Tamamlanmış cümlelerin sonuna konur:
Yazarımız bu eseri gençliğinde yazmış.
Bazı kısaltmalarda kullanılır:
Porf. Dr. Erol Bey geldiler.
Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yıl sayılarını ayırmak için kullanılır:
30.08.1985 tarihinde doğmuş.
Sıra bildirmek için sayıların sonuna getirilir:
Cumhuriyetimizin 80.(sekseninci) yılını kutladık.
Saat ve dakika sayılarını ayırmak için kullanılır:
Filmi 23.15'e ertelemişler.
Matematikte çarpı işareti yerine kullanılır:
4.5 = 20
Örnek
Hangi cümlenin sonuna nokta (.) konulmalıdır?
A) Düşüncelerimi ah bir anlatabilsem
B) Ne güzel okudun
C) Beni mi çağırdılar
D) Bu konular bizi ilgilendirmiyor
A ve B seçeneklerinde cümleler duygu ifade ettiğinden sonuna ünlem işareti (!),
C de soru cümlesi olduğundan sonuna soru işareti (?) konmalıdır.
Yanıt D
Aynı türde ve görevdeki sözcükleri ya da söz öbeklerini ayırmak için kullanılır:
Sessiz, sakin, efendi bir çocuktu.
Pelin, Buse, Ezgi buraya gelsin.
sıralı cümleleri ayırmak için kullanılır:
Elindeki kağıdı katladı, cebine koydu.
Uzun cümlelerde özneyi ayırmak için kullanılır:
Gerçek bir yazar, okuyanı farklı dünyalara taşır.
Cümle içinde ara sözleri ayırmada kullanılır:
Akşamları burası, istanbul Boğazı, ışıklandırılır.
anlam karışıklığını önlemek için kullanılır:
Genç yazara cevap verdi.
Genç, yazara cevap verdi.
Resmi yazılarda ve mektuplarda hitap kelimelerinden sonra kullanılır:
Sayın Cumhurbaşkanı,
Değerli arkadaşım,
Kabul ve red bildiren kelimelerden sonra kullanılır:
Hayır, eserlerimde böyle konuları işlemem.
Yer adlarını tarihlerden ayırmada kullanılır:
istanbul, 2 Ocak 2004 “Ve, ile, veya” gibi
bağlaçlardan önce ve sonra virgül kullanılmaz.
Kırtasiyeden kalem, ve defter aldı
Kendi içinde bağımsız; ama anlam bakımından birbirine bağlı cümleleri ayırmada kullanılır:
Söz var, iş bitirir; söz var, baş yitirir.
“ama, fakat, çünkü, lakin” gibi bağlaçlardan önce kullanılır:
Herkes kaşık yapar; ama kimse sapını ortaya getiremez.
“Virgül”ün bol kullanıldığı cümlelerde anlam karışıklığını gidermek için kullanılır:
Elma; armut, portakal, muzdan daha 0vitaminlidir.
iki Nokta (:)
Örnek verilecek ve açıklama yapılacak cümlelerden sonra kullanılır:
Alfabemizdeki düz geniş ünlüler şunlardır: a, e
konuşma cümlelerinde sözü söyleyen kişiden sonra kullanılır:
Adam bağırdı: “Hırsız var!”
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, iki nokta (:) yanlış kullanılmıştır?
A) Bugün pişirilen yemekler: Çorba, pilav, kuru fasulye.
B) Bu hafta: Geçmiş konuları tekrar inceleyeceğiz.
C) Okula kayıt için gerekli belgeler: Nüfus cüzdanı, diploma…
D) Sigaranın zararları: Sağlığa zarar vermesi, gereksiz harcamalar.
A, C ve D seçeneklerinde örnekler sIralanacağından iki nokta işareti kullanılmıştır. B'de ise kullanılmasına gerek yoktur.
Yanıt B