Salgı Doku
- Hücreleri canlı, bol sitoplazmalı büyük çekirdekli ve küçük kofulludur.
- Hücrelerinde özel bileşime sahip salgı maddeleri sentezlenir.
- Metabolik faaliyetler sonucu oluşan maddeler enzim, su, bal özü (nektar), glikozit, alkaloit,reçine, eterik yağ ve kristallerdir.
- Salgı maddeleri hücre içinde sitoplazmada ve kofullarda depo ediliyorsa buna hücre içi salgı denir.
- Hücreler parçalanırsa salgı maddeleri dışarı atılır.
Örnek
- Portakal kabuğundaki eterik yağ hücreleri.
- Salgı maddeleri epidermiste meydana gelirse ve hücre çeperinden dışarı atılırsa buna hücre dışı salgı denir.
- Salgı hücrelerinin boru halini almasıyla salgı boruları oluşur.
- Salgı borularında bazı bitkilerde beyaz ya da sarımtrak olan ve lateks denilen sıvı bulunur.
- Lateksin (süt) bileşiminde nişasta, glikozitler, alkaloitler ve kauçuk vardır.
- Süt boruları ince çeperli ve az sitoplazmalıdır.
- Salgı maddelerini bitki kendi metabolizmasında kullanmaz.
Salgının Görevleri
- Böcekçil bitkilerde sindirime yardımcı enzim salgılar.
- Çiçeklerde nektar oluşumu böcekleri çekerek tozlaşmaya yardımcı olur.
- Yaralanmalara karşı koruyucu görev alır.
- Reçine ve tanen gibi salgılar bitkiyi zararlı hayvanlardan korur.
ÖRNEK: Parankima doku, bitkide bulunduğu bölüme göre, yapısal ve işlevsel farklılıklar gösterir.
Aşağıdaki bitki bölümlerinin hangisinde bulunan parankima doku hücrelerinde, kloroplast miktarı en çoktur?
A) Genç gövde epidermisinin altında
B) Mantar tabakanın altında
C) Çimlenmemiş tohumun içinde
D) Emici tüylerin altında
E) Genç gövdenin öz bölgesinde
1997 ÖSS
ÇÖZÜM: Özümleme, havalandırma, iletim ve depo parankiması olmak üzere dört çeşit parankima doku vardır. Fotosentez özümleme parankimasında gerçekleşir.
Özümleme parankiması palizat ve sünger parankiması olarak ikiye ayrılır. Yaprak ya da genç bitki gövdesinde epidermisin hemen altında sık dizilimli, bol kloroplastlı olan palizat parankiması bulunur.
Yanıt A
