Tüketici hakları nedir veya nelerdir? Tüketici hakları yasası, tüketici hakları kanunu, tüketici hakları hakkında bilgi.
Tüketici, bir mal veya hizmeti üretmeyen üretilmişleri kullanan kişilere denir. İnsanoğlu yaşamı boyunca hep tüketici konumda olmuştur. Teknolojinin ve sanayinin gelişmesi ile birlikte toplu üretime başlanmıştır. İnsan sağlığını doğrudan etkileyen zararlı yiyecekler ve giyecekler ortaya çıkmıştır. Bu sebepten dolayı Birleşmiş Milletler 1985 yılında Evrensel Tüketici Hakları Bildirgesi‘ni yayınlamışlardır. Bizde bu yazımızda kanunu göre tüketicilerin hakları nelerdir bunları açıklayacağız. Bir çoğumuzun başına gelmiştir, bir ürün veya hizmet aldığımızda memnun kalmadığımız anlarda neler yapmalıyız ve devlet bize ne gibi haklar sunmaktadır. Daha doğrusu bu haklar tüm dünyada kullanılan kurallardır. Bize verilen hakları bilmek son derece önemlidir. İşte kanunlaşan 9 madde.
Tüketici Hakları
1) Temel İhtiyaçların Karşılanması Hakkı: Barınma,ısınma, aydınlanma, içecek ve kullanacak su bulma,haberleşme, ulaşım tüketicilerin en temel ihtiyaçlarıdır. Her tüketici, bu temel ihtiyaçların karşılanmasını talep edebilir.
2) Sağlık Ve Güvenlik Hakkı: Satışa sunulan her türlü mal ve hizmetin insan yaşamı ve sağlığı açısından kullanıcısına zarar vermeyecek durumda olmasıdır.
3) Bilgi Edinme Hakkı: Tüketicinin mal ve hizmeti satın alırken doğru karar verebilmesinin sağlanması için tüketicinin gerekli bilgilere ulaşabilmesi ve zararlı, yanıltıcı reklamdan, etiketten, ambalajdan korunmasıdır.
4) Eğitilme Hakkı: Tüketicinin hak ve çıkarlarını koruyabilmesi, tüketici bilincine sahip olması için eğitim kurumlarında eğitilmesidir.
5) Zararların Giderilmesi Hakkı: Satın alınan mal veya hizmetten dolayı tüketicinin uğramış olduğu zararın giderilmesi, o mal veya hizmetin yeniden tüketiciye ulaştırılmasıdır.
6) Sağlıklı Bir Çevrede Yaşama Hakkı: Sağlık koşullarına uygun bir çevrenin oluşumunda ülke ve doğal kaynakların doğru kullanımı ile çevrenin korunması, temiz ve sağlıklı bir şekilde gelecek nesillere bırakılmasıdır.
7) Ekonomik Çıkarların Korunması Hakkı: Tüketiciye kıyaslama imkanı verecek çeşitte mal ve hizmetin en uygun fiyattan sunulması, satış sonrası her türlü teknik destek ve servisin tüketiciye ulaştırılmasıdır.
8) Seçme Hakkı: Tüketicilerin çeşitli ürün ve hizmetlere istedikleri zaman ulaşabilmeleri anlamındadır. Rekabetin tam olarak işlemediği pazarlarda devlet aksaklıların giderilmesi için yapacağı düzenlemeler ile uygun kalite ve fiyatlarda mal ve hizmetlerin tüketicilere sunulmasını sağlamalıdır.
9) Temsil Edilme, Örgütlenme, Sesini Duyurma Hakkı: Yukarıda sayılan hakların elde kullanılabilmesi, tüketicilerin haklarını koruyabilmeleri, mağduriyetlerinin giderilmesinde bir araya gelerek güç birliği oluşturmaları ve hükümetlerin ekonomik ve siyasi politikaların da dikkate alınma ve kamu kurumlarında temsil edilebilmesidir.
Kusurlu mal veya ürün alanların hakları:
Alışverişlerinizde;
satın aldığınız mallardan belirli standartları bekleme hakkına sahipsiniz.
Aldığınız malda hiçbir ayıp olmamalıdır.
Ambalajında , kılavuzunda yada reklamlarında belirtilen veya satıcının vaat ettiği özelliklere sahip olmalıdır.
Herhangi bir malı satın alırken sözleşme yapmadıysanız,satıcı ile olan her türlü konuşmanız sözleşme sayılır.
Bir malı aldıktan sonra ayıplı olduğunu fark ederseniz; Satın aldığınız tarihten itibaren 15 gün içinde şunlardan birini yapma hakkına sahipsiniz.
Ayıplı malın değiştirilmesini, ödediğiniz bedelin iadesini, ayıbın neden olduğu değer kaybının bedelden indirilmesini, ücretsiz olarak tamirini talep edebilirsiniz. Eğer malın ayıbı gizli ise veya hile ile gizlenmişse, hakkınız 2 yıldır.
Ayıplı bir maldan dolayı maddi veya manevi bir zarara uğramış sanız bu zararınızı, satıcı veya üretici veya ithalatçı karşılamak zorundadır.
Bir şikayetin çözümlenmesinde zorlanıyorsanız daha fazla çaba gösterin.
Size zorluk çıkaran veya yardımcı olmayan satıcıya, hakem heyetine gideceğinizi söylemeniz bile yeterli olabilecektir.
Haklı olduğunuza inanıyorsanız, hakkınızı aramak için size gösterilen tüm yollara başvurun. Zira böyle bir durumda hakkınızı aramazsanız sadece sizin zarara uğramanız değil, aynı zamanda tüketiciye saygılı olmayan satıcıyı ödüllendirmek ve başkalarının da benzer zararlara uğramasına sebep olmak anlamına gelir.