Komedya

Komedya kelimesini Comos +Oidia kelimeleri meydana getirmiştir. Comos; halk, cümbüş vs.anlamına, Oidia ise ezgi anlamına gelir. Olayların ve insanların komik yanlarını ortaya koyan oyun türüne komedya denir. Bu tür de, tragedya gibi, şarap tanrısı Dionysos adına yapılan törenlerden doğmuştur. İnsanların bir takım olaylar karşısında verdiği bazı tepkilerin ve duyguların tarihsel süreç içinde güncel yaşama yansıması komedyanın kaynağıdır.

İnsanların ve olayların gülünç tarafflarını ortaya koyan bir tiyatro çeşidi. Tragedya gibi, Yunanistan’da, bağbozumu tanrısı Dionysos’un şerefine yapılan din törenlerinden doğmuştur.

Özellikleri : Komedyada, gülünçlükleri ortaya koymak suretiyle seyirciyi güldürmek amacı güdülür. Konular, çağdaş toplumdan geçmiş toplumlardan günlük hayattan alınarak işlenir. Kişiler, çoklukla halk tabakasından kimselerdir. Çirkin sayılan olaylar bile, seyircinin gözleri önünde geçirilir. Perde sayısı yazarın isteğine bağlıdır. Manzum yazılabildiği gibi, nesirle de yazılır. Üç birlik kuralına uyguluk gösterir.

Çeşitleri : Başlıca komedya çeşitle şunlardır: a- Karakter komedyası (insan karakterinin gülünç ve aksak taraflarını gösteren komedyalardır.) b – Töre komedyası (Toplumun gülünç ve aksak taraflarını gösteren komedyadır), c – Entrika komedyası (Olaylar merak uyandıracak şekilde tertiplenerek, güldürmekteki başka bir amaç güdülmedi yazılan komedyadır. Bugün bu yolda komedyalara ‘vodvil’ adı verilir).

İlk örnekleri Yunan ve Lâtin edebiyatlarında görülen komedya, Rönesans’tan bu yana Batı milletlerin edebiyatın da çok gelişmiştir. Devlet tiyatroların büyük bir çalışma içinde bulundukla son yıllarda, bizde de komedya alanı da çeşitli eserler meydana getirilmiştir.

En büyük komedya yazarları, yunan edebiyatında Aristophanes (M.Ö. 445 – 385), Fransız edebiyatında Moliera (622 – 1678) dir.

Aristophanes (MÖ. 445 – 385) Yunan Edebiyatı

Terentıus (MO. 195 – 159) , Moliere (1622 – 1676) Fransız Edebiyatı

Menandros (MÖ. 342 – 292) Plautus(MÖ 254-1&4) Latin Edebiyatı

Gogol (1809 -1852) Rus Edebiyatı

Ben Johnson (1573 -1637) İngiliz Edebiyatı’nda güzel örnekler vermişlerdir.

Komedya Türleri

a) Töre Komedyası: İnsanların aksak ve gülünç taraflarını, gelenek ve törelerin bozuk yanlarını anlatan komedyadır. Aşağıda verilen eserler bu türün en önemli örnekleridir:

Şair Evlenmesi (Şinasi), Gülünç Kibarlar (Moliere), Eşek Arıları (Aristophanes), Müfettiş (Gogol)

b) Karakter Komedyası: İnsanların kişiliklerinin ve karakterlerinin aksak ve gülünç taraflarını gösteren komedi çeşididir. Bu çeşit komedinin en tanınmış örnekleri şunlardır:

Tartuffe (Moliere), Cimri, Venedik Taciri (Shakespeare)

c) Entrika Komedyası: Yaşanan olayları insanları şaşırtacak ve merak uyandıracak şekilde anlatan tiyatro çeşididir. Entrika komedisine şu örnekler verilebilir:

Yanlışlıklar Komedyası (Shakespeare), capin’in Dolapları (Moliere)

Komedya’nın Özellikleri

*Üçbirlik kuralına uyulur.

*Üslupta soyluluk aranmaz; her türlü kaba sözlere ve şakalara anlatımda yer verilir.

*Komedyada amaç, kişisel ve toplumsal bozuklukların gülünç yanlarını göstererek seyirciyi doğru düşündürmektir.

*Vurma, yaralama., gibi olaylara Sahnede yer verilebilir.

*Diyalog ve koro bölümlerinden oluşur.

*Konular çağdaş toplumdan ve günlük hayattan alınır.

*Nazımla (şiir biçiminde) yazılır. 17. yüzyıl Fransız komedyasında düzyazı biçiminde yazılmış oyunlar da vardır.

*Eser, kesintisiz oynanır ve beş bölümden oluşur.

|» “Tiyatro” Sayfasına Dön! « |

Not: İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…

Tiyatro, Tiyatro Nedir, Tiyatro Metinleri, Türk Tiyatrosu, Tiyatro