Kosova ve Sancak Türkleri
(Turan İlleri)
Nüfus : 80.000
Bulundukları başlıca şehirler : Kosova, Sancak, Priştine, Momuşo, Gilan, Dohırçan, Mitroviça
İlk göç : 5. yy.
Bölgedeki Türk toplulukları : Balkan Türkleri
Siyasi ve idari konumları : Bulundukları ülkenin idari yapısına uymaktadırlar . Kendi diline, dinine, örf, gelenek-görenek ve kültürüne yüzyıllarca şuurlu bir şekilde sımsıkı bağlı kalan Türk azınlığı, yaşadıkları ülke adına İkinci Dünya Savaşı’na katılmış, şehitler vermiştir .Ama ne yazık ki , savaştan sonra diğer milletlerin hukuki varlığı kabul edilirken, yaşadıkları ülkenin en sadık vatandaşları olan Türk toplumunun varlığı ancak 1951 yılında kabul edilmiştir.
TARİHÇE
Yugoslavya’da yaşayan Türkler’in mazisi 5. yüzyıla dayanır. Bu yüzyılda Avarlar’ın, Peçenekler’in, Uzlar’ın, Kumanlar’ın buralara yerleştiklerini biliyoruz. Özellikle Kosova Meydan Muhaberesi’nden ( 1389 ) sonra 6 asırlık bir dönem içerisinde diğer milletlerle beraber huzurlu bir şekilde yaşamışlardır. Osmanlılar’ın buralara ayak basmasıyla 1912 yılına kadar her alanda faaliyet gösteren Türkler, Balkan Harbi’yle birlikte ( 1912 ) okulları kapatılarak, baskı altına alınmışlar ve göçe zorlanmışlardır. Kosova’da 40.000-50.000 arasında Türk yaşamaktadır. 1990’11 yıllarda Doğu ülkelerinde esen demokrasi rüzgarları Yugoslavya’yı da etkisi altına almış ve tek partili sistemden çok partili sisteme geçilmiştir. Kosova Türkleri bundan yararlandı. Tek partili sistemde milli azınlıkların hakları aynı parti altında garanti altına alınmıştı. Çok partili sisteme geçilince, Türk toplumu kendi varlığını koruyabilmek için bir siyasi örgütte toplanma ihtiyacını duydu. 19 Temmuz 1990’da Prizren’de Türk Demokratik Birliği Partisi kuruldu. Partinin kurulmasıyla bunalımlı günler geçiren Türk toplumu rahatlamıştır. Ayrıca Türk okullarının kapatılması ve Türk soyluların maruz kalabilecekleri ayırımcılık büyük ölçüde giderilmiştir.
EĞİTİM
Bugün Kosova’da Prizren Momuço, priştine, Gilan, Dohırçan, Mitroviça ve Vıçıtırn yerleşim merkezlerinde toplam 11 ilköğretim okulunda 1952, 3 anaokulunda 90 olmak üzere toplam 2.048 öğrenci okumaktadır. Ayrıca 6 Lisede 444 ve Priştine Üniversitesi’ndeS0 öğrenci olmak üzere bu sayı toplam 2.532’ye ulaşmıştır. Bunların yanı sıra devlet imkanlarıyla haftada bir çıkan Tan Gazetesi ile Türk Demokratik Birliği’nin yayın organı Sesimiz gazetesi, Çevren, Çığ,Kuş, Bay, inci dergileri ; günde yarım saat haber yayını yapan priştine Televizyonu ve yerel radyolar bulunmaktadır. Kosova ve Sancak Türkleri, Balkanlardaki diğer Türk toplulukları gibi dil ve kültürlerine bağlı kalmanın çabasını göstermekte ve Türkiye’ye bağlılıklarını a sürdürmektedirler.
|» “Turan İlleri” Sayfasına Dön! « |
Not: İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…