıkan ışı­ğın izlediği yolu gözümüzle gözlemleye­biliriz.

Gece deniz yüzeyinde oluşan yakamoz gözlerimizi okşarken arkadaşımızın ko­lundaki saatten gözümüze gelen ışın ra­hatsız eder.

Işık madde ile karşılaşınca maddenin özelliğine göre ya geçmez (yansır yada soğurulur) ya geçer, yada bir kısmı ge­çer bir kısmı geçmez (yansır yada soğrulur).

Aynaya gelen ışın madde tarafından yansıtılır yani maddenin içinden geçe­mez. Mercek cam gibi cisimlere gelen ışınlar ise madde tarafından geçirilebilir yada bir kısmı geçebilirken bir kısmı yansır.

Kumaş gibi cisimler ise ışığı geçirmez (ışığın bir kısmı yansır bir kısmı ise ci­sim tarafından soğurulur.)

Güneşten Dünyamıza gelen ışınlar at­mosfer ile karşılaşır. Atmosfer gelen ışı­ğın bir kısmını geçirerek yeryüzüne ulaşmasını sağlar. Atmosferden geçe­meyen ışığın bir kısmı atmosfer tarafın­dan soğurlur geri kalan kısmı ise atmos­fer tarafından yansıtılarak uzaya geri döner.

Dünyada gece olan bölgelere güneş ışı­ğı ulaşmazken bu bölgeler Ay tarafın ay­dınlatılır. Ay bir ışık kayanğı olmaması­na rağmen Güneş’ten aldığı ışığı yansı- tırak Dünya’da gece olan bölgeleri ay­dınlatır.

Bir doğa olayı olan Güneş tutulması ola­yı Ay’ın Güneş ile Dünyamızın arasına girmesiyle oluşur. Bu durumda 1 nolu yere Ay Güneşten gelen ışık ışınlarının geçmesini engeller. (Ay, Güneş ışıkları­nı geçirmez.)

Güneş ve Ay’dan gelen ışınlar cisimler­den yansıyarak gözümüze gelir ve ci­simleri görebiliriz.

Dünya’nın Güneş ile Ay arasına girdiği doğa olayına Ay tutulması denir. Ay bu konumda iken Güneş’ten ışık alamaz. Ay ışık alamadığından Dünya’dan Ay görülmez.

ÖRNEK SORU
I. Işık madde ile karşılaşınca madde­den yansıyabilir.
II. Işık maddede soğurulabilir.
III. Işık soğuran maddenin ısısı artar.

Yukarıda verilen ifadelerden hangile­ri doğrudur?
A) I ve II
C) II ve III
B) I ve III
D) I, II ve III

ÇÖZÜM
Işık madde ile karşılaşınca yansıyabilir, soğurulabilir, geçebilir. I. ve II. doğrudur.
Isıyı soğuran maddenin ısısı artar III.doğru- Yanıt D

ÖRNEK SORU

Yukarıda bir bilgi şeması verilmiş olup bilgi doğru ise D, yanlış ise Y okları ta­kip edilerek verilen şekillerden birine ulaşılıyor.
Buna göre, tabelalar takip edilirse ve­rilen şekillerden hangisine ulaşılır?

ÇÖZÜM
Işık madde ile karşılarsa ya geçer ya geçemez ya da bir kısmı geer bir kısmı
geçemez. “Madde ile karşılaşan ışık maddenin içinden geçemeyebilir.” ifade­si doğru olduğundan D oku izlenir.”Cama gelen ışık camın içinden geçer.”ifadesi doğru olduğundan D oku takip edilerek şekline ulaşılır.Yanıt A