Merkezcil Kuvvet
- m kütleli cismin O merkezli, r yarıçaplı çembersel yörüngede dönmesini sağlayan ve yarıçap doğrultusunda, yönü merkeze doğru olan kuvvete merkezcil kuvvet denir.
Merkezkaç Kuvveti
- Merkezkaç kuvveti yarıçap doğrultusunda olup, yönü dışarı doğrudur. Yani m kütleli cismi dışarı doğru savurmak isteyen kuvvete, eylemsizlik kuvvetine merkezkaç kuvveti denir.
- şekildeki ipe bağlanmış m kütlesi V çizgisel hızı ile yatay düzlemde dönerken dışarıdan bakan gözlemciye göre merkezkaç kuvveti anlaşılamaz. Merkezcil kuvvet ve merkezkaç kuvveti aynı anda düşünülemez. Aynı anda düşünülseydi, bu iki kuvvet eşit büyüklükte ve zıt yönlü olduklarından, cismin doğrusal olarak hareket etmesi gerekirdi.
- Dolayısıyla; şekildeki ipte oluşan gerilme merkezkaç kuvvetine eşittir.
[fizik_1_ygs_lys]
Hareket halindeki cisme etki eden merkezcil kuvvet, cisme dairesel hareket yaptırır. Cismin dairesel harekete başlamadan önceki, yani merkezcil kuvvetin cismi etkilemeden önceki halinde, cismin belli bir hızı vardır. Bu hız merkezcil kuvvetin etkilediği anda kaybolmaz ve biz bu hızı merkezkaç kuvveti sanarız. Dolayısıyla merkezkaç kuvveti dairesel bir kuvvet olamaz. Cismin düzlemdeki hızıyla ilgilidir.