5. Koful

• Kese şeklinde olan bir organeldir.Hücreler için zararlı veya fazla olan maddeleri depo eder.
• Hayvan hücrelerinde sindirim kofulu, besin kofulu gibi kofullar vardır.
• Bitki hücrelerindeki bazı kofullar zehirli maddelerin oluşturduğu kristalleri ve bazı renk verici maddeleri bulundurur.
• Kofullar genç bitki hücrelerinde küçük çaplı olup çok sayıdadır. Yaşlı bitki hücrelerinde ise büyük çaplı olup az sayıdadır.

6. Lizozom

• Tek katlı zara sahip küçük keseciklerdir.
• Hücre içinde sindirim yapmakla görevli organeldir.
• Lizozom içinde sindirim enzimleri bulunur.
• Lizozom hücre içindeki büyük maddeleri sindirir.
• Lizozom, yaşlanmış ve işlev yapamayan organelleri de parçalar.

• Hücrenin bağışıklığının (savunmasının) sağlanmasında etkilidir. Bazı akyuvarlar mikropları hücre içine alarak lizozom enzimleri ile parçalar.
• Spermin baş kısmında bulunduğu için yumurtanın delinmesi ve döllenmesinde etkilidir.
• Lizozom zarının herhangi bir nedenle parçalanması sonucu içindeki enzimler sitoplazmaya dağılır ve hücreyi
  sindirir. Bu olaya otoliz denir.
• Lizozom metamorfoza uğrayan(başkalaşım geçiren) canlıların bazı
  hücrelerinin ve yaşlanmış hücrelerin yok edilmesini sağlar.

7. Plastidler

a. Kloroplast

• Bitkilerin ışık gören yeşil organlarında
  bulunur.
• İçinde bitkiye yeşil renk veren klorofil vardır.
• Çift katlı zara sahiptir.
• Kendine ait DNA, RNA ve ribozomları vardır.
• Nişasta sentezi yapar.
• Bitkinin özellikle yaprak ve genç gövdesinde fazla bulunur.
• Fotosentez olayının gerçekleştiği organeldir.
  Fotosentez olayında inorganik maddeden organik madde sentezlenir.

b. Kromoplast

• Bitkiye sarı, turuncu ve kırmızı rengi veren renk maddelerini bulundurur.
• Bitkinin özellikle meyve, çiçek gibi kısımlarında yoğundur.

Örneğin;

Havuca turuncu, domatese kırmızı, limona
sarı renk veren organeldir.

c. Lökoplast

• Renksizdir. Bitkinin ışık görmeyen toprak altı kök ve gövdesinde bulunur.
• Nişasta sentezi yapar, ayrıca nişasta, yağ ve protein depolar.
• Uygun çevre koşullarında kloroplasta dönüşür.
• Bitkinin depo organlarında fazla miktarda bulunur.

8. Sentrozom

• Sadece hayvan hücrelerinde bulunan organeldir.
• İki tane sentriolden oluşmuştur.
• Hücre bölünmesi sırasında kendini eşleyerek iğ ipliklerini oluşturur.

Aşağıdaki şemada sadece hayvan ve bitki hücresinde, hem hayvan hem de bitki hücresinde bulunan yapılar sembollerle gösterilmiştir.

Buna göre şemada gösterilen yapılar
ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
doğru olur?

Yukarıdaki tabloda, farklı türdeki canlılara ait hücreler ve organelleri verilmiştir.

Sadece ▲ fotosentez yapabilen bir canlı hücresi olduğuna göre T, V, Y, Z
organellerinden hangisinin kloroplast olduğu söylenebilir?

Tabloda sadece ▲ fotosentez yapabilen bir canlı hücresidir. Buna göre kloroplast
organeli sadece ▲ hücresinde bulunmalıdır. Diğerlerinde var olmayan, ▲
hücresinde var olan organel verilen tabloda Z ile gösterilmiştir.