Kırım’da Türkçe Savaşı
Kırım Tatar Türkleri Kırım’da değiştirilerek yerlerine Rusça isimler konulan yer isimlerini yeniden Türkçe’ye çevirmek için mücadele veriyor ve Kırım’da “toponomik soykırım” uygulandığını dile getiriyorlar 1944 yılında bir gece ansızın anavatanlarından çıkarılarak Orta Asya‚ Ural ve Sibirya’ya sürgün edilen Kırım Tatar Türklerinden sonra‚ 1948 yılında Sovyetler Birliği Komünist Partisi Kırım Bölgesi Komitesi‚ Kırım’da Tatar Türkçesi ve Tatar Türkleri ile ilgili kelimelerin kullanımına yasaklama getirerek Tatar Türkçesi’ne karşı savaş açmış ve tüm coğrafi yer adlarını Rusça’ya çevirmişti. Bu dönemde 1400’ün üzerinde şehir‚ bölge ve köy isminin zorla‚ Rusça olarak yeniden adlandırıldığı ve Kırım haritasının birçok Petrovkas‚ Nikolayevkas‚ Yelenovkas gibi Rusça isimlerle doldurulduğu‚ Komünist terminolojinin de Leninskoye‚ Pionerskove gibi yer isimleri ile birlikte Kırım’a kazındığı belirtiliyor.
Perestoreyka sürecinde ve hemen arkasından SSCB’nin yıkılması ile birlikte Kırım’daki coğrafi isimler eski hallerine dönmeye başladı. Mesela SSCB döneminde Planerskoye olarak adlandırılan “Köktebel” esas ismini yeniden aldı.
Sürgünden anavatanlarına toplu halde geri dönmeye başlayan ve anavatanlarında toprakları için savaşan Kırım Tatar Türkleri Rusça adlardan çok rahatsızlar ve coğrafi isimlerin de eski hallerine döndürülmesi için ayrıca mücadele veriyorlar. Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı ve Kırım Tatar Türklerinin lideri Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu: “Anavatanımıza geri döndük. Daha ne kadar İvanovkas‚ Petrovkas gibi isimlere katlanmak zorundayız?” diye soruyor.
Kırımoğlu tarihi coğrafi isimlerin meclis ya da diğer merkezi güç organları tarafından çıkarılacak yasalarla yeniden canlandırılması gerektiğini söylüyor: “Şu anda yürürlükte olan kanunlarla Kırım’ın her bölgesinde isim değişikliği için referandum yapılması gerekiyor. Bu imkansız. İnsanların büyük çoğunluğu bununla ilgilenmezler. İvanovka’da yaşayan ve zaten oraya Rusya’nın İvanovka bölgesinden veya köyünden göç etmiş olan biri neden bölgenin isminin değiştirilmesi için oy kullasın ki?”
Kırım Tatar Türklerinin lideri Kırımoğlu Kiev’in 1991’de çıkarılan Baskı altına alınan halkaların itibarlarının iadesine dair kanunun‚ ki bu kanun zaten tarihi yer adlarının korunmasını da içeriyor‚ yürürlüğe konulmasını istiyor.
Kırım Tatar Türkleri ise kanuni bir değişiklik yapılana kadar tabelaların üzerinde yazan Rusça isimlerin hemen yanına bölgenin Türkçe isimlerini yazıyorlar.’
Kaynak: Türkcan