Protista Alemi
Ökaryot yapıda tek hücreli canlılardır. Çekirdeği ve zarla çevrili organelleri vardır. Bazı türleri ototrof, bazı türleri heterotroftur.
1. Kök Ayaklılar (Rhizopoda)
Tatlı sularda yaşar. Pseudopod denen yalancı ayaklarıyla hareket eder. Amip en tipik örneğidir. Heterotroftur.
Fagositoz yaparak beslenir. Besinlerini hücre içine alır ve besin kofulu oluşturarak sindirir. Bazı türleri parazittir. İnsanlarda dizanteriye sebep olur.Hücreye giren fazla su, kontraktil kofullarının kasılıp gevşemesiyle dışarı atılır. Böylece hücrenin patlaması önlenmiş olur.
2. Kamçılılar (Flagellata)
Tatlı suda yaşayan tek hücreli canlılardır. Hareket organeli kamçıdır. Aktif hareket ederler. Bazıları kloroplast taşırlar, bitkiler gibi fotosentezle besin üretirler
Örnek; öglena
Fotosentez yapan türlerde, hücreninin ön ucunda stigma denilen göz lekesi bulunur. Stigma, ışığın algılanmasını sağlar. Fotosentez yapmayan türlerde stigma bulunmaz.
Öglenanın etrafı sert bir yapıyla çevrilidir. Pelikula denilen bu yapı, Öglenayı iç ve dış etkilerden korur. Öglena da hücre içine giren fazla suyu dışarı atan kontraktil koful bulunur.
Kamçılıların bazıları da heterotroftur. Trypanosoma, Glossina palpalis isimli kan emen bir sinek türü tarafından insanlara taşındığında uyku hastalığı yapar.
Çoğalmaları ikiye bölünmeyle olan bu canlılar, tek hücreli yada koloni halinde yaşarlar.
3. Silliler (Ciliata)
Tatlı sularda yaşayan tek hücreli ökaryot canlıdır.Hareketini hücre yüzeyinde bulunan sillerle sağlar.Ağız ve yutak dışında kalan kısmını örten sert yapıya pelikula denir. Pelikula canlıyı dış etkilerden korur. Pelikula içinde bulunan ve savunmayı sağlayan yapılara trikosist denir.
Paramesyumun hücre ağzı, hücre yutağı ve hücre anüsü bulunmaktadır.
Heterotrof beslenir. Besinleri hücre yutağından besin kofulları ile alır. Atık maddeler ise hücre anüsünden dışarı atılır.Paramesyumda biri büyük diğeri küçük olmak üzere iki tane çekirdek vardır. Büyük çekirdek metabolizmayı düzenlerken, küçük çekirdek ise üremeyi düzenler. Paramesyumda da hücre içindeki fazla suyu dışarı atan kontraktil koful bulunur.
Paramesyum hem eşeyli hem de eşeysiz çoğalır. Eşeysiz çoğalma bölünerek olur. Eşeyli çoğalma ise konjugasyonla gerçekleşir. Konjugasyonla üreme sırasında küçük çekirdek mayoz bölünme geçirir. Aynı tür iki paramesyum arasında çekirdek alış verişi olur.
Paramesyumda konjugasyon sonucu hem birey sayısı artar, hem de kalıtsal yapısı birbirinden farklı bireyler oluşur.
4. Sporlular
Hareket organelleri ve kontraktil kofulları yoktur. Parazit yaşarlar. Sporlarla çoğalırlar. Konak ve döl değişimi olduğundan eşeyli ve eşeysiz çoğalma birbirini takip eder.(Metagenez).
İnsanda sıtma hastalığına sebep olan Plazmodyum,Anofel cinsi sivrisineğin dişisi tarafından insanlara taşınır ve insanın alyuvarları içinde eşeysiz, sivrisinek vücudunda eşeyli olarak çoğalırlar
