Manas Destanı
Ortaasya'da yaşayan Türk boyları arasında XIII. yüzyılda doğup gelişmiştir. Cengiz nâme Moğol hükümdarı Cengiz'in hayatı, kişiliği ve fetihleri ile ilgili olarak Cengiz'in oğulları tarafından idare edilen Türkler tarafından meydana getirilmiştir. Orta asya'da yaşayan Türkler özellikle de Başkurd, Kazak ve Kırgız Türkleri, Cengiz destanını çok severek günümüze kadar yaşatmışlardır. Cengiz-nâme'de, Cengiz bir Türk kahramanı olarak kabul edilmekte ve hikâye Türk tarihi gibi anlatılmaktadır.
Cengiz, Uygur Türeyiş destanının kahramanları gibi gün ışığı ile Kurt-Tanrı'nın çocuğu olarak doğar. Cengiz-nâme, Moğol Hanlarının destanî tarihi olarak kabul edildiğinden tarih araştırıcılarının da dikkatini çekmiştir. XVII. yüzyılda Orta Asya Türkçesinin değerli yazarı Ebü'l Gâzi Bahadır Han, “şecere-i Türk” adlı eserinde “Cengiz-Nâme”nin 17 varyantını tesbit ettiğini söylemektedir. Bu bilgi, bu destanın, Orta Asya'daki Türkler arasındaki yaygınlığını göstermektedir.
orta asya türkleri, Cengiz'i islâm kahramanı olarak da görmüşler ve ona kutsallık atfetmişlerdir. Batıdaki Türkler tarafından ise Cengiz hiç sevilmemiştir. Arap tarihçilerinin, bu hükümdarı islâm düşmanı olarak göstermeleri ve tarihî olaylar onun sevilmemesinde etkili olmuştur. Moğolların Anadolu�ya saldırgan biçimde gelip ortalığı yakıp yıkmaları, Bağdat'ın önce Hülâgu daha sonra Timurlenk tarafından yakılıp yıkılması, Timurlenk'in Yıldırım Beyazıd'la sebebsiz savaşı gibi tarihi gerçekler, Cengiz'in de diğer Moğollar gibi sevilmemesine sebeb olmuştur. Cengiz-Nâme batıda yaşayan Türkler'in hafıza ve gönüllerinde yer almamıştır. “Cengiz-Nâme”nin Orta Asya Türkleri arasında bir diğer adı da ” Dâstân-ı Nesl-i Cengiz Han”dır. Edige Bu destanda XIII yüzyılda Hazar denizi kıyısında kurulan Altınordu Hanlığının XV. yüzyılda Timurlular tarafından yıkılışı anlatılmaktadır.
Destanın adı, Altınordu Hanı ve bu destanın kahramanı Edige Mirza Bahadır'a atfen verilmiştir. Edige Mirza Bahadır'ın devletini ayakta tutabilmek için yaptığı büyük mücadeleler, ölümünden sonra XV. yüzyılda destan haline getirilmiştir. 1820'yılından itibaren yazıya geçirilen Edige destanının Kazak-Kırgız, Kırım, nogay, Türkmen, Kara Kalpak, Başkırt olmak üzere altı rivâyeti tesbit edilmiştir Çeşitli Türk guruplar arasında Alp Er Tunga ve Oğuz Kağan gibi ilk Türk destanlarının izlerini taşıyan Türk kahramanlık dtünya görüşünü temsil eden burada bahsi geçenler kadar yaygınlaşmamış ortak edebiyat geleneği içinde yer almamış pek çok başka destan örneği bulunmaktadır.
Osmanlı sahasında destandan hikâyeye geçişte ara türler olarak da nitelendirilen çok tanınmış ve bir çok Türk topluluklarınca da bilinen Köroğlu örneği yanında daha sınırlı alanlarda tesbit edilen Danişmendname , Battalname gibi ilgi çekici örnekler de bulunmaktadır.
|» Türk Destanları Sayfasına Dön! « |
Not: İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
Bu site çok yararlı.Emekleriniz için teşekkürler.
Çok teşekkür ederim.Ayrıca verdiğiniz uyarılarla Türkçemize önem gösterdiğiniz için de sizi kutlarım.Hem bana çok yardımcı oldunuz,hem de bütün saçma sapan kısaltmalarla yorum yapan arkadaşlara.Oluşturduğunuz site benim işime gerçekten çok yaradı.Tekrar teşekkür ederim.
Gerçekten çok ilginç ve çok güzel bir destan ilgimi çok çekti. Edebiyat öğretmenim olmasaydı belki de bu güzel destandan haberim olmayacaktı ona teşekkür ediyorum. Halık ündeğer lisesi
çok işimize yaradı teşekkür ederiz ellerinize sağlık
GÜZEL BİR SİTE GERÇEKTEN ÇOK TEŞEKKÜRLER!!!
Gerçekten güzel bir site çok teşekkürler.
Keşke içeriği biraz daha kısa olsaydı…
Burda çok büyük bir yanlışlık var. Manas destanının kahramanı Manastır. Bırda cengiz diye geçiyor.Niye yanlış bilgi veriyorsunuz. Manas destanı kadar büyük ikinci bir eser dünyada yok.Bundan sonra da olmayak sanırım. Bu kadar büyük destanu söyleye bilen ne akıllı KIRGIZ halkına. Manas destanının baş kahramanı Manastır.
Ya çok yardımcı oldunuz. Sağolun!
Ya en buyük destan hangisidir?
Dünyadaki en buyuk destan MANAS destanıdır.Sadece bir variantı 553 000 satırdan oluşuyor. Toplam 1,5 milyon satırdan fazla.Hintlerin Mahabharatası yanında damla kalır.En büyük özelliği ağızdan şiir şeklinde söylenmesi.Herkes söyleyemez.Çünkü herkesin IQsu söyleyebilecek seviyede değildir.
biraz daha kısa olabilir
harika muhteşem gerçekten den yaşanmış olabilir şimdiki hayata bile zor o zaman nasıl kolay olmuş olabilir
harika ama ben baska siteden yazdım eminim ki bu sitede guzeldir bir dahaki sefere
İdare eder daha kısa yazın saol çok yardım ettiniz kım yazdıysa saol.