Pi Sayısı Nedir?

Dairenin çevresinin çapına bölümü “pi” sayısına karşılık gelir. Ludolph sayısı ya da Arşimet sabiti olarak da bilinir. Yunanca “çember” anlamına gelen “perimetier” kelimesinin ilk harfidir. 3.14’ü devam eden küsuratlarıyla sonsuza kadar gider. En son, Fabrice Bellard, 2010 yılında Chudnovsky tarafından geliştirilen bir algoritma yardımıyla pi sayısının ilk 2.699.999.990.000 basamağını bulmuştur. Sonsuza ıraksayan matematiksel karşılığı yüzünden pi sayısı “irrasyonel” bir sayıdır.

“pi sayısı ve aritmetik karşılığı”
Kısa Tarihçesi
Pi sayısının tarihte ilk olarak Öklid’in öğrencisi Arşimet (Archimedes) tarafından, 3 tam 1/7 ile 3 tam 10/71 arasında bir sayı olarak hesapladığı düşünüyor. Bu ilk uzak rakam, Mısırlılarca ve Babillerce 3.1-3.2 arası bira değer olduğu saptanarak iyileştirildi. Sonrasında Batlamyus 3,14166 olarak günümüzde kullanılan değere çok yaklaşan ilk bilim adamı oldu. Herkes pi sayısı için bir sınır değer arayadursun, 1761 yılında Johann Heinrich Lambert sayının “irrasyonel” olduğunu ispatladı.

İrrasyonel Sayı Nedir?

irrasyonel, küsuratı sonsuza kadar gittiği kabul edilen pi gibi, yalnızca teorik olarak var olan sayıları ifade eder.
Aslında, herhangi bir basamaktan sonra bir sabit devir oranı olsa, pi belki de bu kadar gizemli olmayacaktı. 3.1444..diye hep dört rakamı devretseydi mesela. İşte bir türlü böyle devreden bir rakama ulaşamamak bilim çevreleri gözünde pi sayını daha bir şöhretli kılmıştır.

Pi sayısın küsuratının devam eden yapısı, bu sayıda bir gizem ya da matematiksel-geometrik bir yapı aranmasına sebep olmuştur. Ama yıllar süren araştırmalar bu yönde herhangi bir anlamlı bağlantının olmadığını gösteriyor. Günümüzde oldukça ileri basamaklara kadar hesaplanan pi sayısı, bu haliyle mühendislik hesaplamaları İçin fazlasıyla yeterli. Pi sayısını küsurattan sonraki yeni basamaklarını keşfetmek ise bilim çevreleri için artık sadece bir motivasyon aracı.

Bir de günü var
14 Mart tarihi ülkemizde bi çok orta öğretim kurumunda “pi” günü olarak kutlanıyor. 2007den beri kutlanan pi günü çocuklara matematiği ve bilimi sevdirmeyi amaçlıyor.
Gündelik hayatta çoğumuz için sadece okul sınavlarından geçecek kadar anlam ifade eden pi ve benzeri birçok matematiksel sabit, mühendislik hesaplarının vazgeçilmezleri olarak modern dünyaya hizmete devam ediyor.