Orta Asya'da Kurulan Türk Cumhuriyetleri

• Türkmenistan (Aşkabat), Özbekistan (Taşkent), Kırgızistan (Bişkek), Kazakistan (Asona), ve Tacikistan ( Düşanbe) Orta Asya'daki bağımsız Türk Cumhuriyetleri olarak bilinirler. Bu ülkeler 1991 yılında bağımsızlıklarına kavuşmuşlardır.
• Nüfusu en fazla olan ülke özbekistan'dır.
• Seyhun (Siriderya) ve Ceyhun (Amuderya) bu ülkenin önemli su kaynaklarıdır.
• Özbekistan pamuk üretiminde önde gelir.
• Kazakistan dünya'nın sayılı buğday üreticileridir.
• Türkmenistan'da karakul cinsi koyun yetiştiriiciliği önemlidir.
• Nüfusu en fazla olan sanayisi en fazla olan Özbekistandır.
• Dünya'nın en büyük ikinci krater gölü (Issık) Kırgızistan'dadır.
• Yüzölçümü en fazla olan Kazakistan'dır.
• Rusya'ya ait Baykonur uzay üssü Kazakistan'dadır.

Güney Doğu Asya Ülkeleri

Çin

• Konum: Asya'nın doğu ve güneydoğusunda uçsuz bucaksız bir alana yayılmıştır.
• Başkent: Pekin
• Yerşekilleri: Batısında Tanrı, Altın, Karanlık Dağları; bu dağlar arasında Çungarya ve Tarım havzaları yine bu kesimde Gobi, Taklamakan çölleri ve Tibet Yaylası yer alır.

• Doğusunda ise Sarıırmak ve Gökırmak nehirleri bulunur.
• İklim: Dağlık kesimlerde karasal iç kesimlerde çöl, güney kıyılarda Muson iklimi görülür.
• Ekonomi, En önemli ekonomik etkinlik tarımdır.
• Çay, pirinç, buğday, pamuk ve şekerkamışı en önemli tarım ürünleridir.
• Domuz, koyun ve sığır en çok beslenen hayvanlardır.
• Maden kömürünün en önemli yer altı kaynağı olduğu ülkede demir – çelik, eşya, makine, tekstil sanayi oldukça gelişmiştir.

UYARI: Çin sanayi son yıllarda büyük gelişme göstermiştir.

Japonya

• Konum: Asya kıtası ile Büyük Okyanusun karşılaştığı alanda yer alır.
• Başkent: Tokyo
• Nüfus miktarı fazla yerleşme alanı sınırlı olduğundan nüfus yoğunluğu yüksektir.
• Yüzölçümü: 377.835 km2
• Yerşekilleri: Büyük Okyanusun kuzeyi kesiminde yer alan adalardan oluşan ülkede sıradağlar ve volkanik dağlar (Fuji dağı) yer almaktadır.
• İklim: Kuzeyinde ılıman, güneyinde muson iklimi görülür.
• Ekonomi: Tarım alanlarında modern yöntemler uygulanmasına rağmen nüfus fazla olduğu için ülke ihtiyacını tam karşılayamaz.
• Çeltik(pirinç), tütün, çay ve şekerpancarı başlıca tarım ürünleridir.
• Akıntıların karşılaşma alanında yer alan ülke de balıkçılık çok gelişmiştir.

UYARI: Japonya Dünya'nın en çok balık avlayan ülkesidir.

• Yeraltı kaynakları ve tarım olanakları sınırlı olmasına rağmen Dünya'nın sanayileşmiş yedi ülkesinden biridir.
• Sanayisi için gerekli hammaddeyi diğer ülkelerden karşılar.
• Dış alımında petrol, maden, gıda ürünleri yer alırken,dış satımında sanayi malları (gemi, otomobil, iş makineleri, elektronik eşya) ve balık ürünleri yer alır.

Endonezya

• Konum: Büyük ve Hint Okyanusunda yer alan 13600 adadan meydana gelen dünyanın en büyük ada devletidir.
• Başkent: Cakarta
• Dünya'nın en fazla nüfus yoğunluğuna sahip olan ülkelerindendir.
• Yüzölçümü: 1.954.569 km2
• Yerşekilleri: Volkanizma sonucunda meydana gelen adalardan oluşmuştur.
• İklim: Ekvatoral ve muson iklimi özellikleri görülür.
• Ekonomi: Başlıca tarım ürünleri arasında kauçuk, kahve,çay, hindistan cevizi ve tütün yer alır.
• Kalay, petrol ve doğalgaz en önemli yeraltı kaynaklarıdır.

Hindistan

• Konum: Alp – Himalaya dağ sisteminin güneyindeki Hint yarımadasında kurulmuştur.
• Başkent: Yeni Delhi
• Nüfus bakımından dünyanın ikinci büyük ülkesidir.
• Yerşekilleri: Kuzeyinde Himalayalar, güneyindeki Dekkan yarımadası, orta kesimde Ganj, İndus ve Brahmaputre nehirlerinin suladığı verimli ovalar yer alır.
• İklim: Himalayalara yaklaştıkça karasal, güneyde ise muson iklimi görülür.
• Ekonomi: En önemli ekonomik etkinlik tarımdır.
• Çeltik, çay, jüt, pamuk, şekerkamışı başlıca ürünleridir.
• Yeraltı kaynakları bakımından zengin sayılmayan ülke, dışarıdan petrol, makine, motorlu taşıt ve kimyasal ürünler alır.

UYARI: Hint Yarımadası'nın batısında Pakistan (başkenti – islamabad) doğusunda Bangladeş (başkenti – Dakka) yer alır.

ÖRNEK: “1975 yılı dünya pirinç üretimi yaklaşık 348 milyon ton,buğday üretimi ise 356 milyon tondur. Üretim miktarı bakımından buğdaya çok yakın olan pirinç, dünya ticaretinde
buğday kadar önemli değildir.”
Pirincin dünya ticaretinde buğday kadar önemli olmamasının başlıca nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ekmek yapımına elverişli olmaması
B) Besin maddesi olarak büyük bir değer taşımaması
C) Çok çabuk bozulan bir tahıl olması
D) Yeryüzünün her yerinde kolaylıkla yetiştirilebilmesi
E) Büyük ölçüde, yetiştirildiği ülkelerde tüketilmesi
1985 ÖYS

ÇÖZÜM: Pirinç üreten ülkeler, aynızamanda en çok pirinç tüketen ülkelerdir. Bu ülkelerde pirinç, temel besin maddesi olduğundan, üretimin büyük çoğunluğu iç tüketime harcanır.
bu nedenle uluslararası ticarette buğday kadar önemli yer tutmaz.
Yanıt E