Tarih Öncesi Devirler

a. Tarih Öncesi Devirlerin Özellikleri

Kaba Taş (Paleolitik- Eski Taş) Devri (MÖ 600.000–10.000)

Tarih Öncesi Devirlerin Özellikleri

• Tarihin en uzun dönemidir.
• İnsanlar doğada hazır buldukları besinleri toplayarak ve avlanarak hayatlarını sürdürmüşlerdir.
• Tüketici bir hayat tarzı vardır.

Kullanılan Araç-Gereçler

• İnsanoğlu taşların uzun ve sivri olanlarıyla kendini korumaya çalışmış ve avlanmıştır.

Yaşanılan Yer

• İnsanlar göçebe yaşam sürmektedir.

Tarih öncesi devirlerde insanlar avcılık yaparlardı.

Toplayıcılık yapan insanlar

Yontma Taş (Mezolitik – Orta Taş) Devri (MÖ 10.000 – MÖ 8000)

İnsan Yaşantısının Özellikleri

• İklimin çok sert olmasından dolayı insanlar mağaralarda yaşamışlardır.
• Bu dönemde cinsiyete göre bir iş bölümü vardır. Erkekler avcılık, kadınlar ise toplayıcılıkla uğraşmışlardır. Anaerkil aile yapısı vardır.

Kullanılan Araç-Gereçler

• Taşlar yontularak avcılıkta kullanılmıştır.

Yaşanılan Yer

• İnsanlar göçebe hayat sürmüşlerdir.
• Soğuktan korunmak amacı ile insanlar mağaralarda ve ağaç kovuklarında yaşamışlardır.

Ateş insanlığın doğaya karşı sağladığı ilk üstünlüktür.

Cilalı Taş (Neolitik- Yeni Taş) Devri (MÖ 8.000–5.500)

İnsan Yaşantısının Özellikleri

• Üretici toplum yapısına geçilmiş, yerleşik hayat başlamıştır.
• Kilden ve topraktan kap kaçak ve ateşte pişirilmiş seramik eşyalar yapılmıştır.
• Hayvanlar evcilleştirilmiş, tarım hayatına geçilmiştir.
• Bu dönemde bitki lişerinden elbiseler yapılmıştır.
• Dil kavramı gelişmiştir.
• Menhir, dolmen ve tümülüs gibi taş anıtlar dikilmiştir.

Kullanılan Araç-Gereçler

• Taş, yontularak cilalanmış ve avcılıkta kullanılmıştır.

Yaşanılan Yer

• Yerleşik hayata geçilmiş, ilk köy yerleşmeleri ortaya çıkmıştır.

İnsanlar bitki lişerinden dokuma yapmışlardır.

maden Devri (MÖ 5500 – MÖ 3500)

İnsan Yaşantısının Özellikleri

• Bakır (Kalkolitik), Tunç ve Demir Devri olmak üzere üçe ayrılır. Demirin bulunarak işlenmesi insanlık tarihinde önemli bir aşamadır.
• Demir Devri'nin sonlarına doğru yazı bulunmuştur.
• Bu dönemde avcılık önemini tamamen yitirmiştir.Tarım ve hayvancılıkta ihtiyaç fazlası üretim yapılmıştır.
• Ticaret gelişmiş, el sanatları çeşitlenmiştir.
• İlk defa şehir devletleri kurulmuştur. Egemenlik savaşları başlamıştır.

Kullanılan Araç-Gereçler

• Maden Devri kendi arasında bölümlendirilirken, aletlerin yapıldığı madenler dikkate alınmıştır. (Bakır, tunç, demir gibi.)
• İnsanlar, Maden Devri'nde çeşitli madenler bulup günlük hayatta kullandıkları araç-gereçleri ve silahlarını bu madenlerden yapmışlardır. İnsanların kullandıkları madenler zamanla değişmiş ve madenlerin dayanıklılığı giderek artmıştır.

Yaşanılan Yer

• Köy yaşantısı gelişmiş ve ilk şehirler ortaya çıkmaya başlamıştır.

İnsanlar demiri eriterek günlük hayatta kullanmışlardır.

Örnek:
Maden Devri insanları önce Bakır, sonra Tunç, daha sonra da Demir Devri'ni yaşamışlardır.
Devirlerin bu sıraya göre yaşanması aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?
A) İklim koşullarının değiştiğinin
B) Giderek daha dayanıklı araçların yapıldığının
C) İnsanların dağınık hâlde yaşadığının
D) Madenlerin aynı zamanda bulunduğunun
E) Yazının geç bulunduğunun

Çözüm:
İnsanlar Maden Devri'nde önce bakırı, sonra tuncu ve daha sonra demiri kullanmıştır. Bakır esnek bir maden olup pek dayanıklı değildir. Sonraları daha dayanıklı olan tunç kullanılmıştır. En son olarak demir kullanılmıştır. Yani giderek daha dayanıklı araçlar yapılmıştır.

Yanıt B

Örnek 2:
Konya yöresinde bakır ve kurşun madenleri bulunmadığı hâlde, bu yöredeki Çatalhöyük'te bu madenlerden yapılmış boncuk ve yüzük gibi takılar bulunmuştur.
Bu bilgiler, Çatalhöyük'te yaşamış olan kültür ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi için kanıt olabilir?
A) İnsanları bir arada yaşamaya zorlayan bir otorite
vardır.
B) Maden, bu kültürde öteki kültürlerden daha önce
kullanılmıştır.
C) Verimli bir yörede bulunulmasına karşın tarıma
önem verilmemiştir.
D) Başka toplumlarla ticaret yapılmıştır.
E) Süsleme, bu kültürde çok önemli bir ihtiyaçtır.

Çözüm:
Bu bölgede bakır ve kurşun madenleri bulunmamasına rağmen bu madenlerden yapılmış boncuk ve yüzük takı
mlarının bulunması bunların başka bölgelerden geldiğini kanıtlar. Yani başka toplumlarla ticaret yapılmıştır.

Yanıt D