Sinir Doku
- Dış ve iç çevreden gelen uyartıları alan, merkezi sinir sistemine ileterek değerlendiren ve oluşan yanıtı tepki organlarına ileten dokudur. Sinir hücrelerine nöron denir.
- Bu dokuda ayrıca sinir hücrelerine desteklik sağlayan, beslenme ve boşaltımına yardımcı olan hücreler de vardır. Bu hücrelere nöroglia denir.
- Nöronda, hücre gövdesi, dendrit ve akson olmak üzere üç kısım vardır.
- Hücre gövdesinde, çekirdek, sitoplazma, golgi aygıtı, mitokondri,nissl tanecikleri ve nörofibriller bulunur.
- Nissl tanecikleri endoplazmik retikulum üzerinde bulunan ribozom kümeleridir.
- Hücrede protein sentezini hızlandırırlar.
- Hücre gövdesinden çıkan kısa ve çok sayıda uzantılara dendrit denir. Dendritler uyarıların alınıp hücre gövdesine iletilmesini sağlarlar.
- Hücre gövdesinden çıkan uzun ve tek olan uzantıya akson denir. Aksonların üzerinde ince bir zar, ortasında ise yarı sıvı akıcı plazma bulunur.
- Aksonun dış kısmında Schwann hücrelerinden oluşan kılıf bulunur.
- Bazı aksonlarda Schwann hücreleri tarafından oluşturulan ve sinir hücrelerinde yalıtımı sağlayan bir örtü bulunur.
- Bu örtüye miyelin kılıf denir. Miyelin kılıf akson boyunca boğumlu bir yapı gösterir.
- Bu kesinti bölgelerine ranvier boğumu denir.
- Miyelin kılıf ve ranvier boğumları impulsun iletimini hızlandırır.
- Nöronda uyartı sırasıyla dendrit, hücre gövdesi ve aksondan geçer.
- Nöron aldığı uyartıyı aynı şiddetle bir sonrakinnörona aktarır.
- Bir nöronun dendriti ile diğer nöronun aksonunun karşılaştığı yere sinaps denir.
- Sinapslarda bir nörondan diğerine uyartı geçişi nörotransmitter denilen aracı moleküller ile sağlanır.
Görevlerine göre üç çeşit nöron vardır.
a. Duyu Nöronu
- Duyu reseptörlerinden aldıkları uyartıları merkezi sinir sistemine iletir.
b. Ara Nöronlar
- Merkezi sinir sisteminde bulunan nöronlardır. Gelen uyartıları değerlendirip cevap oluşturur.
c. Motor Nöronlar
- Merkezi sinir sisteminden gelen uyartıyı kas ve salgı bezi gibi tepki organlarına iletirler.