Marmara Bölgesi

Marmara_Bolgesi

Türkiye'nin kuzeybatısında Marmara Denizi'nin çevresini içine alır.
Hem Anadolu'da hem Trakya'da topraklara sahiptir.
%8,5'lik yüzölçümü ile ülkemizin en küçük ikinci bölgesidir.

1. Bölgenin Fiziki Özellikleri

a. Yeryüzü Şekilleri

Yüzey şekillerinin sade olduğu bölgede ortalama yükselti 180 m'dir.
Sade yapısını Trakya'da Yıldız Dağları, Anadolu'da Biga, Samanlı ve Uludağ ile bozmaktadır.
Ergene, Susurluk, Karacabey, İnegöl, Kemalpaşa, Bursa ve Adapazarı ovaları önemli tarım alanlarıdır.

b. Akarsu ve Gölleri

Meriç Nehri (uluslararası akarsudur), Susurluk, Gönen Çayı ve Sakarya Nehri önemli akarsularıdır.

Gölleri tektonik hareketlerle çökmüş çukurlarda oluşmuşlardır (İznik, sapanca, Ulubat, Kuşgölü). Büyük ve Küçük Çekmece ile Terkos Gölü kıyı set gölüdür.

c. İklim

Bölgede birkaç farklı iklim tipi görülür. Bölgenin kuzeyinde Karadeniz (bitki örtüsü orman), güneyinde ve Marmara kıyılarında Akdeniz (bitki örtüsü maki) ve iç kısımlarında karasal iklim (bitki örtüsü bozkır) görülür.

2. Nüfus ve Yerleşme

marmara_bolgesi_yerlesim_haritasi

Yüzölümü küçük olmasına rağmen ülkemizin nüfus yoğunluğu ve miktarı en fazla olan bölgesidir.
Bu durum daha çok endüstrinin gelişmiş olmasından dolayı yoğun göç almasıyla ilgilidir.
Çatalca-Kocaeli Yarımadası, Yalova ve Bursa nüfusun yoğun olduğu yerlerdir.
Yıldız Dağları ise nüfusun en seyrek olduğu kesimdir.

3. Ekonomik Etkinlikler

a. Tarım

İklim çeşitliliğinin fazla olması üretilen ürün çeşitliliğinin de fazla olmasını sağlamıştır. Ekili-dikili alanı yüzölçümüne oranla en fazla olan coğrafi bölgemizdir.
Ürün çeşiti, üretim fazla olmasına karşın ihtiyacı karşılamaz çünkü nüfus ve tüketim fazladır.

Tarim

ÖRNEK: Marmara Bölgesinde ekili ve dikili toprakların oranı öteki bölgelerdekinden fazladır. Buna rağmen Marmara Bölgesi, öteki bölgelerden, tarım ürünleri alır.
Bu durumun ana nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Nüfusun fazla oluşu
B) Ürünlerde çeşit azlığı
C) Toprakların verimsizliği
D) İklimin elverişsizliği
E) Sulanabilen alanların azlığı
1986 ÖSS

ÇÖZÜM: Marmara Bölgesi, tarımsal üretim bakımından da çok zengin bir bölgemizdir. Ancak nüfusunun fazlalığı ve bu nüfusun büyük bölümünün de kentlerde yaşaması, diğer
bölgelerden de tarım ürünü almasını gerektirir.
Yanıt A

b. Hayvancılık

İklim ve yerşekillerinin elverişli olması nedeniyle bölgede büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık gelişmiştir.
İstanbul ve çevresinde kümes hayvancılığı, Boğazlar çevresinde balıkçılık ve Bursa civarında ipekböcekçiliği yapılır.

c. Yeraltı Kaynakları ve Endüstri

Linyit: Trakya ve Güney Marmara
Demir: Sakarya çevresi
Doğalgaz: Kırklareli – Hamitabat
Volfram: Uludağ
Mermer: Bilecik, Marmara Adası
Bor: Susurluk

Endüstri

Bölge Türkiye'nin en zengin ve en gelişmiş endüstri bölgesidir. Türkiye'nin toplam endüstri geliri içerisinde en büyük paya sahiptir.
Şeker sanayi: Alpullu – Balıkesir
İçki sanayi: Tekirdağ
Yağ sanayi: Tekirdağ
Dokuma sanayi: İstanbul, Bursa
Petro-kimya sanayi: İzmit
Süt ve süt ürünleri sanayi: Tekirdağ
Termik enerji: Kırklareli-Hamitabat
Petrol arıtma tesisi: İzmit

UYARI: Bölge düzlüklerle kaplı olduğundan hidroelektrik potansiyeli düşüktür. Enerji üretimi az olan bölgede sanayi geliştiğinden enerji tüketimi çok fazladır.

4. Bölgenin Bölümleri

1. Çatalca-Kocaeli Bölümü
2. Yıldız Dağları Bölümü
3. Ergene Bölümü
4. Güney Marmara Bölümü

1. Çatalca Kocaeli Bölümü

Avrupa ve Asya kıtalarının birbirine en fazla yaklaştığı bölümdür.
Ulaşım, sanayi, ticaretin en fazla geliştiği bölümdür.
Nüfus miktarı ve nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu bölümdür.
En fazla göç alan bölümdür.
Kentleşmenin en yüksek olduğu bölümüdür.

2. Yıldız Dağları Bölümü

Engebenin en fazla olduğu, ulaşımın en az geliştiği bölümüdür.
Ormanlardan faydalanma, mandıracılık ön plandadır.
Nüfus oldukça seyrektir.

3. Ergene Bölümü

Geniş ve sulanabilen tarım alanlarına sahiptir.
Ayçiçeği, pirinç, şekerpancarı, buğday ve üzüm yetiştirilen önemli ürünlerdir.
Ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanır.

4. Güney Marmara Bölümü

Marmara Bölgesi'nin en geniş bölümüdür.
Akdeniz ikliminin etkileri görüldüğünden zeytin tarımı yapılır (Gemlik).
Fay hattı nedeniyle kaplıcaları (Yalova, Gönen, Bursa) yaygındır.
dünya'da ön sırada bulunduğumuz bor minerali (Susurluk) çıkarımında ön sıradadır.
Gemlik, Erdek, Mudanya sofralık zeytin çıkarımında önemli merkezlerdir.