Tarımı Etkileyen Faktörler
1. Toprak Bakımı
- Sürekli ekilen toprak bir süre sonra verimliliğini kaybetmeye başlar. Bunu önlemek ve toprağın verimliliğini arttırmak için yapılan işlemlerdir.
- Kısacası toprağın sürülmesi gevşetilmesi, yabancı otlardan ayıklanmasıdır.
2. Sulama
- Yazları sıcak ve kurak geçen ülkemizde tarımın en önemli sorunu sulama yetersizliğidir. Özellikle Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu’da bu sorun daha belirgindir.
Sulama yapılan tarım alanlarında;
- İklime bağımlılık azalır.
- Yıllara göre üretimde dalgalanma azalır.
- Nadasa bırakılan alanlar azalır.
- Tarım alanları her yıl kullanılabilir.
- Sıcaklık koşullarının elverişli olduğu alanlarda yılda birden fazla ürün alınabilir.
- Sebze tarımı yaygınlaşır.
- Ürün çeşidi ve miktarı artar.
- Endüstri bitkilerinin ekimi artar.
- Köyden kente göç azalır.
- Tarım ürünlerinin ihracatı artar.
- Tarımın milli gelir içindeki payı artar.
ÖRNEK:Türkiye’de tarımda görülen aşağıdaki gelişmelerden hangisi, sulanabilen alanların genişletilmesine bağlı değildir?
A) Ürüne uygun gübre kullanımının yaygınlaşması
B) Birim alandan elde edilen ürün miktarının artması
C) Yılda birden fazla ürün alınan tarım alanlarının genişlemesi
D) Nadasa ayrılan toprakların azalması
E) Sebze ve endüstri bitkilerinin üretiminin yaygınlaşması
2002 ÖSS
ÇÖZÜM: Ürüne uygun gübre kullanımı sulanabilen alanı genişletmez, birim alandan alınacak verimi artırır.
Yanıt A
3. Gübreleme
- Sulamadan sonra tarımda verimi arttırabilmek için gübreleme yapılmalıdır. Sürekli kullanılan toprakta mineraller azalmakta ve verim düşmektedir. Doğal ya da süni (yapay) olarak toprağa mineral takviyesi yapılarak verim arttırılabilir.
- Doğal gübre olarak kullanılan tezek soğuk bölgelerde yakacak olarak kullanıldığından doğal gübre kullanımı azalmaktadır. Bunun yerine yapay gübre kullanımı artmaktadır. Ancak tüketilen gübrenin büyük bölümü ithal edilmektedir
4. Tohum ıslahı
- Tarım alanlarında daha çok verim alabilmek için, yüksek verim kapasitesine sahip kaliteli tohumlar kullanılmalıdır.
ÖRNEK: Türkiye’de bazı tarım ürünlerinde 1985 yılında görülen üretim artışları, yurt dışından sağlanan kaliteli tohumluklar sayesinde gerçekleşmiştir.
Bu durum, aşağıdakilerden hangisine kanıt gösterilebilir?
A) Türkiye’de tarım alanlarından, daha çok verim alınabileceğine
B) Türkiye’de dengesiz beslenme sorununun bulunmadığına
C) Türkiye’de modern tarımın yaygınlaştığına
D) Türkiye’nin, gıda üretimi kendine yeten bir ülke olduğuna
E) Tarımda tek tip ürün yetiştiriciliğinin geliştiğine
1986 ÖYS
ÇÖZÜM: Türkiye’de tarım, çoğunlukla henüz gelişmemiş yöntemlerle yapıldığından, birim alandan alınan verim oldukça düşüktür. Verilen örnekte, kaliteli tohumlukların kullanılması,
verimi eskiye göre arttırdığından, buna uygun bir genelleme olarak A cümlesi söylenebilir.
Yanıt A
5. Makineleşme
- İnsan gücü ve hayvan emeği yerine tarımda makine kullanılmasıdır. Makineler ürünün zamanında ekilmesi ve zamanında hasat için önemlidir. Makineleşme arttıkça kısa sürede daha geniş alan işlenebileceğinden çayır ve otlak alanlarında daralma görülür.
- Ayrıca insan gücüne olan ihtiyaç azalır. Ancak dağlık ve engebeli alanlara makine giremeyeceği için halen insan ve hayvan gücüne ihtiyaç vardır. (Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu gibi…)
6. İlaçlama ve toprak analizi
- Toprağı ilaçlamakla çeşitli hastalıklarla mücadeleyi, toprak analiziyle toprağın cinsi ve isteğini belirlemeyi amaçlar.
7. Pazarlama
- Tarım ürünlerinin devlet ve özel sektör tarafından alınmasıdır.
- Devlet üreticiye önceden belirlediği fiyatlarla ürünü alma garantisi vererek piyasayı düzenlemektedir.
- Devletin destekleme alımları yaparak taban fiyat belirlemesi tarım ürünlerindeki ani fiyat iniş ve çıkışlarını önler.
ÖRNEK: Toprağın verimini arttırmak ve tarımı geliştirmek için, aşağıdakilerden hangisi gerekli değildir?
A) Tohum ıslahı
B) Gübreleme
C) Tarımda makineleşme
D) Sulama
E) Üretici sayısını arttırma
1994 ÖYS
ÇÖZÜM: Toprağın verimini arttırmak ve tarımı geliştirmek için modern tarım yöntemleri uygulanmalıdır. A, B, C, D seçeneklerindeki faaliyetler modern tarım faaliyetleridir. Makinalı
tarımda insan gücüne fazla ihtiyaç yoktur.
Yanıt E
8. Çiftçinin eğitimi
Çifçiye bazı bilgiler vererek;
- miras yoluyla arazinin küçük işletmeler haline dönüşmesinin
- engellenmesi
- geçim tipi tarımın sınırlandırılması
- aşırı sulamanın engellenmesi
- erozyonun önlenmesi
- anızın yakılmaması
- tarımda verimi arttıran unsurların olduğu bilincinin üreticiye kazandırılmasıdır.
9. Tarımı destekleyen kuruluşlar
Bu kuruluşlar çiftçinin makine, gübre, tohum, ilaç gibi ihtiyaçlarını karşılamak için kredi sağlar.
- Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı
- Türkiye Zirai Donanım Kurumu
- Devlet Su İşleri
- Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü
- Toprak Mahsulleri Ofisi
- Tarım Kredi Kooperatişeri
- Ziraat Bankası
- Fiskobirlik, Çukobirlik, Tariş, Trakya Birlik gibi.