Oksijen ve Karbondioksitin Taşınması
- Kanda bulunan solunum pigmentleri sayesinde kanın oksijen tutma ve taşıma kapasitesi yüksektir.
- Solunum pigmentlerinin yapısında protein bulunur. Ayrıca demir, bakır gibi elementler de yer alır.
- Pigmentler kana özel rengini verirler. Hayvan gruplarında pigmentlerin çeşidi ve kandaki yeri farklılık gösterir.
- Omurgalılar ile bazı omurgasızlarda solunum pigmenti hemoglobindir.
- Hemoglobin omurgasızlarda plazmada, omurgalılarda ise alyuvarda bulunur.
- Hemoglobin (hem + globin), demir taşıyan bir proteindir.
- Yapısında demirin yanında C, H, O, N ve S bulunur:
- Hemoglobin yapısındaki 4 demir (Fe) atomundan her biri, oksijen ve CO2 taşınmasında iş görebilmektedir.
- Çok büyük bir molekül olan hemoglobin, 4 polipeptit zincirinden oluşmuştur. Her zincir hem grubuna sahiptir.
- Demir, hem grubunda bulunur. Bu yüzden oksijen, hem grubuyla taşınır. Bir alyuvarda yaklaşık 280 milyon hemoglobin molekülü vardır.
- Hemoglobin, kanımızın oksijen taşıma kapasitesini 75 kat arttırır. Kanımızda hemoglobin olmasaydı, 5 kg kanı olan bir insanda 5 x 75 = 375 kg kan bulunması gerekecekti.
- Ayrıca hemoglobin, oksijen ve karbondioksitin kanın pH değerinde çok az değişmeye sebep olarak taşınmasını sağlar.
