Mitoloji Sözlüğü
(A)
Abas – Mezanize’nin oğlu,su içmesiyle alay ettiği için Demeter, onu kertenkele yaptı, Kalkanında büyüleyici güç varmış.
Abaris – İskitya’lı Apollon rahibi, Tanrı, ona kahinlik de öğretmişti. Hiç yemek yemeden yaşar. Apollon’un attığı altın bir oka biner, dünyayı dolaşırdı.
Abderos – Trakya’da Nestos (Karasu) nehrinin Ege’ye döküldüğü yerdeki Abdera kentinin kahramanı.
Abidos – (Abydos) – Çanakkeli boğazında, Anadolu kıyısında “Maydos”un tam karşısına düşen bir yerde önemli bir şerhin adı.
Absyrtos – (Apsyrtos) – Kolkhi (Gürcü) Kralının oğlu ve Medea’nın kardeşi.
Acacallis – (Akakallis) – Minos’un kızlarından biri. Hermes ve Apollon, bu kıza gönül vermişlerdi.
Acamas – (Akamas) – Thèseus ile Phedre’nin oğlu.
Achilles – Akhilleus. Latince.
Admetos – Thessalia’da Phère şehrinin Kralı Alkestis’in babası.
Admète – Eurysthèe’nin kızı.
Adonis – Güzelliği ile meşhur bir delikanlı, bunun hakkında çeşit çeşit rivayetler vardır. Bir rivayete göre, Paphos Kralı bulunan Cinyros’un kızı Myrrha, gece karanlığında özbabası ile birleşti… Ve Adonis doğdu.
Adrasteia – Girit adasında yaşayan bir peri kızı. Bunu, nifak Tanrıçasa (Nemesis) ile karıştırırlar.
Adrasteia – (Bildiğinden şaşmaz), Nemesis’e yakın bir kader Tanrısı.
Adrastos – Argos Kralı, (Adraste).
Adrogos – Grit Kralı Minos’un oğullarından biri.
Aeakos – Aeakid’ler.
Adrogos – Girit Kralı Minos’un oğullarından biri.
Aeakos – Aeakid’ler – (Bak. Aiakos)
Aedon – Bülbül. Bir Attika efsanesine göre Aedon yahut Prokne, Atina krıla Pandion’un kızıydı.
Acetes – (Aietes) Kafkas dağları ile Karadeniz arasındaki bir bölgenin Kralı. Sihirbaz Circe (Kirke)’nin kardeşi ve güneşin oğlu.
Aegee – (Aige) – Ege, Theseus’un babası ve Athena Kralı.
Aegeus – (Bak Aigeus)
Aegina – (Aigina) – Irmak Tanrısı Asopos’un kızı.
Aegis – (Bak. Aigeus).
Aegyphtos – (Bak. Aigisthos).
Aegyptos – Aegyptiad’lar. (Bak. Egyptos – Aigyptos).
Aeneas – (Bak. Aeneias).
Aeneis – Vergilüs’un ünlü destanı Aeneas (Aineias)’ın başından geçenler.
Aèolia – Ailoia adası.
Aeolos – (Bak. Aiolos).
Aeson – (Aison) – Thessalia Kralı Pelias’ın kardeşi ve Jason’un babası.
Aesculapius – (Bak. Asklepios).
Aethra – (Bak Aitra)., Trezene Kralının kızı. Theseus’un anası.
Aetna – (Yun. Aitne), Etna Yanardağı. Gigan’larla yaptığı savaşta Zeus, Etna dağını kaldırıp Typhon yahut Enkelados’un üzerine fırlattı. Şair filozof Empedokles’in de kendini Etna yanardağının ağzına atarak intihar ettiği söylenir.
Aetolia – (Bak. Aitolia).
Agamedes – Ünlü heykeltraş ve mimar, Delphoi’deki Apollon tapınağını yaptı.
Agamemnon – Yunan Krallarının en önemlilerinden biri. Troia savaşında, Yunan ordularının başkomutanı.
Agamei – Eski Anadoluda bir şehir, Troia’nın batı kıyısında, şimdiki (Yenikale) civarında idi.
Aganippe – İlham perilerinin yani Musa’ların Helikon dağındaki mukaddes kaynağı.
Agapenar – Yunan kahramanlarından biri.
Agathodaimon – (Rumca Agathos iyi, daimos ise cin, peri anlamına gelen kelimelerden yapılmış.) Toprağa bereket, şehirlere bolluk veren, Lûtuf Tanrısı.
Agathon – Atinalı ünlü bir trajedi yazarı.
Agave – (Agarie) – Kral Kadmos’un kızı. Dionysos’un annesi Semele’nin kızkardeşi. Semele, hakkında uydurma haberler yaydığı iin Dionysos’un kimini uyandırmıştı ve bir gece çıldırarak, kendi öz oğlunu parçalamıştı. Euripides’in (Bakkhalar)ı bu konuda yazılmış en güzel bir trajedidir.
Agaue – (Bak. Agave, Autonone).
Agdistis – (Angisis de derler) Eski Anadolu Tanrıçalarından. Adını (Sivrihisar) bölgesindeki Agdos dağından almıştır. Pausanias’in anlattığına göre, Zeus bir rüya görüyor ve tohumu yeryüzüne saçılıyor, bu tohumlardan kendisinde hem erkeklik hem dişilik vasfı bulunan Agdistis yaratılıyor, Tanrılar bu tuhaf mahlûku yakalıyorlar. Erkeklik uzvunu kesiyorlar. Kesilen uzvun yerinden bir badem ağacı çıkıyor. Sangarios (Sakarya) nehrinin kızı, bu ağaçtan bir badem koparıyor, göğsüne tutuyor ve gebe kalarak Attis’i dünyaya getiriyor. Attis, çok güzel bir delikanlı oluyor. O sırada, erkekliğini kaybettiği cihetiyle, yalnız kadınlık vasfını muhafaza eden Agdistis, bu güzel genci seviyor. Fakat Attis, bir Kral kızı ile evleneceği sırada, Agdistis düğüne gidiyor ve kıskançlık yüzünden, gelin ile Kral ve Attis’i deli ediyor. Kral ile Attis, kendi elleriyle kendilerini hadım ediyorlar. Attis, yarasının tesiriyle ölüyor. Fakat Zeus, onun vücudunu çürütmüyor.
Agenor – Finikeliler soyunun atası İo’nun torunu Telephassa ile evlendi. Europa adlı bir kızı ile Kadmos, Phoeniks, Kiliks adlarında üç oğlu oldu. Troia surları dibinde öldürülen Theano ile Antenor’un oğlunun adı da Agenor’dur. Bazı mitologlar, Agenor’un Poseidon ile adını kuzey Afrika’da Libya’ya veren Lybye adında bir perinin oğlu olduğunu söylerler.
Aglaia – (Aglea) – Üç Kharit’lerden biri.
Aglaures – (Agraulos) – Kekrops’un kızı.
Agon – Belirli zamanlarda, dini törenlerle spor ve edebiyat müsabakalarına verilen ad. Ve bu oyunları koruyan ruh. Bu oyunların en meşhurları Olympio, Pythia, Nemeia Agonları idi.
Agron – Kos – (İstanköy) adasında, Byssa ve Meropis adlarındaki iki kız kardeşle beraber yaşayan bir delikanlı. Bu üç kardeş toprak Tanrıçasından başka bir Tanrıya saygı göstermedikleri için ceza olarak kuş şekline sokuldular. Meropis baykuş oldu, Byssa martı oldu, Agron ise yağmur kuşuna çevrildi. Bu üç kardeşin babaları olan Eumelos ise bir kargaya çevrildi.
Agyieus – Yolların, sokakların, meydanların Tanrısı olarak Apollon’a verilen adlardan biri.
Aia – (yahut Aea) – Eski devirlerde birçok şehir ve adalara verilen ad. Kirke’nin adası.
Aiakos – Zeus ile Aigina’nin oğlu ve Telamon’un babası. İyi kalpli ve adaletsever olduğundan öldükten sonra yeraltı ülkesinin yargıcı oldu. Minos ve Rhadamantys onun yargıç arkadaşlarıydı.
Aiaks – (Aiax) – Aias’ın latince adı.
Aias – (Latincesi): Ajax) – Troia savaşına karışmış iki kahramanın adı: I – Aias, Salamis Kralı Telamon’un oğlu. İlias’ta Akhilleus’dan sonra en yiğit güzel bir kahraman olarak anılır. II – Aias: Lokris’li oğlu kırk gemi ile Troia’ya gitti. Çok hızlı koşardı.
Aides – (Bak. Aidoneus).
Aidoneus – Yeraltı dünyasının Tanrısı Hades’in bir adı.
Aigae – Ege Denizi.
Aigeus – (Lat. Eegeus, Fr. Egee) – Atina Kralı Theseus’un babası. Theseus Minotauros’a karşı kazandığı zaferden dönerken, gemisine zafer işareti olarak beyaz yelken çekmediği için, babası oğlunun yenildiğini zannederek kendini denize attı, intihar etti. O günden beri bu denize Ege Denizi dendi.
Aigina – (Lat. Aegina) – Ada.
Aigipan – (Lat. Ageis) – (Bak. Aigis).
Aigis – Keçi derisi anlamına gelen bu kelime genel olarak Zeus’un kalkanına verilen addır. Zeus bu kalkanı Athena’ya bağışladı.
Aigisthos – (Fr. Egisthe – İng. Aigisthus) Kral Thyestes’in kendi öz kızı Pelopia’dan kazandığı oğlu. Baba ile kızı arasındaki bu iğrenç sevginin meyvesi olan bu çocuk, halkın ayıplamasından utanıldığı için doğruca ormana bırakılmıştı. Çobanlar, keçi sütü ile bunu beslediler. Sonradan amcası Atreus’u öldüren ve Trobia savaşına giden (Agamemnon)‘un karısını ayartan, bu bahtsız delikanlı, Agamemnon’u da öldürdü. Fakat kendisi de Orestes tarafından öldürüldü. Bir çok şair, bu acıklı olaylardan ilham alarak eserler yazdılar. Bunlar arasında Aishylos vardır.
Aigle – Haliades’lerden, yani, Phaeton’un kız kardeşlerinden birinin adı. Öbürlerinin adları şöyledir. Phaethusa, Lampetiè. Bir söylentiye göre; bir gün Helios’un oğlu Phaeton, güneşin arabasını, bir tek gün için sürmeyi babasından rica etti. Helios razı oldu. Fakat Phaeton ateşli atları tutamayıp gökyüzü yolculuğunda, dünyanın çok yakınına sokulduğundan büyük bir felaket oldu: Dağlar tutuştu. Libya kuruyup çöl oldu. Habeşliler, yanıp karardılar. Nil nehri kaynaklarını gizledi. Bunun üzerine Zeus bir yıldırımla Phaeton’u vurup öldürdü. Phaeton alevler içinde yanarak Eridanos nehrine düştü. Aigle, Phaethusa, Lampetie, Phaeton için çok ağladılar. Gözyaşları donup kehribar, kendileri de birer kavak ağacı oldular.
Aineias – (Aeneas) – Kral Ankhises ile Aphrodite’nin oğlu, Troia kahramanlarından biri Aineias, Latin Şairi Vergilius’un şaheserlerinin konusu oldu ve bu Anadolulu prens, Roma’nın milli kahramanı ve imparator Augustus’un atası sayıldı. Aineias, zaptedilen ve yakılan Troia şehrinden, hasta babasını sırtında taşıyarak önce İda (Kazdağı)nda gizlendi. Uzun ve dolambaçlı yollardan Kartaca’ya, oradan da İtalya’ya geldi. Orada yeni bir vatan kurdu.
| Sonraki » |
|» “Mitoloji Sözlüğü” Sayfasına Dön! « |
Not: İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
Mitoloji, Mitoloji Sözlüğü, Sözlük, Sözlükler