Kas Doku
- İskelet sistemi ile birlikte vücudun hareketini sağlayan dokudur. İç organların yapısında da bulunur.
- Kas hücrelerinin sitoplazmasına sarkoplazma, zarına sarkolemma denir.
- Hücreler mitokondri ve endoplazmikretikulum bakımından zengindir.
- Hücrelerde kasılıp gevşeme özelliğine sahip çok sayıda filament bulunur.
- Proteinden yapılmış bu telciklere miyofibril denir.
- Miyofibriller aktin ve miyozin olmak üzere iki çeşittir.
- Miyofibriller bir araya gelerek kas demetlerini oluşturur.
- Kas demetlerinin etrafını saran bağ dokuda bol miktarda kan damarı ve sinir bulunur.
- Yapısal ve fonksiyonel özelliklere göre üç çeşit kas doku vardır.
a. Düz Kas
- İstemsiz çalışırlar.
- Hücreleri ince uzun ve iğ şeklindedir.
- Bir çekirdeği vardır. Çekirdek hücrenin ortasında bulunur.
- Çizgilenme göstermezler.
- Çalışması otonom sinir sistemi tarafından kontrol edilir.
- Bağırsak, mide, kan damarı gibi iç organların yapısında bulunur.
- Yavaş, uzun süreli ve yorulmadan çalışırlar.
b. Çizgili kas
- İstemli çalışır. Çok sayıda çekirdeği vardır.
- Çekirdekler hücre zarına yakın bulunur.
- Hareketleri hızlı ve kuvvetlidir. Ancak uzun süre çalışmazlar.
- Çabuk yorulurlar.
- Miyofibriller kas lifinde birbirini izleyen açık ve koyu bantlardan meydana getirir.
- Açık renkli görülen bölgelere I bandı, koyu renkli görülen bölgelere A bandı denir.
- A bandının ortasında görülen açık renkli kısmına H bandı denir.
- I bandının ortasında bulunan ince çizgiye Z çizgisi denir.
- Kas dokuda iki Z çizgisi arasında kalan bölgeye sarkomer adı verilir.
- Sarkomer bir kasılma birimidir.
Çizgili Kas Kasıldığında,
- Z çizgileri birbirine yaklaşır.
- I bandının boyu kısalır.
- H bandı kaybolur.
- A bandı değişmez.
c. Kalp kası
- İstemsiz çalışır. Bir – iki çekirdeklidir.
- Çekirdekleri hücrenin ortasındadır.
- Mitokondrisi çok fazladır.
- Çizgilenme gösterirler.
- Yorulmazlar ve kuvvetli kasılırlar.
- Yapı olarak iskelet kasına, çalışma bakımından düz kasa benzer.
- Çalışması hızlı ve ritmiktir.
[biyoloji_2_ygs_lys]