Mitoloji Sözlüğü
(H)

Hades – (Lat. Pluton) Kronos'un oğlu. Cehennemlerin, karanlık yeraltı aleminin, ölüler diyarının Tanrısı ve öteki dünyanın adı.

Haemon – (Haimon) – Kreon'un oğlu, Kral Oidipus'un kızı. Antigone'nin nişanlısı. Babası, nişanlısını ölüme mahkum edince, Haemon intihar etti.

Haemos – (Haimos) – Boreas'ın oğlu, Thrakia Tiranlarından biri.

Hagno – Lykea kaynağının perisi, kuraklık zamanlarında ona yalvarırlardı.

Halia – Rodoslu bir kız. Poseidon ile evlenince altı oğlu, bir de kızı oldu. Rhodos adını taşıyan kızı, Rodos adasını'na adını verdi. Güzel Halia'nın altı oğlu Aphrodite'nin etkisiyle kendi öz annelerine şehvani bir aşkla bağlandıkları için Poseidon tarafından öldürüldüler. Bahtsız anne de kederden kendini denize attı, intihar etti.

Halirrhotios – Poseidon'un oğlu. Ares'in kızı Altippe'yi kirletmek istediği için Ares tarafından öldürüldü. Poseidon da oğlunun katilinin yargılanması için Tanrılar mahkemesine başvurdu. Tanrılar (Ares Tepeleri)'nde toplandılar, katil Tanrıyı mahkum ettiler.

Halkyone – Kral Keyks'in karısı.

Hamadryad'ler – Ağaç perileri. Bir ağaçla beraber doğan ve onunla beraber ölen periler. Fırtına bir ağacı devirince ya da insafsız bir oduncunun baltası bir ağacı kesince, o ağacın perisi de hemen ölürdü. Bunlar, ağaçların ruhları gibiydiler.

Harmonia – Kadmos'un karısı. Ares ile Aphrodite'nin kızı. En güçlü bir Tanrı ile en güzel bir Tanrıçanın kızı olan Harmonia'nın anlamı, tam bir uyuşma, ahenk ifade etmektedir. Kadmos ile Harmonia sonunda birer yılan oldular.

Harpalyke – Thrakia Kralı Harpalykos'un kızı. Annesini çok küçük yaşta kaybettiği için babası onu kısrak sütü ile besledi ve bir erkek gibi yetiştirdi.

Harminna – Irmak Tanrısı Asopos'un kızı. Ares ile seviştiler. Oenomaos adındaki kahraman doğdu.

Harpyi'ler – Büyükelçiler anlamına gelen Harpyi'ler, Thaumas ile Elektra'nın kızlarıydı. Siren'lere benzeyen bu kanatlı ifritler, fırtınaların ve ölümün sembolü sayılırlardı. Adları Aello, Akypete olan bu iki korkunç kızkardeşlerin Typhaon ile Poseidon'un kızları olduğunu söyleyenler de vardır.

Hebe – Gençliğin ve güzelliğin sembolü olan Hebe, Zeus ile Hera'nın kızıdır.

Hecuba – Hekuba – (Bak. Hekabe)

Heirmarmene – (Pepromene) – Bunları Theologlar ve filozoflar sık sık kullanırlar. Moira'ya yakın bir kader Tanrısı.

Hekabe – (Lat. Hebuba) – Troi karlı Priamos'un karısı. Hektor, Paris, Polyksena'nın annesi. Hekabe'nin sonradan köpeğe çevrildiğini söyleyenler vardır. Çanakkale civarında Kynossema (Köpek mezarı) dağında Hekabe'nin mezarı olduğunu söylerler.

Hekate – Artemis'in yardımcısı, iyiliksever bir Tanrıça. Bir Titan olan Perses ile Astreria'nın kızıydı. Darda kalanlara yol gösterirdi.

Hekatonkheirler – Bunlara Centimain'ler de denir. Uranos ile Gaina'nın oğulları. Bunların her birinin elli başı, yüz kolu vardı. Kottos, Briareos, Gyges adlarını taşıyan bu korkunç devlerin en azgını Briareos idi.

Hegeleos – Herakles'in torunu. Omphale ile Herakles'den olan Tyresenos'un oğlu. Hegeleos'un babası; muharebelerde çalışan trompeti icat etti.

Hektor – Troia'lıların en büyük kahramanı, Akhilleus tarafından öldürüldü.

Hekuba – Hecuba, Hekabe'nin Latince adı.

Helena – Menelaos'un karısı. Troia prensi Paris, onu kaçırdığı için Yunanlılar Troia'ya savaşmaya geldiler. Çok eski zamanlarda Helena'yı Zeus ile Leda'nın kızı sayarlardı.

Helenos – Priamos'un oğlu. Troia'lıların kâhini. Yunanlılara tahta atı yapmalarını söyleyerek yurduna ihanet etti.

Heliades'ler – Helios ile Klymene'nin kızları. Phaeton'un kızkardeşleri. Sayılarını yediye çıkaranlar vardır. Bunlar erkek kardeşleri Phaeton, öldülürünce, onun ölümünden o kadar çok üzüldüler, o kadar ağladılar ki, Tanrılar bu vefalı kadınlara acıdılar, onları kavak ağacına çevirdiler ve bu güzel kızların kardeşleri uğruna döktükleri gözyaşları da “amber” oldu.

Helike – Zeus'u küçükken besleyen iki peri kızından biri. Zeus'u besledikleri için Kronos tarafından Büyük ve Küçük Ayı yıldızlarına dönüştürüldüler. Helike Büyük Ayı'ya çevrildi.

Helikon – Yunanistan'da Boiotia'da, ünlü bir dağın adı. Yunanistan'ın en güzel, en şairane olan dağı. İlham perileri olan Musa'ların kutsal dağı sayılır.

Helios – Her şeyi gören güneşin Tanrısı. Hyperion ile Theia'nın oğlu. Eos (Şafak) ile Selene (Ay)ın kardeşi Helios, deniz perilerinden Perseis ile evlendi, bir çok çocukları oldu. Kirke, Aeetes, Pasiphae, bunlar hep Helios'un çocuklarıdır. Helios'u genç, güzel, kuvvetli, sarı saçlı bir delikanlı olarak gösterirler.

Helle – Phriksos'un hemşiresi. Eskilerin Helles Pontos dedikleri Çanakkale Boğazı, ilk adını Helle'den aldı. (Bak. Hellespontus)

Hellen – Deukalion'un oğlu olan Hellen Bütün Yunanlıların atasıdır. Yunanlılara bu sebeple Hellenler derler.

Helles Pontos – (Helle denizi demektir) Orkhomenos Kralı Athamas'ın Nephele adındaki karısından Helle isminde bir kızla, Phriksos adında bir oğlu dünyaya gelmişti. Kralın İno adındaki ikinci karısı Kral Athamas'ı üvey oğlu Phriksos'u Zeus'a kurban etmesi konusunda kandırdı. Fakat çocuk kurban edileceği sırada BaşTanrı, Hermes ile altın yapağılı bir koç gönderdi. Bu hayvan insan gibi konuşur ve havalarda uçardı. Nephele, oğlu Phriksos ile kızı Helle'yi koça bindirdi ve koç havalandı, doğuya doğru yol aldı. İki çocuk, onun tüylerine sımsıkı sarılmıştı. Az sonra korkuları kalmadı. Aşağı baktılar, gördükleri manzaraya hayran oldular, ne yazık ki, tam Propontis (Marmara)yı Ege Denizi'ne bağlayan boğazın üzerine geldikleri zaman Helle, aşağı düştü. Şimdi bizim Çanakkale Boğazı dediğimiz yere düştüğü için, o zaman onlara Helles Pontos denildi. Phriksos'a gelince; o, Kolkhis'e vardı. Koçu kurban edip, postunu Kral Aeetes'e verdi.

Hellen – Adını bütün Yunan ırkına veren Hellen; Deukalion'un oğludur.

Hemera – Gündüz, Nyks (gece)nin kardeşi – Uranos, yani gök'ün kapısından sıra ile girip çıkan Hemera ile Nyks, iki kardeş oldukları halde bir türlü babalarının muhteşem sarayının tunç kapısında birbirleriyle karşılaşamazlar. Birisi çıkar, öteki girer, bunlar adeta birbirlerini kovalarlar. Hemera, fani insanlara ışık getirir, halbuki Nyks, Thanathos (ölüm)ün kardeşi olan Hypnos (uyku)yu getirir.

Hemera – Eos'un lakabıdır. Çiğ taneleri de Eos'un gözyaşlarıdır.

Hemikynes – Köpek gibi ses çıkaran ve başları da köpeğe benzeyen muhayyel bir hayvan. Pont – Euksin – (Karadeniz kıyısında yaşarlarmış.

Heosphoros – (ya da Eosphoros) Şafağın meşalesi anlamına gelen Heosphoros, sabah yıldızının adıdır. Eos (Şafak)ın oğludur.

Hephaistos – Ateş Tanrısı. Latinler buna Vulcain derler.

Hera – Zeus'un karısı ve kardeşi. Latinler Junon diyor.

Herai'ler – Samos adasındaki Mykenai yakınında bulunan bir yer. Burada Hera'nın en ünlü tapınağı varmış.

Herakles – (Lat. Hercules) Zeus'un oğlu, kuvvet Tanrısı.

Herakliad'ler – Herakles'in neslinden gelenlere verilen soy adı.

Herkules – Hercules – Herakles'in Latince adı.

Hermaphroditos – Hem dişiliği, hem de erkekliği kendisinde toplayan, hünsa bir varlıktır.

Herme'ler – Yolların koruyucusu sayılan Hermes adına, yol ve sokak kenarlarına dikilen ufak anıtlara verilen ad.

Hermes – (Lat. Mercurius) Tanrıların ulağı, habercisi.

Hermione – Menelaos ile Helena'nın kızı.

Hero – Leandros'un sevgilisi olan rahibe.

Heros – (Herolar) – Önçağda, ölmüş büyük kahramanlara bu ad verilirdi. Onlar bahtlılar adalarında yaşıyorlardı. Halk, özellikle onların mezarlarına giderek onlara taparlardı.

Herse – Kekrops'un üç kızından biri. Küçük Erikhthonios'u Athena, bu üç kızkardeşe emanet etmişti. Herse, emanet edilen sepetin açılmanısa sebep olduğu için Athena tarafından aklı başına alındı da, Akropolis'ten kendini aşağı atarak intihar etti.

Hesione – Troia Kralı Laomedon'ın kızı.

Hesperia – Eski devirlerde İtalya'ya bu isim verilirdi.

Hesperid'ler – (Hesperides) – Güneşin battığı yerin perileri. Gecenin, yani Nyks'ın kızları. Bazıları onları Zeus ile Themsi'nin ya da Atlas'ın kızları sayarlar. Onlar, Bahtiyarlar adalarında yaşıyorlar, Tanrı bahçelerinde altın elmayı bekliyorlardı.

Hesperos – Akşam yıldızı. Atlas'ın oğlu, yıldızlara bakmak için dağa çıkmış, fakat fırtına kopmuş. Hesperos kaybolmuş. İyiliği sever bir genç olduğundan Tanrılar onu akşam yıldızına çevirmişler. Hala insanlara yol göstermekte, iyilik etmektedir.

Hestia – Romalıların Vesta dedikleri aile ocağı Tanrıçası. Kronos ile Rea'nın kızı.

Hiera – Herakles'in oğlu Telephos'un karısı. Yunanlılar, Troia savaşı münasebetiyle Anadolu'ya ilk çıkarma yaptıkları zaman, Hiera, kadınlardan oluşan bir müfrezenin başına geçmiş, işgalcilere karşı yurdunu korumuştu. Hiera'nın Helena'dan daha güzel olduğunu söyleyenler vardır.

Hieraks – Hermes, güzel İo'yu bir ineğe çevirip, kaçırmak istediği zaman Hieraks, gevezelik etmiş, bu olayı etrafa yaymıştı. Bu sebepten o, bir doğan kuşuna çevrildi.

Hierodolos – Apollon tapınağında görevli bir köle.

Hierodyeller – Tanrıların, tapınakların malı olan kadın ve erkek köleler. Özellikle Aphrodite mabedinde bulunan fahişeler.

Hieros Gamos – Kutsal evlenme. Özellikle Zeus ile Hera'nın evlenmesi.

Hilaeira – Leukippid'lerden biri. Phoebe'nin karısı.

Hilebie – Güney Anadolu'da eski Karia bölgesi Krallarından birinin kızı. Lyrkos adında bir Yunanlı gençle evlendi. Kocası, buna ihanet ettiği halde, bu Anadolulu güzel gelin, iffetli bir örnek zevce olarak kaldı.

Himalia – Bir peri kızı. Rhodos adasında Zeus, bol bir yağmur halinde yağarak onunla birleşti. Üç çocukları oldu. Bu üç oğlan, buğdayın geçirdiği safhaları ifade eder: Spartaeos (tohum eken); Kronios (Buğday yetiştirici); Kytos (Ekmekçi).

Himeros – Aşk isteğinin sembolü. Aphrodite'nin yanında gidenler arasına katılır, Eros'a arkadaşlık eder.

Hippe – Kentaur, Khiron'un kızı. Hellen'in oğlu Eole (Ailos) tarafından iğfal edilmiş ve gebe bırakılmıştı. Babasının korkusundan Pelion dağına kaçtı. Çocuğunu orada doğurmak istedi. Babası onu takip ediyordu. Hippe, bu zor durumdan kendisini kurtarmaları için Tanrılarına yalvardı. Onlar da onu at şeklinde bir burca çevirerek göğe aldılar.

Hippios – Poseidon ile Athena'nın lakapları.

Hippo – Skedasos'un iki kızından birinin adı. Molpia adındaki karısıyla beraber Ispartalı iki genç tarafından kirletildikleri için intiharettiler.

Hippodameia – Pisa Kralı Oinomaos'un güzel kızı olan Hippodameia'yı Pelops kanlı ve hileli yollardan yürüyerek kendine zevce olarak aldı. Bu birleşme sonucunda hippodameia, Arteus ile Tyestes adlı iki çocuk doğurdu. (Sözlükte bu kelimelere bakını. Peirithoos ile Polydektes'in eşlerinin adları da Hippodameia idi.

Hippodameia – Prithoos'un karısı, Polydektes'in karısı da aynı adı taşır.

Hippo Kampos – Yarısı at, yarısı balık olan deniz aygırı. Nereid'lerin binek hayvanları.

Hippokrene – kanatlı at Pegasus'un, ilham perilerinin dağı olan Helikon dağına attığı bir çifte ile fışkıttığı kaynak, “At çeşmesi” demektir.

Hippogypes – Ay'da oturdukları sanılan hayali insanlar.

Hippolokhos – Bellerophon ile Troia'lı Antenor'un oğulları aynı adı taşır.

Hippolyte – Amazonlar Kraliçesi, Ares'in kızı olduğu söylenir. Herakles tarafından öldürüldü.

Hippolytos – theseus'un Amazonlar Kraliçesi Atiope'den olan oğlu.

Hippomedon – Thebai'ye karşı savaşan yedilerden biri. Dev cüsseli bir kahramandı.

Hippomenes – Megereos ile Merope'nin oğlu. Atalante ile evlenmek istiyordu, altın elmalar atarak koşuda onu yendi ve onunla evlendi.

Hippotes – Heraklid'lerden biri.

Historis – Kahin Tiresias'ın kurnaz kızı. Herakles'e hamile Alkmene'ye Hera'nın korkusundan doğum Tanrıçası yardım edemiyordu. Historis, hile ile doğuma mani olan Tanrıçayı ordan uzaklaştırdı da Alkmene kolayca doğurdu.

Hora'lar – Zeus ile Themis'in üç kızı. Adları şöyledir: Eunomia (disiplin); Dike (adalet); Eirene (barış). Bunlar, zamanların ve mevsimlerin Tanrıçalarıdır.

Horkios – Zeus'un lakabı.

Hyad'lar – Atlas'ın kızları. Bir rivayete göre, bunlar yedi kadındı. Zeus'u Dodon'da büyüten onlar olduğu gibi, Dionysos'u Nysa dağına onlar götürdüler, İno'ya teslim ettiler. Medea tarafından gençleştirilen bu bakireleri Zeus bir takım yıldız halinde göğe aldı. Diğer bir efsaneye göre de Hyad'lar, Hyas'ın kızkardeşleriydi. Hyas, avlanırken ölünce kardeşleri kederden yaşayamadılar, bir kısmı kendi kendilerini öldürdü. Zeus bunları göğe aldı ve birer yıldız yaptı. Sağ kalanlar sonradan Pleiad'ların kızkardeşi oldular.

Hyakinthides – Vatanın selameti için kurban edilen genç kızlara verilen isim.

Hyakinthos – Amiklas ile Diomede'nin oğlu. İlham perilerinden Klio ile Pieros'un oğlu olduğunu söyleyenler de vardır. Çok güzel bir delikanlıydı. Thamyris isminde bir erkek ona aşık olmuş ve böylece erkekler arasındaki gayri ahlaki aşkı ilk o bulmuştu. Apollon da ona gönül vermişti.

Hybris – Hayasızlığın, ölçüsüzlüğün sembolü. Annesi Koros (tıkabasa tokluk)'tu. Hybris'in cezası acılarla çekilir. Her şeyde iftira görmek, Hybris'in ağına düşmek demekti.

Hydne – Skyttis'in kızı. Baba ile kız çok usta dalgıçtılar. İran hükümdarı Serhes'in gemilerinin halatlarını keserek onların parçalanmasını temin etmişlerdi.

Hydra – Lerna bataklığında sayısız başkalır olan, tüyler ürpertici bir yılanın adı.

Hyettos – Karısı ile zina yapan bir genci yakalayıp feci bir şekilde öldüren ve aldatıldığının farkına varan ilk koca. Öldürdüğü adamın adı Molouros idi.

Hygieia – Sağlık Tanrıçası ve Asklepios'un kızlarından biri.

Hylas – Kral Theiodamas'ın oğlu. Herakles, Hylas'ın babasını öldürdükten sonra onu uşak olarak yanına almıştı. Çok güzel bir delikanlı olduğu için onun yanından ayırmamış. Arganaut'lar seferine bile yanında götürmüştür. Argonaut'lar, Gemlik Körfezi'ne geldikleri zaman, Herakles gemilerine kürek yapmak için o civarda bir ormana girmiş, ağaç kesiyormuş. Hylas da eline bir testi almış, içme suyu aramak için ormana dalmıştı. O civarda akan bir ıkmağın ya da Askanios gölünün (İznik Gölü) perileri bu çok güzel delikanlıyı görünce şaşırdılar, dayanamadılar ve onu yakalayıp suun dibine doğru sürükleyerek kaçırmışlardı. Hylas ve Herakles ile beraber karaya çıkan Polyphelos, delikanlının kaybolduğunun farkına varınca, bağırmaya başladı. Herakles ile beraber ikisi, uzun uzun “Hylas! Hylas!” diye boş yere haykırıp durdular. Marmara denizinde fırtına başlamak üzereydi. Rüzgar Tanrısını Boreas'ın tavsiyesiyle Argonaut'lar, Herakles'i ve arkadaşını almadan hareket ettiler. Polyphemos, sonradan Bursa adını alan Klos şehrinin temelini attı. Bursalılar, senenin belirli bir gününde de Olympos (Uludağ)'a doğru tırmanarak Hylas diye üç defa bağırır, güzel delikanlıyı ararlarmış.

Hyllos – Herakles ile Dejanire'nin oğlu. Rivayete göre Lydie'de akan Hermos (Gediz Çayı)'nın kollarından birinin adı. Herakles'in bu dev cüsseli oğlunun adını taşıyordu: (Lyllos – Bugünkü Kum Çayı)

Hylonome – Kentaur Kyllaros'un karısı. Kocası öldürülünce, ondan sonra yaşamak istemedi, kocasını öldüren aynı oku kendi kalbine sapladı ve öldü.

Hymenaios (Hymen – Ymene) – İlham perilerinden birinin oğlu. Gençlik ve evlendirme Tanrısı. Düğünlerde söylenen türküleri o ilham eder. Bir rivayete göre de Hymenaios, kız gibi güzel bir delikanlıydı. Kendisi orta halli bir aileden olduğu halde, asil bir aileden güzel bir kıza gönül vermişti. Onunla evlenemediği için, çok ümitsizdi. Sevdiği kızı, her yerde uzaktan takip ediyordu. Bir gün Athena'nın genç kızları Demeter'e kurban takdimine gidiyorlardı. Haydutlar bu güzel kızı yakaladılar. Onu da bir kız sandılar, esir ettikleri kızların arasına kattılar, uzun bir yürüyüşten sonra haydutlar uyuyunca Hymenaios, onları öldürdü ve kızları kurtardı. Böylece sevdiği kızı alabildi.

Hymnos – Anadolumuzda Phrygia'da yaşayan bir çoban. Artemis'in arkadaşlarından Nikaea adında bir peri kızına delice aşık olmuştu. Peri kızı ona yüz vermiyordu. Hymnos, bir ün peri kızına ilanı aşk edince, peri kızdı, bir ok atarak onu öldürdü. Bu güzel çobanın ölümüne herkes ağladı, hatta kalbini daima kapalı bulunduran Artemis bile onun için gözyaşı döktü.

Hyperbore'ler – Eski zamanlarda uzak kuzey tasavvur edilen, bahtiyar insanların ülkesi. Orada iklim çok mutedildi. Seneler altı ay gündüz, altı ay gece olarak geçerdi. Efsaneye göre, Apollon, kış aylarını orada geçirirdi.

Hyperion – Titan'lardan biri. Uranos ile Gaia'nın oğlu. Kızkardeşi Heia ile evlenerek Helios (Güneş), Selen (Ay) ve Eos (Şafak)'un dünyaya gelmelerine sebep oldu.

Hypermestra – Danaos'un elli kızından biri. Zorla evlendirilen elli kız, düğün gecesi kocalarını hançerledikleri zaman, Hypermestra, kocası Lynkeus'u öldürmedi.

Hypnos – Uyku Tanrısı. Erebos (karanlık ile Nyks (gece)nin oğlu. Thanatos (ölüm) onun kardeşidir. Hypnos, güzel delikanlı Endymion'a aşık olmuştu. Onu daima gözleri açık olarak uyutuyordu. Böylece sevgilisinin gözlerini ara vermeden seyrediyordu.

Hypsikreon – Batı Anadolu'da eski ve ünlü bir şehir olan Miletus şehrinde oturan Hypsikreon'un Naksos adasında Promedon adında bir dostu vardı. Bir gün Promedon, misafir olarak Miletus şehrine gelmişti. aziz dostu Hypsikreon'un güzel karısı Nere, adalı misafirine aşık oldu, fakat Promedon, vicdanlı adamdı ekmeğini yediği evin nahımına kötü gözle bakamazdı. Nere, zor kullanmak istedi. Promedon, Naksos'a gidince kadın da onu takip etti. Neticede, bu yüzden Naksos'lularla, Miletus'lar arasında savaş çıktı.

Hypsipyle – Lemnos adası Kralı Thoas'ın kızı. Lemnos kadınları, kocalarının aleyhine ayaklanıp onları kesmeye başladıkları zaman Hypsipiyle, gizlice ihtiyar babasını kaçırdı. Khios adasına götürdü. Argonaut'lar bu adaya çıktıkları zaman Jason, Hypsiple'ye gönül verdi ve ondan iki çocuğu oldu.

Hyrieus – İhtiyar bir çift olan Hyrieus; Zeus, Poseidon, Hermes gibi büyük Tanrılara küçük kulübesinde yer vermiş misafir etmişti. Bu yüzden Tanrılar ona bazı lûtuflarda bulundular. Onun arzusunu ne olursa olsun, kabul edeceklerdi. İhtiyar çiftçinin karısı yoktu, öyle olduğu halde o, bir erkek çocuk istiyordu. Tanrılar kolayını buldular. Hyreis'un, kendilerine kurban ettiği öküz derisinin üstüne işediler, onların idrarından Orion adındaki delikanlı çıktı.

|» “Mitoloji Sözlüğü” Sayfasına Dön! « |

Not: İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…

Mitoloji, Mitoloji Sözlüğü, Sözlük, Sözlükler