Menstrüasyon Döngüsü
Dişilerde döllenme olmamışsa; yumurta gelişimi, olgunlaşması, yumurtalık ve uterusta meydana gelen değişiklikler 28 – 30 günde bir tekrarlayan periyotlarla gerçekleşir.
Bu döngüye menstrüasyon döngüsü denir. Bu olaylar hormonlarla düzenlenir.
Menstrüasyon döngüsü dört aşamada gerçekleşir.
1. Folikül Evresi
- Hipotalamusun RF salgısı hipofizi uyararak FSH salgılanmasını sağlar.
- FSH yumurtalıkta folikül gelişimini başlatır.
- Folikül içinde oogenez ile yumurta gelişir.
- Gelişen foliküllerden bazıları östrojen salgılar.
- Östrojen uterusta mitoz bölünmeleri hızlandırarak rahimin (uterusun) gelişmesini sağlar.
- Yumuşak dokular ve salgı bezlerioluşur.
- Embriyonun tutunacağı ortam sağlanmış olur.
- Östrojenin artması durumunda FSH azalır. Bu olaya feedback (Geri besleme) denir. Östrojenin artması, yumurtanın olgunlaştığını gösterir. FSH a gerek kalmaz ve miktarı azalır.
- Folikül evresi: 10 – 14 gün sürer.
2. Ovulasyon (Yumurta Bırakım)
- Hipofizden salgılanan LH (luteinleştirici hormon) gelişen folikülün yırtılmasını ve olgunlaşmış yumurtanın fallop tüpüne atılmasını sağlar. Bu olay genelde menstrüasyon döngüsünün tam ortasında 14. günde gerçekleşir.
3. Korpus Luteum Evresi
- Ovulasyonun ardından folikül içine yağ damlacıkları dolar ve sarı cisim (korpus luteum) oluşur. Korpus luteum progesteron ve az miktarda da östrojen salgılar.
- Progesteron, uterus iç damarlarının kalınlaşmasını sağlar. Kılcal damarlar genişler ve mukus salgısı artar. Böylece embriyo tutunması için düşüğe karşı önlemler alınmış olur.
- Bu evre 10 – 14 gün devam eder. Bu evre sonunda döllenme olmamışsa FSH yeniden artarken LTH miktarı azalır.
4. Menstrüasyon Evresi
- Döllenme olmamışsa korpus luteum bozulur. Korpus luteum bozulunca progesteron ve östrojen salgısı durur.
- Uterus iç dokusu, korpus luteum, döllenmemiş yumurta parçalanarak şiddetli bir kanamayla vajinadan atılır. Bu olaya menstrüasyon (adet görme) evresi denir. 3 – 5 gün sürer.
- Döllenme olmuşsa LTH salgısı devam eder, korpus luteum bozulmaz. Embriyo uterusa tutunur. Uterus, embriyo ve plasenta birlikte HCG (Karyonik gonadotropin) salgılar.
- LTH salgılanmasını uyarır.
- Hamilelik süresince FSH ve LH salgılanmaz. Östrojenin etkisiyle göğüsler gelişir, progesteron etkisi ile süt kanalları gelişir.
