SEMBOLİZM (Simgecilik)
19. yüzyılın sonralarında (1885–1900) Parnasizme tepki olarak ortaya çıkan bir edebiyat akımıdır.Realizm, natüalizm ve parnasizmin kaynağı pozitivizm ve bilimsel görüştür. İnsanı ve toplumu maddi gerçekliklerle açıklayan bu görüşe felsefi alanda bir tepkinin doğması sembolizmin kaynağını oluşturur.Sembolistler eşyanın sert görünüşünden uzaklaşıp onu belirli bir kapalılıkta görmeye çalışmışlardır. Bu akımda dış dünya gözlemlendiği ve görüldüğü gibi değildir; algılandığı, hissedildiği gibi yansıtılır.Sembolizmin öncüsü, Charles Baudelaire’dir. Onun “Kötülük Çiçekleri” adlı yapıtı, bu akımın özelliklerini yansıtır.
Özellikler
*Şiirde anlam değil, ahenk önemlidir. Anlam açıklığı düzyazıya ait bir özelliktir. Anlamda gizliliği sağlamak için semboller kullanılmıştır. (Karanlık, kızıllık,kırmızı….)
*Şiirde önemli olan musikidir.
*Güzellik, anlamın açıklığında değil, gizliliğinde, aranmıştır. Sanatçı sezdiğini ve izlenimlerini anlatır.Şiir anlaşılmak için değil hissedilmek içindir.
*Dil, herkesin anlayacağı seviyede değildir, ağır ve kapalıdır. Sembol ve mecazlarla yüklü bir dil görülür.
*Ölçü, uyak ve nazım birimi gibi ahenk unsurlarına önem verilmemiştir.
Temsilcileri
POE (1809–1849)
Amerikan sanaçtçı modern kısa öykünün kurucularındandır.Psikolojik alegori, az rastlanan olaylar öykülerinin özelliğidir.Şiirlerinde ritim ve müzik iç içe gibidir.
Eserleri
Kuzgun, Altın Böcek, Morg Sokağı Cinayeti
C. BAUDELAİRE (1821–1867)
Kapalı bir anlatımı vardır. Duygularını hep bu yolla ifade etmiştir. Empresyonizmi de benimsemiş bir sanatçıdır.Şiirde biçim kusurluğuna önem verir.
Eserleri
Kötülük Çiçekleri, Esrar ve Haşhaş, Mensur fiiirler,
Sembolizmden etkilenen diğer sanatçılar ve yapıtlar:
Mallarme (1842–1898)
Fransız sanatçı sembolizm etkisinde eserler vermiştir.
Eserleri
Eski Tanrılar, Edgar Poe’nin Şiirleri
Rimbaud
Empresyonist ve sürrealizme bağlı bir sanatçıdır. Aynı zamanda sembolistir.
Eserleri
Sarhoş Gemi, Cehennemde Bir Mevsim
Türk Edebiyatındaki Sembolistler
Ahmet Haşim, Cenap fiahabettin (ikinci dönemde), Ahmet Muhip Dranas, Cahit Sıtkı Tarancı, Ahmet Hamdi Tanpınar