Somuncu Baba
(Hayatı – Biyografisi)
Asıl adı Hamid Hamidüddin’dir. Somuncu Baba olarak da bilinen Şeyh Hamid-i Veli Hazretleri, Osmanlı Padişahı Yıldırım Bayezid Han zamanında yaşamıştır.
Miladi 1331 tarihinde Kayseri’nin Akçakaya köyünde doğmuştur. Anadolu’yu manevi fetih için gelen Horasan erenlerinden Şemseddin Musa Kayseri’nin oğludur. Soyu Peygamber Efendimiz (s.a.s)’e ulaşır, 24. kuşaktan torunudur, Seyyiddir. Şeyh Hamid-i Veli Hazretleri ilk tahsilini babası Şemseddin Musa Kayseri’den almıştır. Bilge kişiliği olan Şeyh Hamid-i Veli Hazretleri, ilim alanındaki çalışmalarını Şam, Tebriz ve Erdebil’de sürdürmüştür. Alaaddin Erdebili’den ve Bayezid-i Bistami’nin ruhaniyetinden manevi terbiye almıştır.
Dini ve dünyevi ilimlerle ilgili icazet alarak, irşad vazifesi için Anadolu’ya dönmüş Bursa’ya yerleşmiştir. Bursa’da çilehanesinin yanında yaptırdığı ekmek fırınında somun pişirip çarşı pazar dolaşarak “Somunlar Müminler” nidasıyla insanlara ekmek dağıtmıştır. Bu sebeple Şeyh Hamid-i Veli Hazretleri, Somuncu Baba ve Ekmekçi Koca olarak da tanınmıştır. Zamanın Padişahı Yıldırım Beyazıd Han Niğbolu zaferini kazanınca Allah’a şükür nişanesi olarak Bursa Ulu Camiini yaptırmıştır.
Ulu Cami’nin açılış hutbesini Şeyh Hamid-i Veli Hazretleri okumuş, hutbede Fatiha Suresini yedi farklı şekilde yorumlamıştır. Bu olağanüstü hutbeyi dinleyen cemaat Şeyh Hamid-i Veli Hazretlerine büyük bir teveccüh ve tazim göstermiştir. Manevi kişiliği ve bilgelik yönü ortaya çıkan Şeyh Hamid-i Veli Hazretleri şöhretten korktuğu için talebeleriyle birlikte Bursa’dan ayrılarak Aksaray’a gelmiştir. Aksaray’da Hacı Bayramı Veli Hazretlerini dünyaya ve ahirete ait ilimlerde eğiterek yetiştirmiş, irşad vazifesi için Ankara’ya görevlendirmiştir.
Şeyh Hamid-i Veli Hazretleri, 1412 (h. 815) tarihinde Darende’de ebedi âleme göç etmiştir. Kabri şerifleri, kendi zamanında halvethane olarak kullanılan, misk ü anber kokulu, şimdiki Şeyh Hamid-i Veli Camii içerisinde olup, estetik yapılı cevizden oyma sanduka ile de kaplıdır.
Şeyh Hamid-i Veli Hazretlerinin Yusuf Hakiki ve Halil Taybi adında iki oğlu bilinmektedir. Yusuf Hakiki Aksaray’da kalarak burada vefat etmiştir. Diğer oğlu Halil Taybi ise, hacdan döndükten sonra babası ile birlikte Darende’ye gelerek yerleşmiş ve burada vefat etmiştir. Kabri şerifleri Şeyh Hamid-i Veli Hazretlerinin yanındadır.
Talebeleri:
Somuncu Baba Hazretleri ve en meşhur talebesi Hacı Bayram Veli’nin Osmanlı Devletinde yeni Anadolu ve Rumeli üzerinde çok büyük etkileri vardır. Osmanlı kültürünü etkileyen bu önemli simaların hizmetlerini ve kültürümüze katkılarını anlamak için yetiştirmiş oldukları bazı isimleri zikretmemiz gerekir. Böylece kültürümüz için ne kadar önemli olduklarını ve büyük değerler ifade ettiklerini anlamaya çalışabiliriz. Bu önemli isimler ve medfun oldukları yerler şunlardır:
Halil Taybi Darende
Baba Yusuf Hakiki Aksaray
Akşemseddin – Beypazarı ‘ Göynük
Ömer Dede Göynük
Hızır Dede Bursa
Akbıyık Sultan Bursa
İnce Bedreddin Darende
Yazıcıoğlu Gelibolu
Şeyh Lutfullah Balıkesir
Şeyhî Kütahya
Şeyh Üftade Bursa
Aziz Mahmud Hüdayi İstanbul
Muslihiddin Halife İskilip
Uzun Selahaddin Bolu
Somuncu Baba Hazretlerinin günümüze kadar gelen uzantıları ve yansımaları o kadar mükemmel ki Anadolu’nun her köşesinde bir parçasını bulmak ve yüreklerde hissetmek mümkündür. Âlim ve tasavvuf ehli kimseler üzerinde emeği ve etkisi bulunan Somuncu Baba Hazretleri için kültürümüzün temel taşlarından biridir diyebiliriz. Öyle ki uzantılarının günümüze kadar devam etmesi neseb-i aliyesinin halen etken olması günümüz insanları için Allah’ın bir lütfudur.
Eserleri
Somuncu Baba, zâhirî ve bâtınî ilimlerdeki derin bilgisine rağmen, çok az eser vermiş veya çok az eseri bize ulaşmış bir alim kişidir. Onun fazla eser vermiş olmaması, daha evvel işâret ettiğimiz melâmet meşrebinden de kaynaklanmış olabilir. Nitekim onun yanında yetişmiş bulunan ve halifesi olan Hacı Bayram Veli de, müderris olmasına rağmen eser yazmamış ve hatta Muhammediyye müellifi halifesi Yazıcıoğlu, eserini kendisine takdim ettiğinde, ‘Mehmet, bununla uğraşacağına bir gönül haketseydin; bir gönle girip onun terbiyesiyle meşgul olsaydın, daha iyi olmaz mıydı?’ diyerek kendi düşüncesini de dile getirmiştir. Bu zikredilen hakikata rağmen, Somuncu Baba’nın bize kadar ulaşan Şerh-i Hadis-i Erba’în, Zikir Risalesi, Silâh’u-l Mürîdîn ve Kâşif’u-l-Estar an Vechi-l Esrar eserleri mevcuttur.
Şeyh Hamid-i Veli Hazretlerinin soyu Darende’de; Halil Taybi ile günümüze kadar devam etmektedir. Prof. Dr. Ahmet Akgündüz “Arşiv Belgeleri Işığında Somuncu Baba ve Nesebi Alisi” adlı eserinde arşiv kayıtlarına dayanarak Şeyh Hamid-i Veli Hazretlerinin nesebi, nesli ve kabri şerifi hakkında genişçe bilgiler vermektedir.
Şeyh Hamid-i Veli neslinden büyük devlet adamları, âlim ve fâzıl zatlar yetişmiştir. Es-Seyyid Osman Hulusi Efendi de bunlardan birtanesidir.
Tavsiyeleri:
Arkadaşlarıma ve Yolumuzdan Gidenlere Tavsiyelerim
Gizli ve aşikâr her yerde Allah’tan korksunlar.
Az yesinler, az konuşsunlar, az uyusunlar.
Avamın arasına az karışsınlar.
Tüm masiyet ve kötülüklerden uzak dursunlar.
Daima şehvetlerden kaçınsınlar.
İnsanların elindekilerden ümitlerini kessinler.
Tüm zemmedilmiş sıfatları terk etsinler.
Övülen sıfatlarla süslensinler.
Şiir ve şarkı (günaha götürüyorsa) dinlemekten kaçınsınlar.
Ayrı bir görüşle, kendini cemaatten ayrı bırakmasınlar.
Aç olarak ölseler bile şüpheli hiç bir lokmayı yemesinler.
Şiirleri:
Biz Ol Uşşak-ı Serbazız
Biz ol uşşak-ı serbazız
Akıl rüşd bize yar olmaz
Mey-i aşk ile sermestiz
Bize hergiz humar olmaz
Diriyiz daim, ölmeyiz
Karanularda kalmayız
Çürüyüp toprak olmayız
Bize leyl ü nehar olmaz
Bizim illerde ay ü gün
Sebat üzre durur daim
Televvün erişip ona
Gehi bedr ü hilal olmaz
Bizim gülşendeki güller
Dururlar taze solmazlar
Hazan olup dökülmezler
Zemistan ü bahar olmaz
Şarab-ı aşkı çün içtik
Feragat mülküne göçtük
Yanıp aşkınla tutuştuk
Bize tahrik ü tar olmaz
Ereliden şems nuruna
Vücudum zerreden katre
Ne katre ayn-i bahar oldu
Ona k’ar ü kenar olmaz
Bırak ey Hamida varı
Görsem desen sen ol yarı
Göricek ol tecellayı
Ondan özge kemal olmaz
x
Senden Dolu İki Cihan
Senden dolu iki cihan
Oldum zuhurundan nihan
Ger bulayam seni ayan
Ya Rab n’ola halüm benüm
Dilde kanaat olmaya
Züht ile taat olmaya
Senden hidayet olmaya
Ya Rab n’ola halüm benüm
Şol gün ki mizan kurula
Hak kapusunda durula
Halayık oda sürüle
Ya Rab n’ola halüm benüm
Ağlarım işte zar ile
Kaldum diriğ ağyar ile
Bilişmedim sen yar ile
Ya Rab n’ola halüm benüm
Hamidi’nin gözü yaşı
Doldurur dağ ile taşı
Bilmem n’idem garip başı
Ya Rab n’ola halüm benüm
| » Biyografiler – Kim Kimdir Sayfasına Dön! « |
Not: İçerik, internetten alıntılanarak derlenmiştir…
Biyografi, Biyografiler, Yaşam Öyküleri, Kim Kimdir?, Biyografi
Ben site içindeki bir bilgi yanlışlığını bildirmek için yazıyorum. Bu yanlış Somuncu Baba’nın Biyografisi’ndedir.
Somuncu Baba’nın Kabr-i Şerifleri’nin Darende’de olduğu yazılı; fakat bu bilgi doğru değildir. Somuncu Baba’nın Kabr-i Şerifleri Aksaray’da, Ervah Kabristanlığı’nın orta mahalinde, Türbesi’nin hemen yanında, kabrinin üzeri açıktır; yani kabri kapalı bir mekanda değildir. Bu bilgiyi Osmanlı Turasının olduğu belgelerle kanıtlayabilirim. Çünkü ben Somuncu Baba’nın bugün yaşıyan torunlarından biriyim.
Bu konu ile ilgili kesin bilgilere ulaşmak için benimle iletişime geçebilirsiniz. Bu mesajıma bir cevap yazarsanız sevinirim. Eğer cevaplarsanız şimdiden teşekkür ederim.
Somuncu Baba’nın oğlu Halil Taybi’nin Kabri’nin Darende’de ve Yusuf Hakiki Baba’nın Kabri’nin Aksaray’da olduğu doğrudur.
Slm Mehmet Bey
Yazdıklarına katılıyorum. Bende Anadolu da büyük alimlerin,velilerin tüm kabirlerini ziyaret ederim. (Allah kabul etsin). Somuncu Baba’nın Kabr-i Şerifleri’nin Aksaray da olduğunu biliyorum. Oğlunun da aynı şekilde yanındadır diye biliyorum. Allah başımızdan böle insanları eksik etmesin. Tşkler.
Slm ikinizde yanlış biliyorsunuz DARENDEDİR birde gelin isterseniz görün.
Değerli Arkadaşlar, Kardeşlerim…
Somuncubaba Hazretleri’nin tüm İslam Alemi’nce sahiplenilmesi ne kadar güzel. Tabiatıyla Aksaray ve Darende şehirleri gibi Dünya’da ve Anadolu’da Büyüklerimizi bağrına basan, kıyamete kadar misafir edecek yerler mevcuttur. Böyle büyük zatların bulunduğu yerler çok şerefli yerlerdir. Bu vesile ile hem Aksaray’ı hem de Darende’yi ziyaret etmiş bir kardeşiniz olarak şunu tavsiye edebilirim; her iki şehrimizi de ziyaret etmeden fikirlerinizin net olamayacağı kanaatindeyim.
Somuncubaba Hazretleri’nin kabrinin nerede olduğunu ancak söz konusu her iki beldemizi de ziyaret ederek anlayabililirsiniz.
Saygılarımla arz ederim.
Ben Somuncu Baba’nın kabrinin Aksaray’da olduğunu Osmanlı ve TC Başbakanlık arşiv belgeleri ile kanıtlayabilirim. Lütfen bilgilerinizin doğruluğundan emin olduktan sonra yorum yapın.
Mehmet aykut tosun bey bir bilgi yanlışlığını gidereyim derken bilgi kirliliğine sebep olmakta olduğunuzu üzülerek bildirmek isterim. Eğer bu bilginizi ispat edebilecek veri elinizde var ise Prof. Dr. Ahmet Akgündüz bu bilgiyi kesinlikle doğru değerlendirecektir. Bu bilgiyi bizimle değil site yöneticisiyle ve ahmet beyle paylaşmanızı tavsiye ederim. İnsan gibi bilgi de sağlık ister. Maalesef sağlıksız bilgilere karşı ciddi bir eğilimimiz var. Dedelerinize hürmetlerimle…
Bizim gülşendeki güller
Dururlar taze solmazlar
Hazan olup dökülmezler
Zemistan Diriyiz daim, ölmeyiz
Karanularda kalmayız
Çürüyüp toprak olmayız
Bize leyl ü nehar olmaz
Sayın degerlı abılerım ne guzel siirde ıfaade etmıs bu buyuk zaat aksaray veya bursa onemlımı. Anıldıkları yerdedırler her muslumanın yanındalardır. Saygılar. Ben Aksaraylıyım.
selamun aleyküm somucu baba aksaray dadır bunu tüm Türkiye biliyor.
Somuncu baba Aksaraydadır. Bende bir Aksaraylı olarak gittim gördüm biliyorum. Ama nerede olursa olsun önemi yok. Dünya hayatını güzelliklerle tasavvufla geçirmiş birisi yolundan gitmek temennisiyle. hayırlı cumalar
sevgili arkadaşlar somuncu babanın herhangi bir eserini okuyan yada bilen var mı?????
Temsili mezardır sizlerin anlattıkları istanbul da ve aksarayda da bulunuyor mezarı şerifi ama yanlış bilgi den dolayı anıt gibi birşey yapmışlar oraya.en başta arkadaşımız ben soyundanım diyor yâ isbat da ederim diyor yâ evet bizde isbat ederiz ki silsile’i şerif herşeye isbatdır diye düşünüyorum.Onun soyu alim insanlar darende bizleri şereflendiriyorlar onlardan Allah razı olsun
Furkan Bey,, MEZAR-I SERIF ,herhalde unuttunuz, AFGANISTAN’dadir,
o halde Sizler ancak O kutsal kisinin SEREFLI MEZARI diye yaza bilirsiniz ki,,bunun da dogrulugunu ,siz kendiniz ikicikliyorsunuz,, Hürmetler,,