Sıfatların Yapısı

Öteki sözcük türleri gibi sıfatlar da basit, türemiş veya birleşik şekillerde bulunabilirler:

a. Bitişik Yazılanlar

İki sözcük birleşerek bir sözcüğe sıfat olur. Bunlara kaynaşmış birleşik sıfat da denir.

Sıfat Tamlaması

Adların önüne gelen çeşitli niteleyici ve belirtici sözcükler, isimle birlikte sıfat tamlamasını oluşturur.
Dertli adam, çalışkan çocuk, bu resim,
Hangi dağ, operadaki hayalet, açık büfe,
Güzel bir hediye, masmavi bir deniz…
Sıfat tamlamasının olduğu her yerde sıfat da bulunur.
Yeşil göz, küçük ev, beş kişi…
Sıfat Tamlamalarıyla İlgili Bazı Özellikler

Bir sıfat tamlamasında hem niteleme hem de belirtme sıfatı bulunabilir.



ÖRNEK: Aşağıdaki dizelerin hangisinde “böyle” kelimesi ötekilerden farklı bir görevde kullanılmıştır?
A) Böyle ferman etti Cahit!
B) Bu rüzgar her vakit böyle esmeyecek!
C) Bu meclis böyle kalmaz, mestler mahzun olur bir gün.
D) Yıldırımsız ve baltasız Bir orman böyle devrildi.
E) Eve tuz ve ekmek götürmeyi Böyle havalarda unuttum.

1986 ÖSS
ÇÖZÜM: “Böyle” sözcüğü; A, B, C ve D seçeneklerinde zarf, E’de sıfat göreviyle kullanılmıştır.
Yanıt E
ÖRNEK: Çekim eki almış her sıfat adlaşmıştır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcük bu kurala örnek gösterilebilir?
A) En büyük zevki rahatça koltuğuna oturup televizyon izlemekti.
B) Evleri caddeye çok yakın, daracık bir sokağın başındaydı.
C) Aralarında nedeni bilinmeyen bir soğukluk vardı.
D) Birden başlayan sıcaklar herkesi bunalttı.
E) Kumaşlardan kırmızılı olanı daha çok beğendim.
1994 ÖSS
ÇÖZÜM: D seçeneğindeki sıcaklar sözcüğüne gelen “–lar”, çekim ekidir ve sözcük adlaşmıştır.
Yanıt D