Komedi Türleri
a) Karakter Komedisi:
İnsan karakterinin gülünç ve aksak yanlarını gösteren komedilerdir. Moliere’in “Cimri, Tartuffe”; Shakespeare’in
“Hırçın Kız” bu türün bilinen örnekleridir.
b) Töre Komedisi:Toplumun gülünç ve aksak yönlerini gösteren komedidir.Moliere’in “Gülünç Kibarlar”, “Bilgiç Kadınlar” komedileri bu türün en güzel örnekleridir.
c) Entrika Komedileri:Olayların merak uyandıracak ve şaşırtacak şekilde düzenlenmesiyle, genellikle güldürmekten başka bir amaç güdülmeden yazılan komedidir. Moliere’in Scapin’in Dolapları, Shakespeare’in Yanlışlıklar Komedisi türün en güzel örnekleridir.Türk edebiyatında komedi türündeki ilk yapıt Tanzimat döneminde yazılmış olan fiinasi’nin “fiair Evlenmesi” adlı oyunudur.
UYARI:Entrikalar ve ince örülmüş olayların işlendiği komedilere “vodvil” denir. Müzik ve danstan oluşan,sözün yer almadığı “bale”, tüm konuşmaları müzikli olan “Opera” ve bazı konuşmaları müzikli olan “Operet” müzikli tiyatroyu oluşturur.
C) Dram:Acıklı, üzüntülü olayları bazen yaşamın güldürücü yönlerini de katarak konu alan tiyatro türüdür. Victor Hugo, Cromwel ( Kromvel) adlı yapıtına yazdığı ön sözde dramın ilkelerini açıklamıştır.
Özellikleri:Üç birlik kuralına uyma zorunluluğu yoktur.Hem acıklı hem de gülünç olaylar, yaşamda olduğu gibi bir arada bulunabilir.Olaylar tarihin herhangi bir döneminden veya günlük yaşamdan alınabilir.Kişiler toplumun her kesiminden seçilebilir.Çirkin sayılan olaylar oluş halinde gösterilebilir.Hem nazımla hem de düzyazıyla yazılabilir.Dram, Türk edebiyatında ilk kez Tanzimat döneminde görülür. Namık Kemal’in “Vatan Yahut Silistre”, “Zavallı Çocuk” adlı yapıtları bu türde yazılmıştır.UYARI:Türk edebiyatında tiyatronun tarihi oldukça eskidir; fakat eski tiyatro, sözlü geleneğe dayanır. Bu oyunlarda önceden yazılmış bir metin yoktur. Ayrıca Batılı anlamda bir tiyatro oyununda bulunan dekor, ışık , yönetmen gibi ögeler bu oyunlarda bulunmaz.Geleneksel Türk tiyatrosu adı verilen oyunlar şunlardır:
a) Meddah:Meddah, taklitler yaparak, neşeli öyküler anlatarak halkı eğlendiren sanatçı anlamına gelmektedir. Ancak bu sözcük daha sonraları bu sanatın adı durumuna da gelmiştir.
b) Orta Oyunu:Bir meydanda; seyirci ile çevrelenmiş olarak orta yerde oynanan oyuna “orta oyunu“ denir. Dekor olarak yeni dünya denilen bir paravan ile dükkan denilen bir tezgâh ya da birkaç iskemle kullanılır. Oyunun oynandığı alana “palanga” adı verilir.
c) Karagöz:Geleneksel Türk oyunlarından “gölge” oyunudur. Bu oyun, deriden kesilen ve tasvir adı verilen birtakım şekillerin arkadan ışıklandırılmış beyaz bir perde üzerine yansıtılması temeline dayanır.