Solunum

Solunum

Solunum organik besinlerin yapıtaşlarının yıkılarak hücre için gerekli olan enerjinin sentezlenmesidir.
Organik bileşiklerdeki kimyasal bağ enerjisi ATP molekülündeki yüksek enerjili fosfat bağlarına aktarılır. Bu olay sırasında çevreye bir miktar ısı yayılır.
Solunum sonucunda açığa çıkan enerji, hücrede metabolizma faaliyetlerinin gerçekleşmesinde kullanılır.

Solunum

Besinlerin yıkımı sırasında oksijen kullanılıp kullanılmamasına göre iki çeşit solunum vardır.
1. Oksijensiz Solunum (Anaerob)
2. Oksijenli Solunum (Aerob)
Hem oksijenli solunumda hem de oksijensiz solunumda ilk önce glikoliz denilen evre gerçekleşir.

Glikoliz Evresi

Oksijenli ve oksijensiz solunumun ortak evresidir.
Glikoliz, ATP harcanarak aktişeştirilen bir molekül glikozun iki molekül pirüvik asite (pirüvat) parçalanması olayıdır.
Solunumda karbonhidratlar kullanıldığında gerçekleşir.
Protein ve yağlar solunum reaksiyonlarına katıldığında glikoliz gerçekleşmez.
Glikoliz bütün canlılarda sitoplazmada meydana gelir
Glikoliz evresinde gerçekleşen olaylar;
Sitoplazmada ATP nin defosforilasyonu sonucu açığa çıkan fosfatın glikoza bağlanmasıyla glikoz monofosfat oluşur. Glikoz bu şekilde aktişeştirilmiş olur.
Glikoz monofosfat enzimlerin etkisi ile fruktoz monofosfata dönüşür.
Bir ATP nin daha defosforilasyonu sonucu açığa çıkan fosfatın fruktoz monofosfata bağlanmasıyla fruktoz difosfat oluşur.
6 C lu fruktoz difosfat enzimlerin yardımıyla parçalanır ve iki molekül 3 C lu fosfogliseraldehit (PGAL) oluşur.
Hidrojen tutucu molekül olan NAD nin PGAL den iki hidrojen atomu alması sonucu 2 molekül NADH + H+ (NADH2) oluşur. Bu sırada reaksiyona dışardan inorganik fosfat girer ve difosfogliserik asit (DPGA) oluşur.
DPGA nın yapısındaki fosfatın ayrılmasıyla fosfogliserik asit (PGA), PGA daki fosfatın ayrılmasıyla pirüvik asit (pirüvat) oluşur.
Moleküllerden ayrılan fosfatların her biri ADP ye bağlanır. Böylece substrat düzeyinde 4 ATP sentezlenmiş olur.
Bütün canlılarda glikoliz evresinde kullanılan enzimler aynıdır.