mitoloji Sözlüğü
(D)

Dada – Namusu uğruna kendini öldüren Girit'li bir kadın.

Daedalion – Sabah yıldızı (Eoshoros)'un oğlu ava ve savaşa çok düşkündü. Khione adlı çok güzel bir kızı vardı. Bu kıza, Hermek ve Apollon aşık oldular. Fakat güzel kız gurura kapıldı, kendini Artemis'ten de güzel buldu. Tanrıça bir okla onu öldürünce Daedalion çok kederlendi, Tanrı Apollon, bu kara bahtlı babayı, bir akbabaya çevirdi.

Daidala – Boiotia'da Hera şerefine yapılan bir şenlik.

Daidalos – (Bak. Dedalos).

Daimon – (Daemon) – Kendinde ilahi bir kudret bulunduğu sanılan, adeta Tanrılaşmış, dahi insanlara verilen ad.

Daimos – (Korku) – Ares'in yardımcısı.

Daktylos'lar – (Daktyl'ler) – Anadolu'da İda (Kaz) dağında oturan ve madenleri işlemesini bilen becerikli cinler. Daktylos kelimesi (parmaklar) anlamına gelmektedir. Bir rivayete göre, bunları Rhèia doğurmuş. Diğer bir rivayete göre de Zeus'un süt annesinin parmaklarından sıçrayan tozlardan doğmuşlardır. Tarihin en eski devirlenirde Marmara Bölgesi'ndeki Kazdağı'ndan maden çıkarıldığının ve işlendiğinin bir işareti olsa gerek.

Damaster – (Polypemon) – Poseidon'un oğlu.

Damokles – Syrakusa, Tiranı Dionysos, saadetini öven Damokles'e; saadetten onun da yararlanacağını bildirdi. Kral Damokles'i mutluluklara boğdu. Fakat onun başının üstünde keskin bir kılıç sallandırdı. Bu kılıç bir kıl ile tavana bağlanmıştı. Maddi saatedin tehlikeli olduğunu anlatmak için bu hikayeyi anlatırlar.

Dammaneus – Daktylos'lardan biri.

Danae – Argos Kralı Akrisios'un kızı.

Danaid'ler – Danaos'un elli kızına verilen isim.

Danaos – Belos'un iki oğlundan biri. Bir çok kadından elli kızı olmuştu.

Daphne – Apollon'un aşık olduğu peri kızı. Defne ağacına çevrildi.

Daphnis – Çoban şiirlerin mucidi. Sicilya'lı bir çoban.

Dardanos – Zeus'un oğlu. Troia kalesini o inşa etti. Çanakkeli boğazı, eski adını Dardanos'dan aldı.

Dedalos – (Daidalos; Lat. Deadalus) – Yunanlılarca heykeltraşlığın ve mimarinin piri sayılan efsanevi bir şahsiyet. Adı (Ustaca çalışmak) anlamına gelen Dedallein'den alınmıştır. Testereyi, baltayı ve diğer bazı aletleri o icat etti. Oğlu İkaros ile beraber Girit'de suni kanatlar takarak uçtuğu için, uçan ilk insan sayılmaktadır.

Deimos – “Korku” anlamına gelen Deimos, Ares'in en yakın arkadaşıdır. Bundan başka savaş Tanrısının Enyo “Felaket”; Phobos “Dehşet”; Eris “Kavga” ve savaştaki ölümün korkunç Tanrıları olan Kerler de Ares'in yanından hiç ayrılmazdı.

Deioneus – Dia'nın babası. İksiyon onu kızgın kömür dolu bir hendeğe atmış, yakmıştı.

Deiphobos – Priamos'un oğlu. Hektor'un kardeşi.

Dejanira – (Deianira) – Herakles'in karısı.

Delos –Apollon ile Artemis'in doğduğu ada.

Delphoi – Gelecek olaylardan haber verme yeri. Kehanet tapınağı.

Demeter – (Lat. Ceres) – Toprak ve ürün Tanrısı.

Demiphon – Thrakia'da Khersonèse'de (Gelibolu Yarımadası) bulunan eski bir şehrin Kralı. Bölgeye bela olan hastalık salgınını önlemek için, Tanrılardan aldığı emir üzerine her sene, asil bir ailenin bakire kızını kurban kesiyordu. Mastousion adındaki bir baba bu emre uymak istemedi. Kral da kendi kızını kurban verirse buna razı olacağını söyledi; fakat Kral zorla Mastousios'un kızını öldürttü. Kızın babası, Kraldan öç almak için, bir gün Kralı ve kızlarını bir kurban ziyafetine davet etti. Genç kızlar, ziyafete önce geldiler. Mastousios, Kralın kızlarını boğazlattı ve kanlarını bir kupa içine topladı ve şarapla karıştırarak babalarına sundu. Kral Demiphon kendi öz kızlarının kanının şarapla karıştığını anlayınca, Mastousios'u elindeki kupa ile beraber denize attı. Bundan sonra o deniz Mastousios Denizi dendiği gibi, elindeki şarap kupası da gökyüzüne çıktı ve Kova Burcu oldu.

Demodike – Kretheus'un karızı Phriksos'un kaynanası.

Demodokos – Homeros'un Odisseia'sında adı geçen ünlü bir halk şairi, gözleri kördü, fakat şarkılarıyla gönülleri mestediyordu.

Demophon – Theseus ile Phedra'nın oğlu. Elpèor ile Troia savaşına katıldı.

Despoina – Demeter'in Poseidon'dan olan kızı. Persephone'nin başka bir adı.

Deukalion – Tufan

Deukalion – Prometheus ile Klymene ya da Kelaeno'nin oğlu Pyrrha'nın kocası tufan bunun zamanında oldu. Bir yıldız ile, başk abir kahramanın adı da Deukalion'dır.

Diana – Diane – Artemis'in latincesi.

Dido – (Didon) – Karthaca Kraliçesi Aineias'ı sevdi, karşılık bulamayınca kendini öldürdü.

Didyme – Brahkhid'lerin kahinlik tapınağı.

Dielem – Hindistan ırmaklarından biri.

Dike – Zeus ile Themis'in kızı. Adalet sembolü.

Dikte – Girit'te bir dağ.

Diktynna ile Britomatris – Artemis'in yerini Girit'te bu iki Tanrıça tutuyordu.

Diktys – Seriphos adasında yaşayan bir balıkçı. Perseus ile anası Danae'yi denizde bulmuştu.

Dimoetes – Diometes, Arazen'in kardeşiydi ve onun kızı Euopis ile evlenmişti. Halbuki aldığı kadın, kendi öz kardeşiyle sevişiyordu. Dimoetes bunun farkına varınca Euopis, sırrını açığa vurana beddua ederek kendini astı. Çok sonra Dimoetes, sahilde çok güzel bir kadın cesedine rastladı ve cesede aşık oldu. Onunla çiftleşti. Ceset zamanla çürümeye ve dağılmaya başlayınca, muhteşem bir törenle onu defnetti. Fakat bir na'şın aşkına dayanamadı, onun mezarı başında kılıcı ile kendi kendini parça parça etti.

Diomedes – 1. Troia savaşında ün salan yiğitlerden biri. Tydeus'un oğlu. 2. İnsan eti yiyen atlarıyla meşhur Thrakia Kralı.

Dione – Okeanos'un kızı.

Dionysos – (Lat. Bakkhus – Bakkhos) Şarap Tanrısı.

Dioskur'lar – Zeus'un oğulları olan Kastor ile Polydenkes'e (Lat. Polluks) verilen ad. Anneleri Leda kız kardeşleri Helena'ydı. İkiz kardeş olan Dioskur'ları gemiciler tehlikeye düştükleri zaman yardıma çağırırlardı. Onlar da yıldız şeklinde ışıldarlardı.

Dirke – Epopeus'un karısı.

Dodona – Epiros'un eski zamanlarda, mevcut olan bir şehrin adı. Burası aslında önemli bir yer değildi. Fakat o ünlü mabadi, Zeus'a danışma yeri olduğu için önemliydi. Dodona'da Tanrılara danışma ve cevap alma keyfiyetinin birçok usulü vardı: Oradaki kutsal meşe ağaçlarına tüneyen güvercinlerle, yüksüklerle tapınağın avlusundaki, bronz havuza seslenerek ve bilhassa meşe ağaçlarının fırtınalı havalarda sallandıkça dallarının çıkardıkları seslerle, uğultularla Zeus, sorunlara cevap verirdi.

Dalionlar –Marmara Bölgesi'ndeki Kapıdağ'da yaşayan eski bir halk topluluğu. Kyzikos bunların Kralı; Kleite de Kraliçeleriydi.

Dolon – Troia'lı bir genç, çok güzel bir vücudu vardı. Hızlı koşardı. Casus olarak Yunanlılar arasına girdi. Fakat yakalandı. Diomedes tarafından öldürüldü.

Dalonie – troia'lıların casus Dolon'un Odysseus ile Diomedes tarafından yakalanışını hikaye eden, ilias (İlyada) destanının onuncu bölümüne Dolonice adı verilir.

Doris – Okeanos ile Tetnys'in kızı. Kardeşi Nereos ile evlendi. Ondan elli kızı oldu ki, onların hepsine birden nereid'ler adını verdiler. (Doris kelimesi, Latin şairleri tarafından bazen “Deniz” anlamında kullanılır.)

Doros – Apollon ile Phthie'nin oğlu.

Dryad'lar – Ormanlarda yaşayan ağaç perilerine verilen isim. Bunların per birinin hayatı, bir ağacın varlığına bağlıydı. Yani ormanda bulunan her ağacın bir Dryad'ı vardı. Bunlar, ağaçların ruhu gibiydiler. Bunları, Hamadryad'lardan ayırdetmek gerekir. Çünkü Dryad'lar, ağaçlara ebedi olarak bağlanmış kalmış, ağacın içine hapsolmuş değillerdi. Bunlar ağaçlara bakmakla vazifelendirilmiş perilerdi. Ağaçlar kesildikten sonra yaşayabilirlerdi. Ağaçların etrafında dolaşırlar, mehtaplı gecelerde dansederler, hatta istedikleri zaman fani insanlarla evlenebilirlerdi. Meşhur kahraman ve lirik şiirin babası sayılan Orpheus'un karısı Eurydike, bir Dryad'dı.

Dryas – Ares'in oğullarından birinin adı.

Dryope – Kral Dryops'un biricik kızı. Oeta Dağında babasının sürülerini otlatırdı. Ağaç perileri olan Hamadryad'lar bu güzel çobanı oyun arkadaşı olarak alıyorlar, ona şarkı ve Tanrıların danslarını öğretiyorlardı. Apollon, bir gün Dryope'yi gördü ve ona gönlünü kaptırdı. Ona yaklaşmak için, bir kaplumbağa oldu. Genç kız onunla oynamaya başladı ve onu kucağına aldı. O zaman kaplumbağa bir yılan şekline girdi ve kızla birleşti. Dryope korktu ve eve kaçtı fakat durumdan kimseyi haberdar edemedi. Dryope, o aralık Andraemon ile evlendi ve bir oğlu oldu. Ona Amphissos adını verdiler. Bir gün Dryope, eski oyun arkadaşları olan ağaç perilerine kurban takdim etmeye gitmişti. Peri kızları, onu kaptılar, kendi aralarına aldılar, Drope'nin perilere karıştığı yerden büyük bir kavak ağacı çıktı ve güzel bir kaynak fışkırdı. Ovidius, bu miti başka türlü anlatır: Rivayete göre Dryope, bir gün, berrak sulu bir gölün kenarına geliyor, erilere orada kurban kesmek istiyor; fakat orada parlak çiçekleri olan bir ağaç görüyor. Küçük çocuğu Amphissos'a vermek için o ağacın çiçeklerinden koparmak istiyor. Bilmiyor ki, o ağaç peri kız Lotis'in ta kendisi… Çiçekli bir dal koparılınca ağaçtan kan fışkırıyor. Canı yanan peri kızı, Dryope'yi de kendisi gibi bir ağaca dönüştürüyor. O sırada Dryope'nin yanında bulunan başka kızlar da bu değişmeyi gördükleri için onlar da birer çam ağacına çevriliyorlar. Onlar siyah ve mahzun ağaçlardır.

Dryops – Apollon ile Dia'nın oğlu. Bunun kızı. Arkadia'da bir peri idi. Bu peri Hermes'e sevgili, Pan'a da ana oldu.

|» “Mitoloji Sözlüğü” Sayfasına Dön! « |

Not: İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…

Mitoloji, Mitoloji Sözlüğü, Sözlük, Sözlükler