Mekana, Konuya ve Yazılış Biçimine Göre Sınıflandırma
1-Mekâna Göre Sınıflandırma
- Bu sınıflandırmada tarihî olayların geçtiği bölgeler dikkate alınmıştır. Yaşanılan coğrafya, tarihî olaylar üstünde etkili olmuştur. Her bölgenin kendine özgü özellikleri olup, uzun yıllar boyunca bu özellikler insanların hayatını etkilemiştir. Bu sebepten ötürü mekâna göre sınışandırma yapılmaktadır
- Kıtalara göre sınıflandırma yapılabilir. (avrupa Tarihi,Asya Tarihi gibi)
- Ülkelere göre sınıflandırma yapılabilir. (Türkiye Tarihi, Almanya Tarihi gibi)
- Bölgelere göre sınıflandırma yapılabilir. (Orta Doğu Ülkeleri Tarihi, İskandinavya Ülkeleri Tarihi gibi)
- Kentlere göre sınışandırma yapılabilir. (Adana Tarihi, İzmir Tarihi gibi)
2-Konuya Göre Sınıflandırma
- İnsanların kültürel, ekonomik, siyasal ve sosyal alandaki etkinliklerine göre sınışandırma yapılmaktadır.Tarih, değişik konuları ele alarak derinlemesineinceleme yapma imkânına sahiptir. Bunun sonucunda tarih; toplumların ve bireylerin siyasal, ekonomik, sanatsal, sosyal ve dinsel tarihlerini inceleyebilir.Örneğin; kültür tarihi, hukuk tarihi, tıp tarihi, iktisat
tarihi, siyasi tarih, dinler tarihi gibi.
3-Yazılış Biçimlerine Göre Sınışandırma
a. Hikâyeci (Rivayetçi) Tarih
- Olaylar efsane şeklinde ve destansı bir dille anlatılır.
- Olaylarda, neden-sonuç ilişkisi yoktur.
- Koruma ve eleştiriye yer verilmez.
- Bu anlayışı benimseyen tarihçiler Heredot ve Tukudides'tir.
- Homeros'un İlyada ve Odysseia destanları bu anlayışla yazılmıştır.
b. Öğretici (Pragmatik) Tarih
- Millî ve ahlaki duyguların canlı tutulmasını amaçlamıştır.
- Geçmişteki olaylardan ders almak ve böylece gelecekte sorun yaşamamak amaçlanmıştır.
- “Tarihî olaylar birbirinin aynısıdır.” görüşünü savunur.
- İlk örneklerine Mısırlılar ve Hititlerde rastlamaktayız.
c-Bilimsel-Araştırıcı Tarih (Neden – Nasılcı Tarih)
- Olaylar neden-sonuç ilişkisi içinde incelenir.
- Yer ve zaman belirtilir.
- Olaylar belgelere dayandırılır.
- Yoruma ve eleştiriye yer verilir.
d-Sosyal Tarih
- Toplumların bütün faaliyetlerini ele alan, özellikle siyasal ve sosyal yönlerini inceleyen bir tarih anlayışıdır.
e. Pozitivist Tarih
- Olayları bilimsel gerçeklik doğrultusunda açıklayan tarih anlayışıdır.
- 19. yüzyılda Pozitivist felsefe anlayışına paralel olarak gelişmiştir.
- Temsilcisi Auguste Comte'dur.
