Sıvıların Buhar Basıncı

Bir sıvıyı oluşturan taneciklerin bir kısmı, gaz haline geçerek sıvının yüzeyinde basınç oluşturur. Yüzeyden buharlaşan sıvı moleküllerinin uyguladığı basınca sıvı buhar basıncı denir.

Buna göre,

• Isıtılan sıvılar buharlaşır.
• Buharlaşma sıvının yüzeyinde olur.
• Buhar basıncı madde miktarına bağlı değidir.
• Sıcaklık artıkça buhar basıncı da artar.

Örneğin,
50 °C deki suyun buhar basıncı, 25°C deki suyun buhar basıncından yüksektir.

• Saf bir sıvıda uçucu olmayan bir katı çözünmüşse, aynı sıcaklıkta çözeltinin buhar basıncı saf sıvınınkinden düşüktür.
• Aynı sıcaklıkta sıvıya kolay buharlaşabilen sıvı eklenirse, uçucu sıvı buharlaşarak karışımdan ayrılır. Uçucu sıvı, diğer sıvının kaynama noktasına etki etmez.
• Moleküller arası çekim kuvveti büyük olan sıvıların buhar basıncı düşük kaynama noktaları yüksektir.
• Kaynama noktası ile buhar basıncı ters orantılıdır. Aynı sıcaklıkta kaynama noktası büyük olan sıvının buhar basıncı düşüktür.
• Kolay buharlaşabilen uçucu sıvıların buhar basınçları yüksek, kaynama noktaları düşüktür.
• Buharlaşma her sıcaklıkta, kaynama ise belli sıcaklıkta olur.
• Sıvının yüzeyi arttıkça ve üzerindeki basıncı düştükçe buharlaşma hızı artar.
• Buharlaşma ısısı büyük olan sıvıların kaynama noktaları da yüksektir.

 

 

Örnek:
Aynı ortamda bulunan sıvıların kaynama noktaları tablodaki gibidir.

Bu sıvıların aynı sıcaklıktaki buhar basıncı kıyaslaması nasıldır?

Çözüm:Kaynama noktası ile buhar basıncı aynı sıcaklıkta ters orantılıdır. Buhar basıncı büyük olan sıvının kaynama noktası daha düşüktür.
Yanıt A

 

 

Örnek:

Saf bir sıvıya ait yukarıdaki grafiklerden hangileri doğrudur?

A) Yalnızl B)Yalnızll C) l ve ll D) II ve Ill E) l, ll ve lll

Çözüm:Buhar basıncı madde miktarına bağlı değildir. l.grafik yalnıştır. Kaynama noktası sıcaklıkla değişmez, dolayısıyla lll. grafikte yanlıştır. Sıcaklık ile buhar basıncı doğru orantılıdır.
Yanıt B

 

 

Örnek:

l. Buharlaşma sıvının yüzeyinde, kaynama sıvının her yerinde olur.
ll. Aynı basınçta sıvılar her sıcaklıkta kaynar.
lll. Buharlaşma hızı, sıvının cinsine, sıcaklığına ve sıvının yüzeyine bağlıdır.

yargılardan hangileri doğrudur?

A) Yalnızl B)l vell C)l ve lll D) lI ve lll E) l, ll ve lll

Çözüm:Sıvılar her sıcaklıkta kaynamaz, her sıcaklıkta buharlaşır. Buna göre, II yanlıştır. I ve III ise genel özellikler olarak doğrudur.
Yanıt C

 

 

Örnek:
Sıvı halde bulunan saf bir madde, erime noktasının altına kadar soğutulduğunda aşağıdaki değişimlerden hangisinin olması beklenmez?

A) Moleküllerin serbest hareketlerinin azalması
B) Daha düzenli bir yapıya geçmesi
C) Dışarıya ısı vermesi
D) Katı hale geçmesi
E) Potansiyel enerjisinin artması

Çözüm:Erime noktasının altına kadar soğutulan bir madde katı hale geçer ve potansiyel enerjisi azalır.
Yanıt E

 

 

Örnek:

Arı suyun,

I. Aynı yerde cezvedekine göre çaydanlıkta,
II. Açık tencerede, dağın tepesine göre deniz seviyesinde,
III. Aynı yerde, açık tenceredekine göre düdüklü tencerede, daha yüksek sıcaklıkta kaynaması beklenir.

Yukarıdaki karşılaştırmalardan hangileri doğrudur?

A) YalnızI B)YalnızII C)Yalnız III D) I ve II E) II ve III

Çözüm:I. Aynı yerde dış basınç aynı olduğundan kaynama noktası aynıdır. (I yanlış) II. Deniz seviyesinden yukarı doğru çıktıkça dış basınç düşer. Basınç azaldığından kaynama noktası da azalır. (II doğru) III. Kapalı sistemlerde, içerdeki basınç, dışarı çıkamayan buhar moleküllerinden dolayı artar. Bu nedenle kaynama noktası da artar. (III doğru)
Yanıt E